Summary
Samenvatting Fysiologie van de zwangerschap
- Course
- Institution
Ik heb deze samenvatting gebruikt voor het examen in juni 2021, en ben hier ook op geslaagd.
[Show more]
1 review
By: moyastoffelen • 3 year ago
Seller
Follow
xanneserre
Reviews received
Content preview
Fysiologie van de zwangerschap: vanconceptie tot geboorte
Inhoud
1. Anatomie van de vrouwelijke geslachtsorganen ............................................................. 5
1.1 De geslachtsklier of gonade (ook man) .................................................................... 5
1.2 Anatomie eierstok ................................................................................................... 5
1.2.1 Histologie ........................................................................................................ 6
1.2.2 Ligging vh ovarium en omliggende structuren.................................................. 7
1.2.3 Bloedvoorziening ovarium & tuba ................................................................... 8
1.3 De tuba uterina........................................................................................................ 8
1.3.1 Anatomie ......................................................................................................... 8
1.3.2 Doorsnede door de tuba (histologie) → Bovenaan in vrije rand brede band ........... 9
1.4 De uterus............................................................................................................... 10
1.4.1 Functie ........................................................................................................... 10
1.4.2 Aspect ............................................................................................................ 10
1.4.3 Ligging .......................................................................................................... 12
1.5 de vagina............................................................................................................... 14
1.5.1 Functie ........................................................................................................... 14
1.5.2 Aspect ............................................................................................................ 14
1.6 Uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen ............................................................. 15
1.6.1 De mons pubis ............................................................................................... 15
1.6.2 De labia majora .............................................................................................. 15
1.6.3 Labia minora .................................................................................................. 15
1.6.4 Het vestibulum ............................................................................................... 16
1.6.5 De clitoris ...................................................................................................... 16
1.6.6 Bulbi vestibuli................................................................................................ 16
1.6.7 De kleine vestibulaire klieren / para-urethale klieren ...................................... 16
1.6.8 Grote vestibulaire klieren / klieren van Bartholin ........................................... 16
2. Anatomie van de mannelijke geslachtsorganen ............................................................ 17
2.1 De testis ................................................................................................................ 17
2.1.1 Functie ........................................................................................................... 17
2.1.2 Aspect ............................................................................................................ 17
2.1.3 Ligging .......................................................................................................... 17
1
, 2.2 De epididymis ....................................................................................................... 18
2.2.1 Functie ........................................................................................................... 18
2.2.2 Aspect & ligging ............................................................................................ 18
2.3 Ductus deferens / vas deferens .............................................................................. 18
2.3.1 Functie ........................................................................................................... 18
2.3.2 Aspect & ligging ............................................................................................ 18
2.4 Ductus ejaculatorius .............................................................................................. 19
2.5 Vesicula seminalis ................................................................................................ 19
2.5.1 Functie, ligging & aspect ............................................................................... 19
2.6 Prostaat ................................................................................................................. 19
2.6.1 Functie, aspect, ligging .................................................................................. 19
2.7 De bulbo-urethale klieren / klieren v Cowper ........................................................ 19
2.8 Urethra / urinebuis ................................................................................................ 20
