Summary
Samenvatting Ethiek
- Course
- Institution
Ethiek samenvatting 2e jaar Toegepaste ICT- Vives
[Show more]
2 reviews
By: Medzin • 7 year ago
Everything is included, but sometimes too busy / close together.
By: cnoekkii • 8 year ago
Enough
Seller
Follow
crzyelinee
Reviews received
Content preview
Eline Opsommer 2e jaar Toegepaste ICT-Apps&GamificationEthiek
0 Verantwoording (pg 2)
- Separation thesis = je kan een economische beslissing nemen die enkel economische/technische gevolgen
heeft, of je kan een ethische beslissing nemen die enkel ethische gevolgen heeft, zonder dat ze invloed
hebben op elkaar
o Vb. Friedman zegt enige rol van bedrijf is winst gaan verhogen, zonder dat hij sociale
verantwoordelijkheden heeft (vb. autobedrijf sluit -> er zal enorm veel werkloosheid zijn ->
Belgische overheid heeft geld gegeven zodat ze niet zouden sluiten, maar ze hebben toch
gesloten: sociale ramp maar in seperation thesis is het hun zaak niet: ze hebben geen enkele
verantwoordelijkheid, enkel economische beslissing)
- 2 varianten van separation thesis:
o Technologisch determinisme:
Techniek is een autonomie, die los staat van maatschappij met een interne logica die
door de maatschappij raast en heeft determinerend karakter (je kan het niet stoppen,
het bepaalt zelf waar het heen gaat) -> we hebben geen invloed op de technologie(=
fatalisme, we gaan wel zien wat gebeurt), je kan enkel zorgen dat je mee bent
2 versies:
Pessimistische visie: Waar gaat techniek ons naartoe brengen? Wij gaan de
slaven worden van de techniek -> mensen hebben schrik
Optimistische visie: techniek is iets fantastisch, het is niet te stoppen, zorg dat je
mee bent, het is goed voor de mens
o Sociaal determinisme:
Ze zien wetenschap & techniek als neutraal element en is goed of slecht afhankelijk van
de manier waarop het gebruikt wordt (het doel) is goed of slecht (vb. gebruikt voor
oorlog = slecht)
Instrumentele visie: wetenschap treft geen schuld, technologie is een middel in dienst
van de gebruiker
Populistische versie (visie van het volk): de technologische ontwikkeling is soms wel
negatief, maar de nadelen van technologie gaan opgelost worden als de technologie
meer onderzoek doet en iets positiefs op de nadelen vindt
Wij moeten als maatschappij geen beslissing nemen, maar de technologie zal het
wel oplossen
Vb. U. Melle zegt dat we moeten volhouden en geloven dat de volgende
technologisch revolutie oplossingen zal brengen voor onze problemen (vb. ziektes
die we nog niet kunnen gelezen, kernafval, arme mensen in het kapitalisme) -> de
techniek brengt zijn oplossing
AANTONEN DAT SEPERATION THESIS NIET WERKT: STS-perspectief is de manier waarop je techniek
wetenschap, economie & ethiek kan bekijken
- Examenvraag: waarom krijg je toegepaste ethiek in de opleiding informatica: omdat techniek,
wetenschap, economie & ethiek onlosmakelijk met elkaar verbonden is -> je kan niet techniek doen zonder
ethiek
1
,Eline Opsommer 2e jaar Toegepaste ICT-Apps&Gamification
1 Inleiding (pg 7)
Object-kant Subject-kant
- Te bewijzen: separation thesis klopt niet, ethiek hangt ook samen met techniek & economie
- 2A: techniek & economie hebben wel invloed op mens, maatschappij & natuur -> sociaal determinisme
klopt niet
o Techniek bemiddelt tussen de mens & de werkelijkheid
Techniek beïnvloedt wie de mens is, hoe we ons gedragen: vb. door enkelband kunnen
mensen die iets misdaan hebben thuis hun gevangenisstraf uitzitten, vb. echo: het is een
foetus
Techniek beïnvloedt wat de werkelijkheid is & hoe werkelijkheid eruit ziet: vb. kernafval in
Japan is nog altijd niet onder controle, vb. echo: feit dat mama zwanger is & kan zien
wat er in haar buik is
Techniek beïnvloedt de relatie tussen de mens & de werkelijkheid (manier waarop mens
werkelijkheid interpreteert): vb. echo: je kunt zien of baby ziek is & beslissen of je laat
afbreken
Techniek heeft invloed op hoe mens is & hoe mens omgaat met werkelijkheid
- 2B: mens heeft invloed op techniek & economie -> technologisch determinisme klopt niet
o Achter elke machine, programma zit de mens die dat ontworpen heeft & bestuurt
(=technologische intentionaliteit)
Vb. brug van Long Island: racistische architect heeft zo laag ontworpen dat bus er niet
onder kan (arme mensen, zwarte mensen moeten met bus) & rijke mensen hebben auto
Vb. autofabriek met machines die gebouwd door mens met bedoeling goedkoper,
rapper & minder fouten
Fatalisme -> je kan zelf invloed hebben erop (vb. we gaan zien of ik goeie job vind ->
inspanning doen & veel bedrijven aanschrijven & goeie punten hebben op school)
- 3A (vervolg op 2A): techniek, economie & wetenschap moet ethisch zijn, omdat het invloed uitoefent op
de maatschappij
o techniek, economie & wetenschap heeft invloed op de levende materie
ziel/essentie van levende materie is dat het ethisch imperatief is -> je vraagt vanuit jezelf
dat je met respect behandelt wordt -> je bent niet vrij om te doen wat je wil met
levende materie
Levinas schrijft over kwetsbaarheid & kracht van gelaat
Kwetsbaar: iemand anders kan het misbruiken, je bent anders dan de
andere (=alteriteit) & daardoor ben je kwetsbaar omdat de andere je
gelaat kan herleiden tot je fysieke gezicht & dit proberen te
misbruiken) (-> als je voor 1e keer iemand ziet bedenk je voor wat kan
ik hem gebruiken?)
