Leef meer, denk minder
Grip op je gedachten voor een zorgelozer leven
Auteur: Pia Callesen
Dit boek is een pleidooi voor de door Adrian Wells ontworpen metacognitieve therapie.
Middels dit boek legt auteur Pia Callesen uit wat metacognitieve therapie inhoudt, hoe het je
kan helpen om grip te krijgen op je gedachten, en hoe je de therapie in de praktijk kunt
brengen.
H 1. Het is afgelopen met ons binnenstebuiten te keren
Metacognitieve therapie (MCT) is een vorm van cognitieve gedragstherapie gericht op de
behandeling van overmatig piekeren.
MCT gaat uit van de controversiële aanname dat angststoornissen en depressie niet
veroorzaakt worden door een combinatie van erfelijkheid, omgevingsfactoren en negatieve
gedachten, maar door het gebruik van ondoelmatige metacognities: de gedachten die we
hebben over onze gedachten. Dit uitgangspunt is gebaseerd op onderzoek waaruit blijkt dat
we allemaal emotionele crises meemaken, maar niet allemaal een angststoornis of depressie
ontwikkelen, en dat het verschil tussen mensen die wel/geen psychische stoornis krijgen lijkt
te liggen in de hoeveelheid aandacht die we onze gedachten over problemen en crises geven.
Volgens de MCT is het de uitgebreide bewerking en verwerking van eigen gedachten en
gevoelens die angstige en depressieve symptomen teweegbrengt, zelfs als we rationeel,
positief of zorgvuldig over onszelf proberen te denken, omdat elke bemoeienis met onze
gedachten nieuwe gedachten voortbrengt, waardoor we vervallen in een oneindig gepieker.
De MCT gaat er vanuit dat te veel denken niet op te lossen is met meer denken – ook niet als
de inhoud van de gedachten positief is. Net als ons lichaam het beste presteert bij regelmatige
1
, maar niet overdreven veel lichaamsbeweging, functioneert ons brein het beste met gedoseerd
denken, waarbij pauzes en herstel cruciaal zijn.
Uit bovenstaande aanname vloeit automatisch voort, dat de MCT er tevens vanuit gaat dat een
angststoornis of depressie geen toestand is die je overkomt als gevolg van een emotionele
crisis of ten gevolge van een chemische onevenwichtigheid in de hersenen, maar dat we zelf
stappen kunnen ondernemen om angst of depressie te verlichten. Door deze aanname ervaren
sommige cliënten grote druk: ‘Is het nu ook al mijn eigen verantwoordelijkheid om beter te
worden?’. Het antwoord hierop is ‘Ja’, maar niet door middel van geijkte therapievormen
waarbij je jezelf binnenstebuiten moet keren door in de kindertijd te wroeten, relaties met
anderen te veranderen, duistere gedachten om te zetten in lichtere versies, of trauma’s te
verwerken. MCT is er immers op gericht om je minder – niet meer – te laten doen met je
gedachten en gevoelens om je beter te voelen. Hierdoor wordt MCT door sommige cliënten
ervaren als een ‘omgekeerde’ vorm van psychotherapie.
Waar de standaard therapieën tegen depressies en angststoornissen in zo’n vijftig procent van
de gevallen tot genezing leiden, leidt MCT bij zeventig tot tachtig procent van de gevallen tot
genezing. Recente studies suggereren dat metacognitieve therapie het tot nu toe best
geregistreerde resultaat tegen depressie en de gegeneraliseerde angststoornis heeft. De
auteur geeft aan dat je niet in de therapie hoeft te geloven: je hoeft het alleen te proberen.
Het metacognitieve model van de menselijke geest, het zogenoemde S-REF-model (Self-
Regulatory Executive Function model of emotional disorder), stelt dat de geest opereert op
drie niveaus:
1) Een laagste, automatisch niveau, dat constant (zo’n 30.000 tot 70.000 keer per dag)
getroffen wordt door impulsen, gedachten en gevoelens. We hebben de hele dag door
gedachten en gevoelens. Net als bij andere organen in het lichaam (het hart klopt, de
darmen verteren, de longen ademen), doet het brein dit automatisch.
2) Een middelste, strategisch niveau, dat bestaat uit strategieën voor omgang met onze
gedachten. We moeten een keuze maken en beslissen met welke gedachten we ons
willen bezighouden, en hoe lang we ons met deze gedachten bezig willen houden.
3) Een hoogste, metacognitief niveau, bestaande uit onze metacognities: de gedachten
die we hebben over onze gedachten. Vooral van belang zijn onze gedachten over hoe
gevaarlijk, beïnvloedbaar, zinvol en sturend voor onze handelingen onze gedachten
zijn.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loesbonke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.75. You're not tied to anything after your purchase.