2.9 De penis ................................................................................................................ 20
2.9.1 Functie ........................................................................................................... 20
2.9.2 Aspect ............................................................................................................ 20
3. Bloedvaten, lymfedrainage en zenuwen van de (externe) genitalia ............................... 22
3.1 Bloedvaten ............................................................................................................ 22
3.1.1 Bloedvoorziening van de inwendige vrouwelijke genitalia ............................. 22
3.2 Lymfedrinage........................................................................................................ 23
3.3 Zenuwen ............................................................................................................... 24
4. Fysiologie van de voortplantingsfuncties ..................................................................... 25
4.1 Vorming van de gameten ...................................................................................... 25
4.1.1 De vorming van gameten: de meiose .............................................................. 25
4.1.2 De Oögenese .................................................................................................. 25
4.1.3 Vorming van zaadcellen of spermatogenese ................................................... 28
4.2 Hormonale regeling van de voortplanting .............................................................. 29
4.2.1 Inleiding: de geslachtshormonen .................................................................... 29
4.2.2 Hormonale regeling van de ovariële cyclus: de hypothalamo-hypofysaire-
ovariële as ................................................................................................................... 29
4.2.3 De verschillende fasen vd ovariële cyclus: folliculaire & luteale fase ............. 30
4.2.4 Hormonale regeling van de spermatogenese: Hypothalamo-hypofysaire-
testiculaire as ............................................................................................................... 32
4.2.5 Cyclische veranderingen in de vrouwelijke geslachtsorganen over het verloop
van de ovariële cyclus ................................................................................................. 33
2
,4. Fertilisatie: de vorming en het transport van de zygote in de vrouwelijke genitale tractus
39
4.1 De versmelting van eicel en zaadcel ...................................................................... 39
4.1.1 Werking ......................................................................................................... 39
4.2 Transport zygote in de eileider .............................................................................. 40
4.3 De zygote in de baarmoederholte .......................................................................... 40
4.4 De implantatie / nidatie / innesteling ..................................................................... 41
5. Fysiologie van de placenta en de vliezen ..................................................................... 42
5.1 De placenta ........................................................................................................... 42
5.1.1 De ontwikkeling van de placenta .................................................................... 42
5.1.2 Fysiologie van de placenta ............................................................................. 45
5.1.3 De verschillende functies van de placenta ...................................................... 45
5.2 Ontwikkeling van de foetale membranen of vliezen .............................................. 48
5.2.1 De structuur van de vliezen ............................................................................ 48
5.5.2 De functie van de vliezen ............................................................................... 51
5.2.2 Chorioniciteit en amnioniciteit bij tweelingzwangerschappen......................... 51
5.3 Fysiologie van het vruchtwater .............................................................................. 52
5.3.1 Samenstelling vruchtwater ............................................................................. 52
5.3.2 Productie en resorptie van het vruchtwater ..................................................... 52
5.3.3 Stoorning in balans productie – resorptie........................................................ 53
5.3.4 De regeling van de hoeveelheid vruchtwater .................................................. 54
5.3.5 Functies van het amnionvocht ........................................................................ 54
6. Het zwangerschapshormoon ........................................................................................ 55
6.1 HCG .......................................................................................................................... 55
6.1 De zwangerschapstest: kwalitatieve en kwantitatieve bepaling van HCG in het bloed of
urine van de vrouw .......................................................................................................... 55
6.2 Progesteron ............................................................................................................... 55
