Summary
Samenvatting Praktijkgids Bestrijding witwassen & terrorismefinanciering
- Course
- Institution
Samenvatting van de Praktijkgids Bestrijding witwassen & terrorismefinanciering van het Nederlands Compliance Instituut
[Show more]
Seller
FollowWKuijl
Reviews received
Content preview
SamenvattingBestrijding Witwassen &
Terrorismefinanciering
Module I
, 1. Wat witwassen is
1.1 Inleiding
‘Dirty dollars’: crimineel geld; ‘geld dat door criminaliteit is verworven en daarmee de status van vuil
geld heeft gekregen.’ Veel contant geld bezitten maakt kwetsbaar, daarom wordt gezocht naar
manieren om dit geld uit het criminele circuit te halen; wit te wassen.
1.2 Definitie van witwassen
Belangrijkste criteria van witwassen: (1) er is een relatie tussen het verkregen geld en de criminaliteit
en (2) witwassen betreft alle handelingen die nodig zijn om illegaal verkregen geld een ogenschijnlijk
legale herkomst te geven.
Witwassen is: crimineel geld verdiend in de onderwereld, krijgt in de bovenwereld de status
van eerlijk verdiend geld.
1.3 Misdaad mag niet lonen
Sinds 1983 is het in het strafrecht mogelijk om criminele winsten te ontnemen: ‘Pluk-ze-wetgeving’.
1.4. Het witwasproces
Internationaal worden de activiteiten die plaatsvinden om criminele inkomsten wit te wassen in vier
hoofdfasen ingedeeld:
1. Plaatsing (placement)
2. Versluiering (layering)
3. Rechtvaardiging (justification)
4. Integratie (integration)
Het verbreken van het boekhoudkundige spoor, de paper trail, is de RANDVOORWAARDE in
witwassen. Het verbreken van de trail kan in iedere fase, maar gebeurt meestal in de eerste drie fasen.
In de integratiefase is dit niet of nauwelijks mogelijk.
In witwassen is het financiële stelsel een onmisbare schakel en zijn de financieel
dienstverleners de toegangspoort die criminelen gebruiken om opbrengsten in het legale geldverkeer te
brengen. Er wordt gebruik gemaakt van stromannen en katvangers – personen die in schijn op eigen
naam handelen, zodat de werkelijke begunstigde onbekend blijft.
1.4.1 Plaatsing
In de fase van plaatsing wordt het wit te wassen geld voor het eerst in het financiële systeem gebracht.
De opbrengsten zijn vaak chartaal en in kleine coupures: vaak een groot volume, dat moet worden
ingewisseld in grote coupures > dit is de voorwas. Ook kan geld worden omgezet naar diamanten,
goud, waardepapieren of cheques.
Kenmerkend is dat bij de plaatsingsfase criminelen gebruikmaken van financieel
dienstverleners in het betalingsverkeer: bank, wisselkantoor of notarissen en accountants om het geld
te plaatsen.
2
,1.4.2 Versluiering
In de fase van de versluiering worden chartale en girale transacties bijeengebracht, gestapeld en
vermengd met elkaar, waardoor de echte herkomst wordt versluierd. Kenmerken: de paper trail wordt
verbroken en de criminele herkomst is niet of nauwelijks nog te traceren.
Een succesvolle sluiering vindt vaak plaats in het internationale betalingsverkeer, met
gebruikmaking van rekeningen van banken bij andere banken (nostro- en vostro-rekeningen > nostro
is de rekeninghouder en vostro is degene waar het geld is ondergebracht).
1.4.3 Rechtvaardiging
In de rechtvaardigingsfase wordt een schijnhandeling verricht om criminele opbrengsten een legale
herkomst te geven: bepaalde stromen op papier gezet, anderen genegeerd. Hierdoor lijkt het alsof het
crimineel geld legaal is verkregen. Voorbeeld: de schijn dat geld is verkregen uit arbeid of huur, of het
doen alsof je een opdracht doet, of het vermengen van legale en illegale gelden.
Loan-back-constructie: de witwasser doet alsof hij geld uitleent of geld uitleent aan een derde.
De derde is hier de witwasser zelf; deze gaat een lening aan met zichzelf om ‘legale’ geldstromen te
genereren.
