,Inhoud
1. Inleiding: het endocrien stelsel ....................................................................................... 3
1.1 Hormonen ............................................................................................................... 3
2. Alvleesklier (pancreas) ................................................................................................... 6
3. Schildklier...................................................................................................................... 7
3.1 Synthese van schildklierhormoon ............................................................................ 7
3.2 Effecten vd hormone afgescheiden door de schildklier ............................................ 8
4. Bijschildklieren .............................................................................................................. 8
5. Bijnieren ........................................................................................................................ 9
5.1 Effecten van de hormonen afgescheiden door het bijniermerg ................................. 9
5.2 Effecten van de hormonen afgescheiden door de bijnierschors ................................ 9
6. Hypothalamus .............................................................................................................. 11
6.1 Neuro-endocriene cellen vd hypothalamus / neurohypofyse .................................. 11
7. Hypofyse ..................................................................................................................... 12
7.1 Prolactine & oxytocine regelen lactatie ................................................................. 12
7.2 Oxytocine regelt de baring .................................................................................... 13
7.3 Hypathalamo – hypofysaire as............................................................................... 13
7.3.1 Hypothalamo-glandulaire as ........................................................................... 14
7.3.2 Hypothalamo – thyroïdale as .......................................................................... 14
7.3.3 Hypothalamo – adrenale as ............................................................................ 14
7.3.4 Hypothalamo – gonadale as (man) ................................................................. 15
7.3.5 Hypothalamo – gonadale as (vrouw) .............................................................. 15
8. Epifyse (pijnappelklier) ............................................................................................... 15
9. Organen m secundaire endocriene functie .................................................................... 16
2
, 1. Inleiding: het endocrien stelsel
= Homeostase & regulatie v/h lichaam
Exocriene klieren: Klieren die product afscheiden aan het extern milieu adhv afvoergang
Endocriene klieren: Klieren die product afscheiden aan het bloed, zonder afvoergang
1.1 Hormonen
Hormonen: 3 groepen
Derivaten v AZ Peptidehormonen Derivaten v vetten
= Lijken qua structuur op = Ketens van AZ - Lijken op
AZ cholesterol: steroïden
Vb. ADH, oxytocine, Vb. Oestrogeen, cortisol
Vb. Adrenaline, dopamine, groeihormoon - Lijken op vetzuren:
melatonine eicosanoïden
Vb. Prostaglandines
Hormoon: Boodschappermolecule
dat aangemaakt w do endocriene
klieren oiv adequate stimulus, dat
wordt vrijgegeven ih bloed
- Werken op afstand vd klier
in op doelwitcellen
- Brengen respons weer thv
target cells
- Respons heft stimulus op (=
negatieve feedback)
- Nood aan een receptor,
anders geen invloed
Verwijdering adhv receptor, nieren
& lever
Functie:
1. Regulering eetlust + spijsvertering
2. Regulering stofwisseling
a. Katabolisme
b. Anabolisme
3. Regulatie v membraantransport & v utischeiding
a. pH-waarde
b. Water & elektrolytenhuishouding
4. Regulering groei & maturatie
5. Regulering vruchtbaarheid & voortplantingsdrift
6. Ism. ZS: acute stress respons
3
,Algemene werking
Insuline Glucagon
ADH
4
, Verschil zenuwstelsel & endocrien stelsel
Zenuwstelsel Endocrien stelsel
- Snelle signalering - Langzame, chronische
- Gebruikt zenuwbanen signaaloverdracht
- Boodschap tss cellen w doorgegeven - Gebruikt bloedsomloop om grotere
door neurotransmitters afstanden te overbruggen
- Boodschapperstoffen zijn hormonen
Hormonen beïnvloeden elkaar
Antagonisme: Hormonen werken elkaar
tegen (heffen elkaar op, neutraliseren
elkaar)
Vb. insuline <-> Glucagon
Synergisme: Hormonen versterken
elkaars effect
Vb. Steroïdhormonen
Permissief: het ene hormoon moet
aanwezig zijn zodat tweede effect
aanwezig is
Vb. Adrenaline: gn effect op
energieverbruik; tenzij
schildklierhormonen ook
aanwezig zijn
Integratief: Hormonen h vss maar
complementaire effecten
Vb. Calcitriol &
parathyroïdhormoon: beiden betrokken
bij calciumstofwisseling
5
, 2. Alvleesklier (pancreas)
2 delen
- Exocrien gedeelte: Verteringsenzyemen
& buffers via twaalfvingere darm nr papil
v Vater (GROOTSTE GEDEELTE)
- Endocrien gedeelte: eilandjes van
Langerhans
o Alfacellen: glucagon →
Vrijzetting cellen glucose uit
glycogeenreserve, zetten z om in
glucose → ↑ Glycemie
o Beta-cellen: insuline: Cellen
glucose opnemen uit bloed &
opslaan als glycogeen → ↓ Glycemie
Diabetes mellitus: suikerziekte
Hyperglycemie: Extreem hoge glucose concentraties ih bloed (>180 mg/dl)
1. Type 1: insulineafhankelijk
o Te weinig insuline synthese
o Jeugd diabetes: ontstaat in jeugd
o Behandeling: insuline
2. Type 2: niet-insulineafhankelijk
o Insulineresistentie: ongevoelig lichaam
o Ouderdom diabetes: >40j → Icm obesitas
o Behandeling: afvallen, aanegpast dieet & medicatie
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xanneserre. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.