Hoofstuk 3: Het urinewegstelsel
Inhoud
1. Het urinair stelsel ............................................................................................................... 3
1.1 Anatomie ..................................................................................................................... 3
1.1.1 De nieren .............................................................................................................. 3
1.1.2 De nierafvoerwegen – Anatomie ......................................................................... 5
1.1.3 Arteriële nierdoorbloeding met “vuil” bloed ....................................................... 8
1.1.4 Veneuze nierdoorbloeding met gezuiverd bloed ................................................. 8
1.1.5 Nier: microscopisch ............................................................................................. 9
1.2 De fysiologie van de nier .......................................................................................... 10
1.2.1 De glomulaire filtratie ........................................................................................ 11
1.2.2 Tubulaire reabsorptie ......................................................................................... 12
1.2.3 Tubulaire secretie ............................................................................................... 14
1.2.4 Excretie, opslag en lozing .................................................................................. 16
1.3 Hormonale regeling van de nierwerking ................................................................... 17
1.3.1 Regeling van de vochtbalans door aanpassing vd wateruitscheiding thv de
nierbuisjes oiv ADH ........................................................................................................ 17
1.3.2 Regeling van de zoutbalans door aanpassing van de zoutuitscheiding thv
nierbuisjes oiv RAAS ...................................................................................................... 20
1
, ♂ ♀
• 2 nieren + urether: urine naar blaas • 2 nieren + urether: urine naar blaas
• Uit blaas= urethra: urine blaas → • Uit blaas= urethra: urine blaas →
Buitenwereld Buitenwereld
Kanaal van Wolf: Zaadleider Kanaal van Müller → Eileider + BM
Inleiding: Functies van het urinair stelsel
1. Verwijderen van organische afvalstoffen uit de lichaamsvloeistoffen: (= Excretie)
o ureum (afbraakproduct van eiwitten)
o urinezuur (afbraakproduct van DNA)
o urobiline (gele kleur, afbraakproduct van hemoglobine)
o creatinine (afbraakproduct van spierweefsel)
2. Lozen van deze afvalstoffen (= Eliminatie)
3. Homeostatische regeling v volume en concentratie opgeloste stoffen ih bloedplasma
o Reguleren van bloedvolume en bloeddruk (zie sem 1)
o Reguleren van ionenconcentraties; Na+, K+, Cl-, …
o Reguleren van pH van bloed
o het RBC-gehalte door productie van EPO (zie sem 1)
1.1.1 De nieren
Ligging
• Lumbaal
• Gelegen achter het peritoneum (= buikvlies)
• Rechternier ligt lager dan linkernier vanwege lever
Situering van het urinair stelsel tov de buik- & bekkenholte
De (intra)peritoneale ruimte De retroperitoneale ruimte De subperitoneale ruimte
= Omgeven do peritoneum = Achter het peritoneum = Onder de peritoneale
• Bevat • Bevat: nieren & ruimte
spijsverteringsorganen bijnieren, stukken • Bevat: blaas, urethra,
(oa. Maag, dunne duodenum, dikke darm,
darm, dikke darm, stukken dikke voortplantingsorganen
lever, milt) darm, alvleesklier
3
,Macroscopische bouw
• Boonvormig (12cm op 5cm)
• Ventraal bedekt m peritoneum
• Omgeven do vetkapsel
Bestaat uit:
Pyelogram: Röntgenfoto van het nierbekken dat gemaakt w met een contractvloeistof
4
, 1.1.2 De nierafvoerwegen – Anatomie
1) De bovenste urinewegen: de ureters
• Afgeplatte buizen: 0.5cm doorsnede & 30cm lang
• Verlopen retroperitoneaal
• Beginnen aan pyelon en eindigen id blaas thv vesico-ureterale junctie
• Wand:
o Urotheel als osmotische barrière
o Laagje glad spierweefsel: voor
peristaltieik
o Laagje bindweefsel: doorloopt
ih nierkapsel
2) De onderste urinewegen: blaas
= Een elastische zak die tt 0.5-1L urine kan
stockeren
• Ih kleine bekken, achter schaambeen &
rustend op BBspieren
• Vorm: eivormig, leeg driehoekig
• Wand:
o Binnen: geplooide mucosa, bekleed
m urotheel
o Midden: glad spierweefsel
o Buiten: bindweefsel
• Onderaan: stevige blaassfincter
Trigonum: driehoek tss uitmondingen vd utreters
en het begin vd urethra
Fundus: blaasdak
3) De urethra of plasbuis
♂ ♀
= Buis v 20cm = Korte buis vna 3cm
- 1e deel: doorheen prostaat een - Loopt doorheen BBspieren
BBspieren (Pars prostatica) - eindigt thv vd vulva, voor
- 2e deel: doorheen onderste schedeopening
zwellichaam vd penis (Corpus
spongiosum) en eindigt ad top van
de eikel (Pars spongoiosa)
5
,6
, 7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xanneserre. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.