Inleiding
Waarom hersenen en gedrag bestuderen?
1. Hoe de hersenen gedrag produceren is een van dé grote wetenschappelijke vragen.
2. De hersenen zijn een van de meest complexe organen op aarde en worden bij vele diersoorten
aangetroffen.
3. Een groeiende lijst van gedragsstoornissen kan verklaard en behandeld worden naarmate onze kennis
van de hersenen toeneemt.
Kernvraag:
Hoe zijn hersenen georganiseerd om gedrag te produceren?
1. Hoe zijn hersenen en gedrag geëvolueerd in verschillende diersoorten?
Kunnen we hier iets uit leren? Wat is er zo anders aan menselijke hersenen ten
3 BENADERINGEN
opzichte van andere diersoorten?
2. Hoe verandert gedrag in mensen met hersenschade of andere disfuncties in de hersenen?
Uit een hersenletsel kunnen we veel te weten komen over de normale functies van
die hersengebieden.
3. Hoe zijn de hersenen gerelateerd aan gedrag in ‘normale’ mensen?
We kunnen dit bekijken door middel van hersenscans.
Vrije wil?
Hersenen zijn enkel en alleen ontwikkeld omdat ze bepaalde gedragingen
vertonen.
Hersenen en gedrag hebben effect op elkaar.
Voorbeeld effect hersenen en gedrag:
Als je kaartjes wilt voor een concert van je favoriete artiest dan ga je
bedenken dat je dat wilt en dan vertoon je gedrag om die kaartjes te
kopen. Als je dan bedenkt dat het concert bijna is dan ga je enthousiast
gedrag vertonen.
Onderverdeling van de hersenen:
Centraal zenuwstelsel: Beschermd door been → dusdanig belangrijk. Is het
zenuwstelsel in de schedel en in het ruggenmerg.
Perifere zenuwstelsel: Alles wat uit de wervelkolom uitwaaiert naar de rest
van het lichaam.
- Somatisch zenuwstelsel: Prikkels die naar het centrale zenuwstelsel
gestuurd moeten worden en de motorische prikkels die naar het
spierenstelsel moeten om beweging te kunnen produceren.
- Autonoom zenuwstelsel: Orgaanfuncties → ademhaling, hartslag,
temperatuurregelingen.
- Enterisch zenuwstelsel: Heel complex en ingewikkeld; staat in voor
de werking van de dikke darm (aka de tweede hersenen).
AJ 2019-2020 1e bachelor Pedagogische Wetenschappen KU Leuven
,Gedragsneurowetenschappen Prof. Bram Vervliet
G → Gedrag
f → Functie
Gedrag zijn patronen in de tijd. S → Stimuli
De psychologische definitie van gedrag: G=f(S)
Is ons gedrag dat wat we zelf willen? Hebben we vrije keuze/vrije wil in het gedrag dat we stellen?
B.F. Skinner: In het dagelijks leven hebben we het gevoel dat we vanuit een interne wil gedrag stellen.
AJ 2019-2020 1e bachelor Pedagogische Wetenschappen KU Leuven
,Gedragsneurowetenschappen Prof. Bram Vervliet
Hoofdstuk 1: Wat is de oorsprong van hersenen en gedrag?
§1.1: Waarom hersenen en gedrag bestuderen?
Zie ‘inleiding’.
§1.2: Benaderingen van hersenen en gedrag
De geest ligt aan de oorsprong van al ons rationele
gedrag.
De hersenen zijn de airconditioning van het lichaam,
ze koelen het bloed af in de schedel wat door het
denken naar boven stroomt.
Aristoteles gelooft in de onsterfelijke ziel.
Geest = ziel = bewustzijn
Descartes updatete de Griekse en Christelijke visie door
te zeggen dat het lichaam een machine is. Ons lichaam
is een pomp die wordt aangestuurd door onze hersenen.
Een geest stuurt de meer complexe taken aan.