6.2.3 In de zwangerschap ............................................................................................. 56
6.3 Prostaglandines ......................................................................................................... 56
6.3.1 Medicatie ............................................................................................................ 56
7. Hematologische veranderingen bij de zwangere vrouw ................................................ 57
7.1 Water .................................................................................................................... 57
7.2 Plasma en bloedlichaampjes .................................................................................. 57
1.3 Stollings- en antistollingssysteem .......................................................................... 60
8. Cardiovasculaire aandoeningen ................................................................................... 60
3
, 8.1 Het hart ................................................................................................................. 60
2.2 De bloedvaten ....................................................................................................... 61
2.2.1 Arteries .......................................................................................................... 61
2.2.2 Venen ............................................................................................................ 62
9. Respiratoire veranderingen .......................................................................................... 63
10. Het excretiesysteem: urineproductie en urineafvoer .................................................. 64
10.1 De nieren ........................................................................................................... 64
10.2 De urinewegen en de blaas ................................................................................ 64
11. Gastro-intestinale veranderingen............................................................................... 65
11.1 Slokdarm en maag ............................................................................................. 65
11.2 Galwegen .......................................................................................................... 65
11.3 Darm ................................................................................................................. 65
11.4 Metabole aanpassingen bij de zwangere............................................................. 65
11.4.1 Glucosemetabolisme ...................................................................................... 65
11.4.2 Vetmetabolisme ............................................................................................. 65
12. Endocrinologische aanpassingen............................................................................... 66
12.1 De schildklier in de zwangerschap ..................................................................... 66
13. Veranderingen in het immuunsysteem ...................................................................... 67
14. Gewichtsveranderingen ............................................................................................ 67
15. Muscoskeletale veranderingen .................................................................................. 68
15.1 Veranderde lichaamshoudingen en toegenomen laxiteit van de gewrichten ........ 68
15.2 Pijn door druk op zenuwen ................................................................................ 68
16. Dermatologische veranderingen................................................................................ 69
16.1 Hirsutisme ......................................................................................................... 69
16.2 Pigmentatie ....................................................................................................... 69
16.3 Vaatveranderingen............................................................................................. 69
16.4 Striae gravidarum / zwangerschapsstriemen ....................................................... 70
4
,Hoofdstuk 1. Anatomie en fysiologie van
de voortplanting
Doel voortplantingsstelsel: in stand houden vd soort
• Mogelijk maken v bevruchting, zwangerschap & geboorte van een nakomeling +
Voeden immature nakomeling (-> Lactatie)
1. Anatomie van de vrouwelijke geslachtsorganen
1.1 De geslachtsklier of gonade (ook man)
♀: Ovarium ♂: Testis
Vorming van Oögenese: vorming van Spermatogenese: vorming van
voorplantingscellen eicellen (+ Folliculogenese) zaadcellen
Vorming van Gevormd do: Gevormd do:
geslachtshormonen • Ovarium +++ • Testis+++
• Testis • Ovarium
• Bijnier • Bijnier
• Trofoblast • C19: androgenen
• C21: Progestagenen
• C18: Oestrogenen
Androgenen → Oestrogenen do aromatase reactie
Geslachtshormonen Oestradiol: Granulosacellen Androgenen: Leydigcellen
Progesteronb: Granulosa-
luteinecellen
Androgenen: Thecacellen
1.2 Anatomie eierstok
= In de buikholte & pelvis
Gladder
Kenmerken: bij
• Lengte: 2.5-5 cm meisjes
• Breedte: 1.5 – 3cm
• Dikte: 0.6 – 1.5cm
• Grijswit
• Hobbelig opp → Door follikelgroei &
ovulatie
• Zowel linker, als rechter: 2 eierstokken
Bij de geboorte heeft een vrouw ALLE voortplantingscellen = Primaire oöcyten
• 1 eicel omgeven door follikelcellen
• Continue verlies vd voortplantingscellen
• Ovariële cyclus id reproductieve leeftijd: finale ontwikkeling ve follikel m hierin
