Summary
Samenvatting: Mens samenleving en economie: deel psychologie Schakel Handelswetenschappen KUL
- Course
- Institution
Lessen en eigen notites van Mens, samenleving en economie: deel psychologie
[Show more]
Seller
Follow
laraalink
Content preview
Samenvatting Mens, samenleving en economieDeel 1: Psychologie
Deel 1: Belonen
1. Hoe komt menselijk gedrag tot stand?
Gedrag = alles wat mensen doen of juist niet doen
(kan gaan over motorische dingen, cognitieve dingen, sociaal-affectieve dingen (kunnen-kennen-
voelen)
Gedragsdeterminanten:
- Psychosociale factoren:
o Opvoedingen, gezinsfactoren
o Vrienden, relaties
o Omgevingsfactoren
o Ervaringen en emoties
- Aanlegfactoren (aangeboren):
o Erfelijkheid
o Persoonlijkheid, temperament
- Organische factoren
o Lichamelijke factoren
o Biochemische en hormonale factoren
Verschillende (complementaire visies) op gedrag
We hebben een aantal visies nodig om het gedrag te kunnen begrijpen.
- Behavioristische visie: gedrag is alles wat we kunnen zien en dus meten. En alle
menselijk gedrag is aangeleerd en aan te leren. Hoe en wat we leren, wordt bepaald door
de relatie tussen mens en omgeving. (Consequentie lokt opnieuw respons uit)
- Cognitivistische visie: gedrag is meer dan wat uiterlijk waarneembaar is. (denkproces)
Het is het resultaat van een uniek cognitief patroon van waarneming en interpretatie van
ervaring. Het is afhankelijk van jouw interpretatie van de consequentie, wat je respons
gaat zijn
- Humanistische visie : de mens reageert niet enkel op zijn omgeving, maar doet dit met
het doel om zichzelf te ontwikkelen en te groeien (bv. gedrag aanpassen om je geliefd te
voelen, ervaringen op te doen, enz)
Organisatiegedrag
1
,Je krijgt een bepaalde taak -> je gaat bepaald gedrag stellen en presteren, uitvoeren -> je krijgt een
beloning. Door deze beloning ga je deze prestatie/gedrag opnieuw stellen
Maar er zijn ook:
- Link met cognitieve processen (kennis, herinneringen, verwachtingen, eerdere
ervaringen,…) die gaat bepalen of je een bepaalde prestatie al dan niet gaat stellen
- Link met menselijke doelen die iemand wil bereiken (sluit het gedrag/prestatie aan bij de
doelen van iemand? -> dan gaan zij sneller dit gedrag stellen
Beloningen= de waardevolle dingen die aan werknemers geboden worden in ruil voor hun arbeid.
Wat kunnen beloningen zijn in een arbeidscontext?
- Een loon, een bonus
- Iemand die tijd maakt voor een babbel, uitleg geeft over een taak, een koffie samen
- Een nieuwe taak, kans om iets nieuws te krijgen
- Een compliment
- Een promotie, een eervolle vermelding, een prijs
- Nieuwe telefoon, computer
- Kunnen volgen van sportlessen in de middag
- Kiezen wanneer je eigen taken inplant
- ...
2. Waarom belonen? – tegenstrijdige visies
Theorieën uit management:
- Agency theory: (oudere theorie) : in de relatie tussen een principaal (wergever) en een
agent (werknemer) zal de werknemer bij het uitvoeren van taken voor de werkgever niet
alleen de belangen van de opdrachtgever nastreven, maar ook de eigen belangen. De
werkgever moet de werknemer dus controleren en diens gedrag beïnvloeden d.m.v.
beloningen. (De werkgever zal ervoor zorgen dat de belangen overeen komen bv vrijheid
voor de werknemer en kwaliteit voor de organisatie)
- Stewardship theory: (nieuwere theorie): de werknemer (steward) stelt zijn belangen
ondergeschikt aan die van de werkgever waardoor de werknemer gemotiveerd is om de
organisatiedoelen te behalen ook zonder beloningen. (sociologisch denken op de
economie)
Theorieën uit psychologie (Mc Gregor) (versch manieren om naar werknemers kijken):
- Theorie X: de aanname dat werknemers lui zijn, verantwoordelijkheid vermijden, niet
loyaal zijn en beloningen en controle nodig hebben. (functioneren uit eigen belang)
- Theorie Y: de aanname dat werknemers creatief zijn, werken leuk vinden,
verantwoordelijkheid nastreven en hun eigen weg kunnen vinden. (mensen motiveren
en controleren zichzelf)
2
, ➔ Dit zijn mensbeelden = een samenhangende voorstelling van wat het betekent om mens te
zijn. Verschillende visies hierboven hangen ook samen met verschillende historische
periodes.
➔ Bekijk 2 video’s (rationeel-economische mens + sociaal en ontplooiende mens)
Gerelateerde mensbeelden: (focus op):
- Rationaal-economische mens
o Taylorisme
o Scientific management (mensen op basis van talenten en skills aannemen)
o Bureaucratie
o Productiviteit en kwantiteit
o Controle
o Financiële beloningen
- Sociaal en ontplooiende mens (focus op):
o Nieuwe manieren van werken
o Inspraak
o Teamwerk
o Innovatie en kwaliteit
Waarom is gehanteerde visie van belang => self-fulfilling prophecy
Self-fulfilling prophecy
= Zelf-vervullende verwachting (de visie op zich kan zelf het gedrag gaan beïnvloeden)
= verwachting die direct of indirect leidt tot het uitkomen van die verwachting.
De overtuigingen die we hebben over onszelf en de overtuigingen die anderen hebben over ons,
kunnen ons gedrag beïnvloeden. Daarom is het belangrijk welk mensbeeld gehanteerd wordt
➔ Een manager handelt op basis van zijn/haar aanname (visie die je hanteert op werken en
werknemers)
➔ Werknemers worden beïnvloed door de aanname en gaan zich gaandeweg als dusdanig
gedragen.
Het eerste mensbeeld maakt beloningen noodzakelijk, het tweede mensbeeld maakt ze
minder of niet noodzakelijk.
➔ Andere theorieën uit de psychologie kunnen helpen om inzicht te krijgen in hoe we kunnen
omgaan met beloningen om het menselijk gedrag te beïnvloeden.
Tweefactoren theorie van Herzberg
- Midden jaren 70
- Maakt een onderscheid tss soorten beloningen en hoe die werkgedrag gaan
beïnvloeden:
➔ Maakt onderscheid tss intrinsieke (taakgebonden) en extrinsieke (consequenties, gevolgen)
aspecten van werk.
➔ Stelt dat intrinsieke factoren gerelateerd zijn aan voldoening en motivatie en extrinsieke aan
ontevredenheid (wanneer de gevolgen van hun werk nadelig zijn).
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laraalink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
