Macro-economie
College 1: inleiding
Hoofdstuk 2 en 10 vallen weg
Hoofdstuk 9 = zelfstudie
Open vragen op einde slides! Hieruit komen examenvragen
Examen:
- 5tal concepten uitleggen
- Juist/fout vragen (verbeter de zin tot deze juist is)
- Open vragen
- Oefeningen
College 2: Thema 1 – Doelstellingen en instrumenten van economisch beleid
1. De rol van de overheid in de economie
➔ Gemengde economie
o 2 partijen: G (government/overheid – federale, lokale, gewestelijke, monetaire
overheid, enz) en M (marktpartijen – bedrijven, organisaties, ngo’s, individuele
consumenten)
o West-Europese economieën
o Overheid speelt laatste jaren een steeds belangrijke rol
➔ Staatseconomie
o G : enkel overheid als partij
o Meer theoretisch concept: in de praktijk zal je dit zeer zelden tegenkomen (wel
landen die dicht ertegen aan leunen: China, Noord-Korea, Rusland)
➔ Perfecte markteconomie
o M: enkel marktpartijen als partij
o Ook hier meer theoretisch concept, komt nooit 100% voor (landen die er dicht tegen
aanleunen: Verenigde Staten van Amerika)
Hoe kan je de omvang van een overheidssector in een economie meten? (Hoe groot is hun rol?)
2 indicatoren hiervoor:
1. G0 in % van het bbp :
➔ Bbp = bruto binnenlands product (getal dat uitdrukt hoeveel de waarde is van de Belgische
economie)
1
,➔ BBP is de optelsom:
o C (private consumptie)
o I (private investeringen: die ondernemingen doen)
o G (overheidsuitgaven) of G0 (autonome overheidsuitgaven – een bepaald bedrag aan
uitgaven: bv bruggen, wegen, services, leger, enz.)
o E – Z (netto handel: E= export, Z= import)
o BBP = C + I + G + E – Z
➔ We rekenen dus G0 uit als het percentage van het BBP
o Stel bv BBP = 100 en G = 17 -> 17/100 = 17% -> bepaalt de omvang van de
overheidssector in kaart
o Omvang overheidssector jaren toegenomen, laatste jaren aan het dalen (door
centrum rechtse regering)
2. % van de werkenden die bij de overheid zijn
➔ Voor heel België
2. Wat is overheidsbeleid?
➔ Wat?
(Beleid = het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde middelen en
bepaalde tijdskeuzen
2
, Economische politiek = het geheel van maatregelen die door een beleidsvoerder wordt
genomen teneinde bepaalde doelstellingen op het domein van allocatie, ordening,
stabilisatie en verdeling te realiseren)
Overheidsbeleid = Overheid stelt bepaalde doelen voorop en wenst die te realiseren door
bepaalde middelen/maatregelen in te zetten en wenst dit, als het kan, binnen een bepaalde
tijdsperiode te realiseren.
➔ Voorbeelden: arbeidsmarkthervormingen, energiebeleid, verhogen en verlagen
bestemmingen, toekennen van subsidies, stimuleren van CO2 reductie, …
➔ Efficiëntie vs effectiviteit vs doelbereiking
o Efficiëntie = doelmatigheid = de goedkoopste manier om doel te bereiken
o Effectiviteit = doeltreffendheid = mate waarin het beleid bijdraagt tot de realisatie
van de doelstelling
o Doelbereiking = mate waarin het doel wordt bereikt
!!! Examenvraag = Leg aan de hand van een zelfgekozen voorbeeld het verschil uit tussen efficiëntie,
effectiviteit en doelbereiking van overheidsbeleid.
Antwoord:
➔ y-as: effect-as : het te beïnvloeden fenomeen bv. aantal jobs, aantal mensen in armoede,
enz. (wat de overheid wil beïnvloeden)
➔ x-as : T-as : Tijdsperiode bv 5 jaar
➔ T0 : net verkiezingen geweest, T1 : einde van de regeerperiode (bv na 5 jaar)
➔ Z = effect zoals het vandaag gemeten wordt, hier aantal jobs: 140.000 bv
➔ Punt d: doelstelling die de overheid op het einde van de regeerperiode graag zou zien: bv
200.000 jobs gecreëerd.
➔ Punt b: Normale groei, groei die je hebt als je als overheid niets doet. Bv. 160.000
➔ Punt c: Aantal jobs na voeren beleid bv 175.000
o Bv loonkosten verminderd, Nachtarbeid vereenvoudigd, Deeltijds arbeid
gestimuleerd, enz.
Terug naar de vraag:
Is het doel bereikt?
Doel = 200.000 op T1, maar je hebt maar 175.000 : NEEN, doel is niet bereikt
Is er effectiviteit?
3
, Verwijst naar de mate waarin het beleid bijdraagt tot het realiseren van de doelstelling
Normale evolutie van 160.000 en door het beleid 175.000 DUS JA, er is effectiviteit
EFFECTIVITEIT = AFSTAND TUSSEN C EN B
Is het efficiënt geweest?
Kan je niet afleiden uit grafiek, want je kent de kosten niet
Stel dat het amper iets gekost heeft om de jobs te creëren, zeer efficiënt
Stel 7 miljard aan kosten -> niet efficiënt
!!!Examenvraag: Je krijgt tekening zoals bovenstaande grafiek en leg uit hoe het zit met efficiëntie,
effectiviteit en doelbereiking (tekening waar b=c)
Antwoord: Geen effectiviteit: omdat b het punt is dat je zou hebben zonder iets te doen als overheid,
punt c is punt dat je hebt met iets te doen en hier zit geen verschil in, resultaat blijft hetzelfde of je
nu iets doet of niet. Doelbereiking: Nee, je bent niet dichter geraakt. Efficiëntie: geen uitspraak over
want je zou moeten weten hoeveel het kost. Je kan wel zeggen dat je niet efficiënt was omdat je
niets bent opgeschoven (b=c), dus alle kosten die je gemaakt hebt, zijn overbodig geweest want het
had bij normale groei (zonder overheid) hetzelfde geweest.
Verantwoordelijkheid economisch beleid
➔ Overheid
Politieke overheden + administraties + centrale bank (=monetaire overheid) (dus centrale,
regionale en lokale overheden, maar ook supranationale overheid = Europese instellingen: bv
Europees Parlement, Europese commissie,…)
➔ Kiezers
➔ Parlement
➔ Belangengroepen (bv. vakbonden, milieugroeperingen: bv ABVV, WWF, Unizo, Bond beter
leefmilieu, …)
➔ Buitenlandse instellingen
!!!Examenvraag: Som drie verschillende partijen op die verantwoordelijkheid dragen inzake
economisch beleid
Lezen voorbeelden internationale en nationale organisaties:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laraalink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.