1.4.4 Integratie
In de integratie- (of bestemmingsfase) wordt het crimineel vermogen met een ogenschijnlijk legale
herkomst aangewend voor investeringen in alle denkbare vormen. Ook kan er hier soms nog sprake
zijn van het verbreken van de paper trail. In de intregatiefase is het doel van witwassen bereikt en wil
de crimineel of witwasser zijn rendement realiseren en zijn vermogen omzetten in beleggingen in
onder meer onroerend goed, aandelen, participaties etc.
Er worden hoge kosten gemaakt om het criminele geld een legale status te geven; kan oplopen
tot 50% van het wit te wassen geld. Deze kosten zullen stijgen als de intensiteit van de strijd tegen
witwassen en terrorismefinanciering toeneemt.
1.5 Witwassen en zwart geld
Crimineel geld: afkomstig van een misdrijf en zodanig illegaal.
Zwart geld: (meestal) legaal verdiend geld waarover geen belasting is betaald.
In de meeste gevallen is een verzwijging ook een strafbaar feit, maar dit maakt nog niet dat het geld
ook afkomstig is uit een misdrijf. ‘Zowel nationaal als internationaal wordt erkend dat het geld
waarover geen belasting is betaald, als gronddelict voor witwassen moet worden gezien.’
Personen die de belastingplichtige helpen bij het ontduiken van belasting, kunnen ook
schuldig zijn aan het plegen van een misdrijf: gedragscodes verbieden dit.
3
, 1.6 Terrorismefinanciering
Wat is de relatie tussen witwassen en terrorismefinanciering?
Onderscheid: (1) Oorsprong: bij crimineel geld is altijd sprake van de opbrengsten van
criminaliteit (drugshandel, fraude, smokkel), terwijl terreurgeld niet altijd crimineel geld hoeft te zijn
en ook een legale herkomst kan hebben. (2) Besteding: terreurgeld wordt gebruikt om terroristische
activiteiten te financieren, terwijl crimineel geld wordt geïnvesteerd in de legale economie.
Overeenkomsten: (1) Fondsenwerving: het verkrijgen van geld voor terreurdaden kan ook
gebeuren op criminele wijze. (2) Versluiering: ook voor terroristen is het van belang dat de herkomst
van het geld wordt verhuld.
1.7 Internationale aspecten van witwassen
Witwassen, terrorisme financiering en andere vormen van financieel-criminele activiteit zijn
grensoverschrijdend; daarom moet het ook internationaal worden aangepakt. Geld kan internationaal
worden overgeboekt en kan dan overal in het legaal-economisch systeem opduiken.
2. De strijd tegen witwassen
2.1 Inleiding
Een financieel stelsel met een hoogwaardige dienstverlening raakt direct en indirect betrokken bij
criminaliteit en de georganiseerde misdaad: dit tast I. de betrouwbaarheid aan en kan II. de
(inter)nationale economie in gevaar brengen.
Instellingen doen er dus alles aan om criminaliteit buiten de deur te houden: medewerkers
moeten I. kennis hebben van witwassen, II. methodieken voor bestrijding, en III. weten welke regels
op hen van toepassing zijn.
2.2 Historie van de strijd tegen witwassen
Financial Action Taskforce on Money Laundering (FATF) in 1989 opgericht: om witwassen aan te
pakken door criminelen te ontmoedigen; Nederland en andere EU-staten lid. De Eerste Europese Anti-
witwasrichtlijn kwam in 1991, gebaseerd op FATF-richtlijnen en in 1994 kwam in Nederland de
eerste antiwitwaswetgeving van kracht.
Na 9/11 richtte de FATF zich ook op de bestrijding van terrorismefinanciering;
overeenkomsten in kanalen crimineel circuit. In Nederland kwam de tweede integriteitsnota uit: Nota
Integriteit Financiële Sector en Terrorismebestrijding. Uitgangspunten:
1. Systematische ontsluiting van de financiële stromen in de economie door toezichtwetgeving:
nieuwe regels in Wetboek van Strafrecht, Wet melding ongebruikelijke transacties (Mot) en
Wet identificatie bij dienstverlening (Wid): uitbreiding meldingsplicht en identificatieplicht:
de Mot en Wid kwamen samen in de Wwft.
2. Adequate wet- en regelgeving om informatie te kunnen gebruiken voor de opsporing en
vervolging van terrorisme: Wft, Wwft en onderliggende besluiten bevatten bepalingen m.b.t.
CDD-maatregelen en -procedures: Wft = integere en beheerste bedrijfsuitvoering, Wwft =
contra terrorisme en witwassen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller WKuijl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now