Wat is Pedagogiek?
Definiëring
Object van de studie
Pedagogie = studie van de opvoeding van kinderen en jongeren van 0 – 18 jaar
‘Pais’ & ‘agogein’ = ‘kind’ & ‘leiden’ = leiding geven aan kinderen
= handelingswetenschap
Niveaus van de pedagogiek
De theorie: opvoedingswetenschap (pedagogieK)
= wetenschappelijke kennis over omgang met kinderen
Vb: wetenschappelijk artikel over effecten van straffen en belonen
De praktijktheorie: opvoedingsleer
= theoretische aanwijzingen die pedagogische handelen ondersteunen
inzichten, gedragsregels, procedures, routines, …
Vb: advies over hoe om te gaan met straffen en belonen- beter belonen voor wat kind goed
doet, dan straffen voor wat kind verkeerd doet
De praktijk: opvoedkunde (pedagogie)
= dagelijkse opvoeding waarin ouder of opvoeder zijn vaardigheden en ingrepen inzet om
opvoeding te realiseren
Vb: vader probeert agressief gedrag van zoon te negeren en beloont hem wanneer hij lief is
in dagelijkse omgang niet bewust van 3 niveaus, meestal spontaan reageren of intuïtief reageren
Ontstaan van de Pedagogie als wetenschap
= jong
1e leerstoel aan universiteit van Halle (1779)
Na WO II, eerste bekende pedagogen:
Kohnstamm grondlegger van wetenschappelijke pedagogiek en didactiek in Nederland
Langeveld opvoeden tot mondigheid, kind aanzetten tot verantwoordelijkheid
Decroly oprichting bijzonder onderwijs, aandacht aan testen en observatie van het kind
Bladergroen hoogleraar orthopedagogiek
Ook filosofen:
Aristoteles rechtvaardigheid, belangrijk inzicht naar opvoeding geïntroduceerd
Socrates in opvoeding mensen zelf tot inzicht laten komen wat belangrijk is
Rousseau ideaal opvoedingsprincipe (Emile ou de l’education) = ieder mens heeft vrijheid
nodig om te ontwikkelen zonder gedwongen te worden
Situering van de pedagogiek in de wetenschappen
Agogiek/agogische wetenschap/handelingswetenschap = overkoepelende wetenschap voor werken
aan welzijn van mensen in algemeen
,Deelwetenschappen van agogiek volgens leeft ijd van doelpubliek
Pedagogiek = begeleiden van kinderen
Andragogiek = begeleiden van volwassenen
Gerontagogiek = begeleiden van ouderen
Deelwetenschappen van agogiek volgens object
Orthopedagogiek = begeleiden van mensen in nood (beperking/moeilijkheden)
Sociale agogiek = maatschappelijke problematiek van begeleiden
wetenschap die gericht is op sociale en culturele welzijn
Vb: druggebruik
Psychoagogiek = begeleiden van mensen in psychische nood
Pedagogiek = begeleiden van kinderen en jongeren naar volwassenheid
Hulpwetenschappen van de pedagogiek
Hulpwetenschap = wetenschappen waarvan inzichten helpen voor theorievorming van andere
wetenschap
Hulpwetenschappen van pedagogiek = psychologie, psychiatrie, ontwikkelingspsychologie,
sociologie, biologie, filosofie, ethiek, …
multidisciplinariteit en interdisciplinariteit
Onderscheid tussen psychologie en pedagogiek
belangrijkste onderscheid zit in geschiedenis van beide wetenschappen
Psychologie
Historisch: nastreven van waardenvrije benadering van menselijk gedrag
= wetenschap van beschrijven en verklaren van menselijk gedrag (=waardenvrij)
Pedagogiek
Historisch: gebonden aan levensbeschouwelijke stromingen (zuilen van maatschappij)
= handelingswetenschap wetenschap van tussenkomen, ingrijpen, begeleiden, …
De pedagogische relatie
= unieke relatie, verschilt van alle andere relaties die we aangaan
Specifieke kenmerken:
Ouder kan niet om verantwoordelijkheid geen
o Baby helemaal afhankelijk van verzorging
, o Wettelijke bepalingen ouders verantwoordelijk tot 18 jaar
o Ook in onderwijs leerkrachten nog steeds verantwoordelijkheid, maar bij verdere
beslissingen zijn ouders ook verantwoordelijk
Pedagogische relatie is gepreïntendeerd
= het ligt vast dat ouders verantwoordelijk zijn voor kind, is niet omkeerbaar
Pedagogische relatie heeft oven- en ondergrens
o Gezagsrelatie van bij start
o Taal verworven door kind gezag wordt bevraagd (koppigheidsfase) en vraagt
opvoedingsgedrag om motivatie
o Vanaf zelfverantwoordelijke zelfbepaling (18 jaar), eigen afgewogen keuze van waarden en
normen
Pedagogische relatie is tweezijdige relatie
invloed van ouders op kind
invloed van kind door actief mee te doen kind zet ouders aan tot opvoeden
Denkkaders in de pedagogiek
= niet 1 manier om naar opvoeding en onderwijs te kijken
= verschillende denkkaders, stromingen binnen pedagogiek
Behavioristische benadering
= leertheoretische of gedragstherapeutische benadering
richt zich op gedrag van mens en invloed van omgeving op gedrag
Alle gedrag is aangeleerd en kan ook afgeleerd worden door middel van beïnvloeding om
gedragsverandering te bewerkstellen
Cognitieve leertheoretische benadering
= gebaseerd op stadiamodel van Piaget
opvoeding moet rekening houden met ontwikkelingsstadium waarin kind zich bevindt
Sociaal constructivistische benadering
= Vygotsky legt nadruk op sociale interacties
kind leert wereld begrijpen via probleemoplossende interacties met volwassenen en andere
kinderen
Theoretische pedagogiek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentlgoeminne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.