Volgens Descartes zit onze materiële geest in de pineal gland
(pijnappelklier). Hij koos voor dit gebied omdat:
- Het midden in de hersenen ligt en het dus niet symmetrisch aan
beide kanten van de hersenen te vinden is.
- Het gebied ligt vlak aan de ventricles. Dat zijn holtes gevuld met
vloeistof. Hij dacht dat de pijnappelklier kon drukken op de ventricles en
dat deze dan weer verbonden zouden zijn met onze spieren. Zo zouden we
spieren op afstand kunnen laten bewegen.
Dit is de eerste echt goede testbare neurologische theorie.
Tegenevidentie:
- Intelligent gedrag zonder pijnappelklier
o Mensen zonder pijnappelklier door letsel zijn nog goed in staat om intelligent gedrag aan te
sturen.
- Spieren opspannen in een emmer water
o Dan zou volgens de theorie van Descartes het water in de emmer moeten stijgen, maar dat
gebeurt niet.
- Wet van behoud van energie
Het materialisme is geïnspireerd op de evolutietheorie.
Darwin: Als er al zoiets zou zijn als een geest, heeft deze
niks te maken met onze eigen gedachten en ons
gedrag.
We hebben allemaal gemeenschappelijke voorouders,
dus alle levende organismen, inclusief de mens, zijn met
elkaar verbonden. Darwins mechanisme is natuurlijke selectie.
Het materialisme = Natuurlijke selectie (Darwin) x Genetische erfelijkheid (Mendel) x Epigenetica
Epigenetica: Bijvoorbeeld chemische samenstelling
1. Omdat alle diersoorten met elkaar verbonden zijn, moeten hun hersenen met elkaar verbonden zijn.
Er zijn verschillen tussen mensen en dieren in verschillende gradaties.
2. Omdat alle diersoorten met elkaar verbonden zijn, moet hun gedrag met elkaar verbonden zijn
AJ 2019-2020 1e bachelor Pedagogische Wetenschappen KU Leuven
, Gedragsneurowetenschappen Prof. Bram Vervliet
Doordat onze hersenen met elkaar verbonden zijn, moeten onze gedragingen ook met elkaar
verbonden zijn.
3. Hersenen en gedrag in complexe dieren (zoals de mens) zijn geëvolueerd van de hersenen en gedrag
van eenvoudige dieren en hangen ook af van leren.
Experiment 1.1: How do parents transmit heritable factors to offspring?
Uit experiment 1.1 blijkt dat sommige genen tot uiting worden gebracht en sommige niet; kenmerken kunnen
(onderhuids) worden overgedragen.
Hebb: Het is moeilijk te veronderstellen dat er iemand is die ons brein kan manipuleren.
Het brein produceert bewustzijn.
Dennett: Uiteindelijk gaat alles van de mens via hersenprocessen verklaard worden
Hoe produceert ons brein ons bewustzijn?
Klinische casus: Locked-in syndroom
Locked-in syndroom: Volledig bij bewustzijn zijn, maar je kunt geen enkele beweging maken.
Je omgeving heeft niet door dat je bij bewustzijn bent → Je bent dus ‘locked-in’ jezelf.
Het bewustzijn kan aanhouden in afwezigheid van (bijna) elk uitwendig gedrag (de meneer in
de TED talk kan enkel nog knipperen, maar toch bleven zijn hersenen nog een vorm van
bewustzijn produceren →
https://www.ted.com/talks/martin_pistorius_how_my_mind_came_back_to_life_and_no_o
ne_knew).
Door diepe hersenstimulatie (een elektrische stimulatie van de hersenstam) kan een
minimale bewustzijnstoestand worden opgeroepen bij deze mensen.
Glasgow Coma Scale: bewustzijn is geen kwestie van alles of niets
Als men in een vegetatieve toestand is dan kunnen er door een MRI scan reacties in de hersenactivaties
plaatsvinden die enkel kunnen plaatsvinden als er een vorm van bewustzijn aanwezig is.
AJ 2019-2020 1e bachelor Pedagogische Wetenschappen KU Leuven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantalmichels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.