Summary
Samenvatting Geschiedenis havo H5 + H6 (incl. KA's)
- Course
- Level
- Book
Overzichtelijke samenvatting opgedeeld in leerdoelen. Logische oorzaak-gevolgverbanden en handige uitleg van de belangrijke begrippen!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sterrem5
Content preview
5.1: De renaissanceKA: hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid, nieuw mens- en wereldbeeld + wetenschap.
- Kunnen uitleggen welke verandering in gedachte over de rol van de mens ontstond
in de 16e eeuw:
Het mens- en wereldbeeld veranderde.
Mensbeeld middeleeuwen: mens is zondig en slecht.
Mensbeeld Renaissance: mens mag van de wereld genieten, is kritisch en doet onderzoek.
Wereldbeeld middeleeuwen: Wereld is door God geschapen maar in duivelse handen geraakt. Mens
moet zich daarom afwenden van de wereld en zich op het hiernamaals richten.
- Kunnen uitleggen waarom de naam middeleeuwen een negatieve benaming is:
De middeleeuwen zijn zo genoemd omdat het tussen 2 betere tijden inzit. Het zit tussen de oudheid
en de Renaissance. Tussen die twee periodes was er eigenlijk een dieptepunt in de ontwikkeling van
de mens. Het is dus een negatieve benaming en men zag het ook als een dieptepunt.
- De kenmerken van de Renaissance + de gevolgen voor de kunst: Renaissance betekent letterlijk
wedergeboorte. Tijdens de Renaissance kwam er een nieuw mens- en wereldbeeld en werd het
klassieke erfgoed bestudeerd. Ze probeerden de klassieke kunst te evenaren en overtreffen. De grote
bouwmeester Brunelleschi ging met klassieke vormen bouwen. Ook ontdekte hij het perspectief, dit
droeg bij aan de ontwikkeling van de schilderkunst. Ze bestudeerden de anatomie van de mens, dit
zorgde voor levensechte beelden. Er waren dus een hoop ontwikkelingen op het gebied van kunst,
perspectief en anatomie. Geleerden gingen klassieke teksten bestuderen, hierdoor ontstond het
humanisme
- De kenmerken van het humanisme:
1. Vrijheid en waardigheid van de mens.
2. Kritisch onderzoek doen.
3. Christelijk humanisme: in Noord-Europa gericht op wedergeboorte van het oorspronkelijk
christendom (vertegenwoordiger: Erasmus)
- Verschillen in het humanisme in Italië en noordelijkere gebieden in Europa kunnen verklaren:
De renaissance ontstond in Italië, hier waren veel overblijfselen van de klassieke cultuur en de rijke
handelselite in Italiaanse stadstaten wilden hun rijkdom tonen en ervan genieten. Vanuit Italië werd
het verspreid, doordat er naar Italië werd gereisd en zij de ideeën uit Italië meenamen. In Noord-
Europa ontwikkelde het humanisme anders dan in Italië. Hier ontstond namelijk het christelijk
humanisme, dit was gericht op de wedergeboorte van het oorspronkelijk christendom. De
belangrijkste vertegenwoordiger hiervan was Erasmus.
- Kunnen uitleggen waarom Erasmus van Rotterdam en Leonardo da Vinci kenmerkende personen bij
deze kenmerkende aspecten zijn:
Da Vinci was een renaissanceschilder, onderzocht het menselijk lichaam (anatomie) en maakte
realistische schilderijen. Dit past goed bij de hernieuwde oriëntatie op het gebied van de klassieke
oudheid. Erasmus was een christelijk humanist en dit past goed bij het veranderende mens- en
wereldbeeld.
, 5.2: De Europese expansie
KA: De Europese expansie.
- De motieven om op ontdekkingsreis te gaan + de kenmerkende personen: Columbus en Vespucci:
Mensen waren nieuwsgierig (door de veranderende tijdsgeest, humanisme, ander mens- en
wereldbeeld). Een ander motief voor de ontdekkingsreizen was handel, ze gingen op zoek naar goud
en specerijen geld. Columbus ging in opdracht van het Spaanse koningspaar naar het westen en
ontdekte Amerika, maar dacht dat hij in Indië was. Hierdoor heten de oorspronkelijke bewoners
indianen. Amerigo Vespucci voer in Portugese dienst naar het westen en verkende de kust van
Brazilië. Hij trok de conclusie dat er een nieuw continent was ontdekt, dit werd later Amerika
genoemd, de vrouwelijk vorm van zijn voornaam.
- De gevolgen van de ontdekkingsreizen voor Europa en voor de ontdekte gebieden:
De gevolgen voor Europa:
- Meer kennis
- Ander wereldbeeld
Gevolgen van de Europese expansie in het oosten:
Portugezen namen langs de kust kleine gebieden in bezit en bouwden er factorijen
handelsposten. Geen grote gebieden omdat China, Japan en andere Aziatische rijken daar te sterk
voor waren. De factorijen liepen van Oost-Afrika tot Japan.
Gevolgen van de Europese expansie in het westen:
De Portugezen koloniseerden Brazilië en brachten er Afrikaanse slaven naartoe. Ze stichtten er grote
plantages, hier moesten de slaven werken slavernij.
- De oorzaken van de succesvolle onderwerping van de indianen (Azteken en Inca’s)
kunnen noemen:
Spaanse veroveraars kwamen naar delen van Midden- en Zuid-Amerika. Deze veroveringen waren
succesvol doordat:
1. Indianen hadden weinig verweer met eenvoudige wapens tegenover de Spanjaarden.
2. Ze waren doodsbang voor paarden.
3. Spanjaarden werden geholpen door indiaanse volken die onderdrukt werden door de
Azteken en Inca’s.
4. Indianen waren niet bestand tegen Europese ziekten.
- Ontstaan slavernij en kolonialisme ontdekken in deze paragraaf:
De gevolgen van de Spaanse veroveringen waren dat de Spanjaarden gingen heersen over steeds
grotere gebieden. Ook kwam er een migratie op gang van Spaanse mannen naar de koloniën (Nieuw-
Spanje). Hierdoor ontstond een etnisch gemende bevolking kolonialisme. Er werden plantages
aangelegd en hierop moesten slaven werken slavernij.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sterrem5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78291 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