rijping vd eicel tot secundaire oöcyt. Geeft eicel vrij (= Ovulatie) en ontwikkeling
corpus luteum
5
,Productie geslachtshormonen:
• Door follikelcellen (oestrogenen, progestagenen) id ovariële cyclus
• Door interstitiële cellen waaronder thecacellen
1.2.1 Histologie
1) Doorsnede ovarium tijdens reproductieve leeftijd
= 1-lagig epitheel: Tunica albuginea (Zorgt vo grijswitte kleur)
Buitenkant:
- Cortex
o Ovarieel Stroma
o Parenchym
• Eicellen +
hormoonproducerende
cellen
• Follikels: eicel +
granulosacellen
• Interstitiële cellen:
thecacellen
• Bindweefsel
- Medulla
o Bloedvaten, zenuwen
o Bindweefsel
- Hilum
= Waar bloedvaten, zenuwen en lymfevaten het ovarium bereiken.
= Een punt v aanhechting aan de brede band
2) Doorsnede ovarium in de menopauze
Menopauze:
- Geen vorming meer van follikel- & eicellen.
- Het totale volume ovarium is afgenomen
- Stroma is een dunne laag geworden
6
, 1.2.2 Ligging vh ovarium en omliggende structuren
Intra-abomdinale organen: Ovarium, eileider en baarmoeder, bekleed met visceraal
peritoneum of serosa
Hilum
Brede band
- Mesovarium: Achter
ovarium
- Mesometrium
- Mesosalpinx
De ovaria liggen links & rechts vd uterus achter Ligamentum Latum
- Ligamentum ovarii proprium: mediale pool vh ovarium verbinden m uterus
- Ligamentum suspensorium ovarii: laterale bovenpool vh ovarium naar de
bekkenwand
o + Ovariële bloedvaten, lymfevaten & zenuwen
7
, 1.2.3 Bloedvoorziening ovarium & tuba
1.3 De tuba uterina
= Eileider / salpinx / oviduct
Functie:
- Oppikken eicel bij de ovulatie
- Transport zaadcellen
- Transport zygote
1.3.1 Anatomie
Tuba uterina: buisvormige structuur van 10cm
- Uteriene ostium: mediale einde dat verbinding maakt m holte baarmoeder
- Abdominale ostium: laterale einde dat verbinding maakt m buikholte
4 delen:
1. Infundibulum 2. Ampulla
= Opent trechtervormig in buikholte, en = ½ vd lengte vd eileider
heeft franjes
Wand vd eileider wordt dikker en de holte
Functie: Opvang eicel bij eisprong ( = lumen) w nauwer naar de baarmoeder
toe
Kort vo ovulatie: franjes bedekken eierstok
→ Vrijgekomen eicel in de ampulla vd
eileider
8
, ➔ Hier wordt deze eventueel bevrucht
3. Ishtmus 4. Intramuraal segment
= 1/3 vd lengte vd eileider = 10 mm lang
Holte is smal & spierlaag het dikst Verloopt do myometrium vd
baarmoederwand & eindigt id
baarmoederholte ah uteriene ostium
Bevruchting:
Gebeurt in de ampulla. De bevruchte eicel doorloopt eerste celdelingen tijdesn het transport
doorheen ampulla, isthmus & intramuraal segment vd eileider
➔ Zygote komt in BM-holte & zal als blastocyt innestelen ih baarmoderslijmvlies
(=Endometrium)
Begrippen
Salpingitis: infectie vd eileider -> Komt vanuit de vagina
Pyosalpinx: Verklevingen / vergroeiingen ad fimbriae waardoor etter opstapelt in de eileider
Hydrosalpinx: Eileider uitgezet met vocht
Salpingectomie / tubectomie: Heelkundig verwijderen van een eileider
Ovariëctomie: heelkundig verwijderen van ovarium
Salpingo-oöforectomie / adnexectomie: heelkundig verwijderen van ovarium / eileider
-> Bilaterale salpingectomie / heelkundig afsluiten v beide eileiders leidt tt onmogelijkheid v
conceptie en tubair transport → ° Steriliteit
1.3.2 Doorsnede door de tuba (histologie) → Bovenaan in vrije rand brede band
3 lagen:
Slijmvlies / mucosa Muscularis / gladde Serosa / visceraal peritoneum vd
spierlaag eileider
= Epitheel m basaal membraan / = Laag circulair verlopende = Dun 1-lagig epitheel m basaal
bindweefsel spieren + lengtespieren membraan + bindweefsel
- Bekleed lumen eileider
- Sterk geplooid Peristaltiek → Transport vd Loopt verder in peritoneaal
- 1-lagig epitheel m inhoud vh lumen dubbelblad:
trilhaarcellen & kliercellen - Mesosalpinx
Doel:
- Kliercellen: Secreet
afgeven in lumen
- Plooien:
oppervlaktevergroting
9
, 1.4 De uterus
= BM
Begrippen:
• Hysterometrie: het meten v diepte vd mBM, met een hysterometer
• Hysteroscopie: het kijken id BM-holte met een kijkbbuis
• Hysterectomie: het operatief wegnemen vd BM
• Hysterosalpingografie: Techniek om BMholte en kanaal vd eileiders te visualiseren
m opspuiten contrastvloeistof
1.4.1 Functie
- Transport v zaadcellen
- implantatie blastocyst in BMslijmvlies
- groei embryo tt voldragen foetus
- Samenstrekken om foetus & placenta nr buiten te drijven
1.4.2 Aspect
= Afgeplatte peer met onderaan steel
- Nullipara: lengte 7.5cm, breedte 5cm, dikte 2.5cm, 30-40g
- Multipara: Lengte 8-9cm
→ Na menopauze; krimpen
2 delen:
Baarmoederlichaam / corpus Uteri BMhals / cervix uteri
= Bovenste 2/3 BM = Onderste 1/3, smaller & ronder, 3-4cm
Centraal: BMholte (afgeplatte driehoek) Centraal: cervicaal kanaal
Fundus (uteri): top BMwand Uiteindes: cervicale openingen
Ishtmus (uteri): Onderste deel BMlichaam - Ostium internum cervicis
- Hormonale veranderingen vh - Ostium externum cervicis
endometrium minder
- Spierlaag minder dik
- Vormt OUS
Vaginaal deel: gedeelte waar de vaginawand vasthecht aan de BMhals
Supravaginaal deel: 1/3 vd hals boven aanhechting vaginawanden
Doorsnede Baarmoederholte
= Holte met rand opgebouwd uit 3 lagen
Endometrium Myometrium Perimetrium
= Bekleding, 1lagig epitheel = Dikste laag = Dun, 1lagig epitheel +
m klierbuizen, basaal = Spiervezels, bloedvaten, basaal membraan +
membraan + bindweefsel lymfevaten, zenuwuiteinden bindweefsel
nr endometrium
Functie
- Ondergaan cyclische In zws: grote stijging dike &
veranderingen aantal spiervezels
10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xanneserre. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now