Summary
Samenvatting Geschiedenis havo H9 (incl. KA's)
- Course
- Level
- Book
Overzichtelijke samenvatting opgedeeld in leerdoelen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sterrem5
Content preview
9.1: De Eerste WereldoorlogKA: Massaverwoestingen en betrokkenheid van burgers bij oorlog.
- Oorzaken en de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog kunnen noemen en uitleggen:
Aanleiding tot oplopende problemen in Europa:
Het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk leidde tot hoop op vrijheid bij kleine Balkan staten.
Oostenrijk-Hongarije nam echter een deel van deze gebieden in, dit leidde tot woede (richting
Oostenrijk) in dit gebied van Europa.
Directe oorzaak:
De moord op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand. Hij werd op 28 juni 1914 doodgeschoten in
de Bosnische hoofdstad Sarajevo. De Servische geheime dienst zat achter deze moord. Oostenrijk
werd bondgenoten met Duitsland en verklaarde Servië de oorlog.
Achterliggende oorzaken:
1. Imperialisme: landen willen hun gebied uitbreidden
2. Nationalisme: eigen volk is het best
3. Militairisme: leger werd verheerlijkt
4. Industriële Revolutie: wapenwedloop tussen Duitsland en Groot-Brittannië
5. Frans-Duitse oorlog: Frankrijk werd vernederd door Duitsland en wilde wraak.
Dit leidde tot een gevoel van onoverwinnelijkheid en de Europese landen hadden ‘zin’ in oorlog.
- Bondgenootschappen in de Eerste Wereldoorlog kunnen noemen:
Geallieerden: Frankrijk, Engeland en Rusland.
Centralen: Oostenrijk-Hongarije, Italië en Duitsland.
- Kunnen verklaren waarom de Eerste Wereldoorlog een wereldoorlog is:
De Eerste Wereldoorlog is een wereldoorlog, omdat vrijwel alle landen betrokken waren. Dit kwam
door alle bondgenootschappen die er waren.
- Het Duitse oorlogsplan kunnen uitleggen (Von Schlieffen):
Duitsland zou als eerste de aanval openen op Frankrijk en hen uitschakelen in de tijd dat Rusland aan
het mobiliseren was. Nadat ze Frankrijk uitgeschakeld zouden hebben, zou het leger naar Rusland
gaan om daar te vechten tegen Rusland. Ze wouden een tweefrontenoorlog voorkomen, dit mislukte
wat er ontstond uiteindelijk toch een tweefrontenoorlog.
- Kenmerken van de Eerste Wereldoorlog kunnen noemen:
Loopgraven: Aan het westelijk front graafden bij partijen zich in, aan de ene kant de Fransen en de
Britten en aan de andere kant de Duitsers. Er werd wel gevochten maar er zat nauwelijks beweging
in, ze bleven bijna 4 jaar tegenover elkaar liggen.
Tweefrontenoorlog:
-Oostfront: Aan het Oostfront vochten Duitsland en Oostenrijk tegen Rusland. Rusland had veel
binnenlandse problemen, in 1917 trad de tsaar af en daarna grepen de communisten onder leiding
van Lenin de macht. Zijn regering sloot op 3 maart 1918 vrede met Duitsland. Dit was voor Duitsland
een mogelijkheid om het westfront aan te vallen.
-Westfront: Loopgravenoorlog stond vrijwel stil tot het voorjaarsoffensief. Duitsland hoefde niet
meer op het oostfront te vechten, dus vielen ze het westen aan. Alleen hadden de geallieerden 2
voordelen: er arriveerden voortdurend verse Amerikaanse troepen en ze beschikten over honderden
tanks. Duitsland werd teruggedrongen en op 11 november kwam er een wapenstilstand.
Massavernietigingswapens: torpedo’s, machinegeweren, gifgas en tanks.
- Kunnen verklaren waarom de ‘stilstaande’ oorlog vanaf 1917 toch in beweging kwam:
In 1917 was er onrust in Duitsland en uiteindelijk kwamen de communisten onder leiding van Lenin
aan de macht. Zijn regering sloot vrede met Duitsland en toen kon Duitsland zich volledig gaan
, focussen op het westfront. De geallieerden gingen toen in de tegenaanval en waren sterker
wapenstilstand aangevraagd door Rusland. Deze ging in op 11 november.
- De inhoud van de vrede van Versailles kunnen noemen:
1. Duitsland was schuldige aan de oorlog.
2. Duitsland moest Elzas-Lotharingen teruggeven aan Frankrijk.
3. Duitsland verloor grondgebied aan Polen
4. Duitsland raakte al haar koloniën kwijt.
5. Duitsland mocht slecht een klein leger hebben
6. Duitsland moest enorme herstelbetalingen doen
7. Duitsland mocht geen lid worden van de Volkenbond.
- De rol van Nederland in de Eerste Wereldoorlog kunnen uitleggen:
Nederland was neutraal en werd niet aangevallen.
- Het begrip totale oorlog kunnen uitleggen aan de hand van de Eerste Wereldoorlog:
Een oorlog waarin ook de burgers betrokken zijn. Dit was ook zo in de Eerste Wereldoorlog. De
achterblijvers hielden toen de economie in stand en fabriceerden wapens. Ook vielen er veel
burgerslachtoffers.
9.2: De economische wereldcrisis
KA: De economische wereldcrisis 1920
- Met voorbeelden kunnen uitleggen dat Amerika na Eerste Wereldoorlog een
bloeiende economie werd:
De Amerikaanse economie groeide hard door de snelle uitbreiding van het wegen- en
elektriciteitsnet en de opkomst van nieuwe produchten die daardoor mogelijk waren, zoals
koelkasten en auto’s. Consumptiemaatschappij. Mensen hadden vertrouwen in de economie en
kochten aandelen.
- Het belang van het principe ‘Live now, pay later’ voor de crisis:
Mensen kochten enorm veel spullen met geleend geld, zoals wasmachines. Op een gegeven moment
had iedereen genoeg wasmachines en stortte de economie in. Mensen konden hun leningen niet
meer terugbetalen, er ontstond werkloosheid en uiteindelijk een crisis.
- Uit kunnen leggen hoe in 1929 de wereldcrisis kon uitbreken:
Directe oorzaak: crisis op de beurs. Op 24 oktober 1929, Zwarte Donderdag, stortte de beurs in.
Mensen hadden in een keer geen vertrouwen meer in de economie en verkochten hun aandelen
beurskrach. De beurskrach werd gevolgd door de crisis. Bedrijven gingen massaal failliet en de
werkloosheid steeg. Mensen kochten geen spullen bedrijven failliet werkloosheid crisis.
Indirecte oorzaak: overproductie. Landbouw en industrie bleven met hun producten zitten.
- Kunnen verklaren hoe de crisis in Amerika (1929) een wereldcrisis werd:
Door de nauwe internationale banden breidde de Amerikaanse crisis zich uit tot een wereldcrisis.
Ook vroegen de Amerikanen hun geld terug aan Duitsland, waardoor zij de herstelbetalingen aan
andere Europese landen niet meer konden betalen. Hierdoor kwamen ook Frankrijk en Groot-
Brittannië in geldnood.
- Uit kunnen leggen hoe in Nederland en de VS de crisis werd bestreden:
Nederland: De westerse overheid liet de markt haar werk doen en bezuinigde liberale beleid. Na
1933 herstelde de economie een beetje, maar pas na de Tweede Wereldoorlog was de crisis
definitief over en begon de welvaart weer te stijgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sterrem5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73091 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now