Other
overzicht slides systeemgeoriënteerde therapieën
- Course
- Institution
overzicht van de slides
[Show more]
Seller
Follow
Handan
Content preview
Systeemgeoriënteerde therapieënInleiding
1. Oorsprong van counseling en psychotherapie
- Gegroeid uit de wetenschappelijke kennis in geneeskunde en psychologie: toepassing van
wetenschappelijk gevalideerde theorieën en procedures
- Gegroeid uit een culturele traditie van omgaan met problemen en ingebed in de
hedendaagse samenleving: cultureel verschijnsel
Handel in waanzin:
Agrarische samenleving Geïndustrialiseerde samenleving
Kleine rurale gemeenschappen met sterke Steden van individuen
familiebanden
Sociaal gedefinieerd zelf Autonome, individuele zelf
Religie Wetenschap
Morele zekerheid/ houvast Moreel relativisme/ persoonlijk welzijn
Sociale en familiale steun en controle Rationaliteit en persoonlijke controle (van
seksualiteit)
Schaamte Schuld
Publieke biecht Asiel > therapie > counseling
2. Perspectief en ontstaan
- Psychoanalyse en het intrapsychisch perspectief
o Moderne westerse samenleving= nadruk op het rationele, autonome individu
o Psychotherapie: individu als behandeleenheid
Nadruk op het waarom (inhoud)
Conflicten binnen gezin/ context worden geïnternaliseerd
Therapie lost intra- psychische conflicten op
Verandering in individu verandering in relaties tussen individu en anderen
(bv. gezinsleden)
o Psychotherapie in het westers modernisme
De interpersoonlijke problemen des leven die zich voordoen in elke
samenleving, worden herleid tot individuele aandoeningen en stoornissen en
als dusdanig behandeld
‘attention to individual units leads to blindness of relationships (Gergen,
1999)
1
, - Systeemdenken en het interpersoonlijk perspectief
o Systeemdenken: nadruk op het interpersoonlijke i.p.v. het intrapsychische:
Behandeleenheid = relaties en interactiepatronen tussen individuen
Elk gedrag (ook disfunctioneel) is ingebed in een context van wederzijdse
beïnvloeding en interactie
Verandering in gezinscontext verandering bij elk van de leden
Nadruk op: wat gebeurt, hoe dit gebeurt, en wanneer het gebeurt proces
eerder dan inhoud
Pathologie is niet iets van het individu, wel van de context. De IP drukt via
symptomen de moeilijkheden van het hele gezin uit gezin in therapie
- Intrapsychisch vs persoonlijk
Intrapsychisch Interpersoonlijk
Pathologie of disfunctioneren is iets van het Pathologie of disfunctioneren reflecteert
individu relationele problemen tussen leden van een
dyade of triade
Focus van therapie= individuele processen en Focus van therapie en interventie = relaties en
gedragspatronen interacties tussen gezinsleden
Spanningsveld tussen individu en context
Individu Context
Intrapsychisch Interpersoonlijk
Psychoanalyse Systeemtherapie
Cognitieve en gedragstherapie Multiculturele therapie
Person- centered
3. Historische invloeden
3 invloeden die het ontstaan van de systeemtherapie bevorderden (eind j ’40- begin ’50)
1. Ontevredenheid vanuit psychoanalytische hoek
- Ongenoegen en beperkingen psychoanalyse
o “more then simply another treatment method, family therapy represents a whole
new way of conceptualizing human problems, of understanding behavior, the
development of symptoms and theor resolution” (Sluzki, 1978)
- Breuk met de vastgeschroefde ideeën en ontwikkeling van nieuwe ideeën en methoden
- Focus individu familiale en gezinssystemen
- Intrapsychische belevingen interpersoonlijke en daadwerkelijke interacties in de zitting
- Intrapsychisch interpersoonlijk en systeemdenken
2
, 2. Wetenschapsfilosofie en ontstaan cybernetische epistemologie
- Begin ’40: wetenschapsfilosofie: aandacht voor gehelen en samenhangen eerder dan voor de
onderdelen en hun intrinsieke eigenschappen
- Ontstaan cybernetica: Josiah Macy Foundation conferences in NY
o Exploreren hoe cybernetische principes toegepast kunnen worden binnen diverse
domeinen
o Von Bertalanffy (bioloog): opentrekken mechanisch, cybernetisch denken naar
levende, biologische systemen
o Bateson (antropoloog, filosoof en etnoloog): eerste die cybernetische principes
toepaste op gemeenschappen en gezinnen met nadruk op communicatieprocessen
o Gezin = cybernetisch systeem dat zelfregulerende feedbackmechanismen hanteert
om evenwicht en stabiliteit te behouden
- Norbert Wiener: cybernetica = de wetenschap van de communicatie en controle van zowel
menselijke als machinale systemen
- Nadruk op hoe systemen hun stabiliteit kunnen bewaren door processen van zelfregulatie
(feedbackmechanismen)
- Begin ’50: ontstaan Palo Alto groep: onderzoek naar menselijke communicatiepatronen
o Bateson, Haley (communicatiedeskundige), Weakland (ingenieur/ antropoloog), Fry
(psychiater) en Jackson (psychiater)
o Ontwikkeling van een nieuwe theorie: ‘systems theory’
o Systeem = zelforganiserend geheel dat gekenmerkt wordt door interagerende units
of elementen
o Bateson, 1956: Toward a theory of schizophrenia
“we must look not for some specific traumatic experience in the infantile
etiology but rather for characteristic sequential patterns (…) he must live in a
universe where the sequences of events are such that his unconventional
communicational habits will be in some sense appropriate”
3. Child Guidance Movement en Social Work Movement
- Oog voor sociale context van de cliënt en voor de invloed van ouders en andere gezinsleden
op het functioneren van het kind het behandelen van hele gezinnen/families
4. Ontstaan van systeemtherapie
Deze benadering verschilt fundamenteel van alle andere therapeutische benaderingen. Problemen
zijn geen eigenschappen van individuen, maar van sociale systemen. In tegenstelling tot andere
benaderingen, die zich in de eerste plaats richten op het intrapsychische leven van individuen, staat
in deze benadering het sociale systeem waarbinnen de persoon leeft centraal. Problemen en
symptomen maken deel uit van een interpersoonlijke communicatie- en relatiecontext: van een
‘ecology of relationships’.