Kracht: eist minimum aan respect
Vb. boze e-mail gekregen, maar als je in elkaars gezicht kijkt, durf je
niet meer zo grof te zijn door zijn gezicht die minimum aan respect eist
2
, Eline Opsommer 2e jaar Toegepaste ICT-Apps&Gamification
o Techniek, economie & wetenschap heeft invloed op mens, natuur & maatschappij (=levende
materie) -> levende materie eist uit zichzelf minimum aan respect -> techniek, economie &
wetenschap heeft invloed op ethiek, verantwoordelijkheid -> techniek moet ethisch zijn
- 3B (vervolg op 3B): mens moet ethisch handelen -> op zoek gaan naar essentie, 3 kenmerken van de mens
(wat mens anders maakt dan andere levende materie)
o Mens heeft ratio -> mens kan nadenken over wat hij doet
o Mens is vrij -> hij is niet 100% gedetermineerd, hij kan keuze maken -> komt van Sartre
Dier niet, volgt instinct & is volgens natuur voorgeprogrammeerd om vb voor jongen te
zorgen
Dieren zijn en-soi: valt samen met zichtzelf, doen zoals ze geprogrammeerd zijn
Mensen zijn pour-soi: kan zichzelf opzij zetten en kiezen om eigen project te ontwikkelen
Geen absolute vrijheid -> relatieve vrijheid, je kan niet volledig doen wat je wil, je hebt
wel ruimte om te kiezen
Je bent ook veroordeeld om keuzes te maken & voor keuzes die je maakt moet
je altijd verantwoordelijkheid afleggen (i lest condamné à être libre)
o We kunnen kiezen om te leven op biologisch niveau & op transbiologisch niveau
Biologisch niveau: narcisme: zorgen dat je individuele behoeftes vervuld zijn
Transbiologisch/humaan niveau: overstijgen van biologisch niveau & bewust kiezen voor
de andere (=moraliteit), het verlichten van het lijden van de andere (komt van Bodifée)
Köhlberg heeft ontwikkeling van moraliteit van mens heeft onderzocht (van
geboorte tot volwassen)
0-6: kinderen denken enkel aan zichzelf
6-17: scorefase: denken enkel aan andere (typisch: jongeren
gedragen zich anders afhankelijk van bij welke groep ze zijn)
17+: evenwicht tussen zichzelf & andere (niet altijd, kan laat komen)
Opm: in onze maatschappij: verantwoordelijkheden worden
uitgesteld -> daardoor verloopt morele ontwikkeling trager, maar
jongeren vroeg meer vrijheden & ze kunnen er nog niet met juiste
manier mee omgaan
Illustratie: kleuters die vechten denken alleen aan zichzelf & blijven
maar doorgaan tot ze kapot <-> jongeren die vechten hebben al
geleerd om rekening te houden met de andere & voelen empathie &
gaan stoppen als ze het gevoel hebben dat ze quitte zijn
Mens ≠ met dieren: dieren maken die keuze niet bewust, ze zijn zo voorgeprogrammeerd door
natuur dat hij zichzelf opzij zet voor jongen
o Mens heeft plicht om te handelen als mens (rationeel & moreel) = transbiologisch
Aristotles zegt: soort is goed bezig als die dingen doet met specifieke vermogens van die
soort -> specifiek voor de mens is moreel handelen
Mens heeft de plicht om moreel te handelen op zijn niveau
Vb. kind steelt snoep vs volwassene steelt snoep -> je gaat minder scherp
reageren op het kind omdat kind nog niet beseft dat dat fout is
Du kannst, denn du sollst: mens kan rationeel & moreel zin, dus mens MOET dat ook zijn
Satre zegt: je hebt de vrijheid om te kiezen, maar je bent ook verantwoordelijk voor je
keuze -> je moet kiezen voor alle mensen = transbiologisch
Seneca zegt: je moet niet gewoon leven (dat doen dieren ook), je moet wijs (rationeel)
& moedig leven
BESLUIT 2B & 3B: techniek & economie is door mens gemaakt -> mens kan niet anders dan moreel zijn in
alles wat hij doet -> economie & techniek kan niet anders dan moreel zijn want die is door mens gemaakt
2 Historische schets van de bedrijfs- en techniekethiek (pg 16)
Om te leren uit fouten eerst geschiedenis geven
- Tot 1970 gebeurde bedrijfs- & techniekethiek wel, maar niet als georganiseerd geheel
o Vb. wettekst van Babylonische code 18e eeuw: aannemer wordt gestraft als hij huis niet stevig
genoeg heeft gemaakt, heeft gebouwd zonder moraliteit -> hij levert werk op biologisch niveau &
die mag gestraft worden
o Vb. Aristoteles maakt verschil tussen begrip oikonomia & chrematistics
Oikonomia = wetten van het huishouden (handelen met ethiek) -> goed & positief &
noodzakelijk voor de mens
Chrematistics = geldmakerij (handelen zonder ethiek) -> schadelijk voor de mens
o 1918: ethische code voor ingenieurs: 3 dingen: eerlijkheid, integriteit & waarheid
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller crzyelinee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now