3
,Evolutie systeemtherapie: drie fasen
1e fase 1950 – 1975 2e fase 1975 – 1985 3e fase 1985 – heden
Systeemtheorie en 1e orde 2e orde cybernetica Sociaal- constructionisme
cybernetica
Structurele stroming De Milanese School: Postmoderne systeemtherapieën:
Strategische stroming De cybernetische stroming oplossingsgerichte, collaboratieve
en narratieve benaderingen
De context als een complex geheel
- De kwaliteit van de ouder- kind relatie met daarin het belang van de persoon van de ouder
en de gehanteerde opvoedingsstijlen
- De relatie tussen de partners
- De relaties op gezinsniveau: gezinsstructuur, gezinscompetentie en gezinsklimaat
- De relaties tussen de kinderen onderling
Relaties:
- Waarvan we reeds van voor de geboorte deel uitmaken
- Die zich situeren op meerdere niveaus
- Die elkaar voortdurend veranderen op een non- lineaire wijze
Sociaal- maatschappelijke interactiecontext
Cultureel- historische context
Levensverhaal van familie
Levensverhaal ouder
5. Gezinssysteem: kenmerken
- Organisatie
o De gezinsleden zijn op een specifieke wijze met elkaar gerelateerd + het
gezinssysteem wordt door deze relaties gestructureerd
gezinsstructuur: organisatie van en systeem rondom bepaalde relaties
o De gezinsleden interageren op een voorspelbare en georganiseerde manier
consistente/ repetitieve interactiepatronen (= gewoontevormingen in de
onderlinge interacties)
4
, - Compleetheid
o Het geheel is meer dan de som der delen gezin als dynamische en complexe
entiteit
o Verandering/ beweging in 1 component (gezinslid) ><verandering in het gehele
systeem (bv. geboorte kind)
o Nadruk op het begrijpen van de complexe relaties tussen gezinsleden, niet op het
begrijpen van afzonderlijke individuen
- Regels
o Gezin = cybernetisch systeem dat eigen regels kent die het systeem bepalen
o Regels = specifieke en gevestigde patronen die de onderlinge gezinsinteracties
bepalen (leidende principes)
o Expliciete en impliciete regels
- Homeostase
o Zelfregulerende mechanismen van een systeem om stabiliteit/ evenwicht te bewaren
en weerstand te bieden aan verandering dynamisch proces: bewegingen van
krachten die evenwicht trachten te behouden en krachten die evenwicht trachten te
verbreken
o Helpen gezinsstabiliteit te bewaren, ook wanneer veranderingen optreden
o Als de verandering te groot is evenwicht verbroken kans op symptomen
- Feedback, informatie en controle
o Feedback
Het in het systeem terug opnemen van de resultaten van vroeger gedrag als
een methode om het systeem te controleren/ corrigeren
o Feedbackloops
Circulaire mechanismen waardoor info omtrent de output van een systeem
voortdurend opnieuw wordt ingebracht in het systeem
o Negatieve feedback
Stroom van corrigerende info omtrent output terug naar input; doel: deviatie
en verandering verminderen homeostase
o Positieve feedback
Stroom van corrigerende info omtrent output terug naar input; doel: deviatie
t.o.v. evenwichtstoestand vergroten instabiliteit en verandering
o Elk systeem heeft nood aan zowel positieve als negatieve feedback: zich aanpassen
aan nieuwe info en veranderingen (pos.) zonder in een evenwichtsloze toestand te
vervallen (neg.) (vgl. thermostaat die basistemperatuur binnen de limieten houdt)
- Subsystemen
o Delen van het gehele systeem die zich organiseren rondom het uitvoeren van
specifieke functies
o Functies: specifieke opdrachten waarmee elk gezin te maken krijgt, bv. opvoeding
o 3 meest prominente subsystemen: koppel, ouders, siblings
o Worden gedefinieerd door interpersoonlijke grenzen die het lidmaatschap bepalen
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Handan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now