Summary
Samenvatting erfrecht
- Course
- Institution
Samenvatting van de theorie + oefeningen
[Show more]
Seller
Follow
hatraa
Content preview
ERFRECHTLes 1, maandag 26 april 2021
INLEIDING
De theorie moet goed gekend zijn maar het examen gaat oefeningen zijn. Er mag een
rekenmachine gebruikt worden. De slides tijdens de lessen is de basis voor de theoretische
kennis. Train uzelf op de woorden ‘vaderszijde’ ‘moederszijde’ want dat moet op het
examen anders is heel de oefening fout! Als de lector op het examen in de casus zelf niet
spreekt over een vader, moeder ofzo dan MOET u weten dat die gewoon vooroverleden zijn.
U tekent altijd bij de bewoordingen van de lector uw schema’s! altijd ook vermelden waarom
iemand iets wel of niet erft. Elk antwoord is een punt voor haar! Ook altijd zoveel mogelijk
artikelen vermelden van de wet.
U heeft ook het burgerlijk wetboek nodig tijdens het examen.
Wanneer spreken we over erfrecht?
Erfrecht heeft ook te maken met privaat eigendomsrecht. In onze maatschappij waar wij het
privaat eigendomsrecht kennen zijn er regels ontstaan om te vermijden bij een overlijden van
iemand ‘teveel ruzie’ zou ontstaan, is het erfrecht dus gekomen, wat er gebeurt met het
vermogen van iemand als diegene overlijdt.
Het erfrecht regelt de « nalatenschap » maar wat is dat nu die nalatenschap?
à dat is in het algemeen alle activa en passiva (goederen en schulden) van de overledene.
Belangrijk is dat er ook bepaalde zaken vaak NIET deel uitmaken van een nalatenschap,
bijvoorbeeld: extrapatrimoniale vorderingen/rechten.
Wat betekent ‘extrapatrimoniale vorderingen’? à niet in geld waardeerbaar. Maar denk
bijvoorbeeld aan een huwelijk. Je bent getrouwd. Dat is een extrapatriomonale recht, de staat
van een persoon, dat je gehuwd bent dus. Als we dan spreken over een nalatenschap dan kan
het recht zijn ‘recht van lijkbezorging’. Dus zo’n extrapatrimoniale recht staat los van een
nalatenschap.
Ook het recht van vruchtgebruik of bewoning heeft ook niets met een nalatenschap te maken.
Ook als je een studio of appartement koopt met uw partner maar u bent nog niet getrouwd,
dan weten we ‘anticipatieve inbreng doen’. Als u partner nooit wil trouwen en u koopt ieder
de helft dus een woning, wat mag je niet vergeten aan de notaris te zeggen om op te nemen?
à beding van aanwas of tontinebeding. = als een van de twee sterft, dan kan de andere de
helft van de gestorven op zich nemen. Behoort dus ook niet tot de nalatenschap.
Digitale nalatenschap dan, wat is dat?
à Je digitale nalatenschap of online erfenis bestaat uit al je online accounts, online schulden
en tegoeden en je cryptotegoeden. Je denkt er natuurlijk liever niet over na, maar na je
overlijden blijf je online gewoon verder leven als je je digitale nalatenschap niet regelt. De
wetgever zegt hier tot op vandaag nog niet echt iets over.
- Einde inleiding -
1
,ERFRECHT
1. Openvallen van de nalatenschap
Waarom is dat van belang ?
- Ogenblik
- De plaats
- Formaliteiten
OGENBLIK: Wanneer valt een nalatenschap open? à art. 718 BW: de fysieke dood is het begin
van de nalatenschap. De dood moet vastgesteld worden door een arts. Nadien maakt de
burgerlijke stand een overlijdensattest.
Wat met een persoon die in coma ligt? à hij/zij is nog niet dood. Alle functies van het lichaam
moeten volledig uitgevallen en onomkeerbaar zijn.
Het bewijs van de dood wordt opgesteld door de ambtenaar van burgerlijke stand, die een
overlijdensattest opmaakt. Het is pas vanaf er een overlijdensattest is dat een notaris een
dossier van de nalatenschap zal starten.
Voorbeeldje van lector: een dochter van een vader belt de notaris en zegt kijk mijn vader is
hertrouwd, ik heb een stiefmoeder en mijn vader ligt op sterven. Mijn stiefmoeder heeft
volmacht op zijn rekening en die blijft daar geld van afhalen zij is heel hebzuchtig.
Wat kan dochter hiertegen doen? à allesinds vader was niet dood, de erfenis is nog niet
opengevallen dus. Daar kun je niet veel aandoen.. de vader heeft volmacht gegeven aan de
stiefmoeder en er is geen nalatenschap want de vader leeft nog.
PLAATS VAN DE NALATENSCHAP: art. 102 en 110 BW
Waarom is de woonplaats van belang? Dat heeft een dubbel belang: burgerrechtelijk en fiscaal
belang.
- Burgerrechtelijk belang: de rechtbank die bevoegd is, is de rechtbank van de
woonplaats van de overledene.
Art. 784 BW à er zijn drie manieren om om te gaan met een nalatenschap.
Notarissen zijn nu ook bevoegd om verwerpingen te doen, vroeger waren dat rechtbanken.
Zuiver en eenvoudig aanvaarden: betekent ik aanvaard de nalatenschap ik neem alles wat ik
kan krijgen, alle activa en alle passiva.
Aanvaarden onder voorrecht van inventaris: ik wil wel aanvaarden en erven maar ik wil niet
het risico lopen dat ik schulden moet betalen. dan kan je als erfgename zeggen ik ga een
inventaris maken met alle activa en passiva, en enkel het nettobedrag ben ik bereid uit te
geven aan schulden.
Verwerping: betekent dat je er niets mee te maken wil hebben. Als iemand dus alleen maar
veel schulden heeft dan wil je er niets van erven. Je kan dan verwerpen door effectief naar de
notaris te gaan en een akte van verwerping op te maken. = art. 784 BW, tweede lid.
= Als je kan verklaren dat er op de overlijdene zijn rekening niet meer staat dan 5000 euro,
dan is de verwerping kosteloos. De notaris wordt betaald door een fonds voor zijn werk.
2
,ERFRECHT
- Fiscaal belang: nieuw! à legaat voor de beste vriend vanaf 1juli. Het moet nog
goedgekeurd worden. vlaams gewest regelt de nalatenschappen voor Vlaanderen.
Voor Brussel en het Waals gewest zijn het andere tarieven.
ESSENTIELE FORMALITEITEN: er moet geregeld worden dat er uiteraard een begrafenis komt.
Meestal is het de partner of de kinderen die dit doen. De melding van overlijden moet ook
gebeuren aan de bank omdat elke bankier verplicht is de gelden te blokkeren ter bescherming
van de erfgename. Dit omdat bijvoorbeeld als iemand nog volmacht zou hebben op die
rekening dat die daar geen geld van zou kunnen afhalen. Alleen 5000 euro wordt ter
beschikking gesteld als leefloon voor de weduwe. Nadien moet men zien wie de erfgenamen
zijn.
Binnen de 4 maanden na overlijden moet er ook een fiscale aangifte gebeuren.
2. Bekwaamheid om te erven
BESTAAN op het ogenblik van het openvallen van de nalatenschap
à je moet als persoon bestaan om te kunnen erven. Enkel natuurlijke personen of
rechtspersonen kunnen erven.
Voorbeeldje lector: “kat erft villa” er werd verwezen naar een Britse kat uit de UK en een
vrouw die op 89 jarige leeftijd stierf en had haar villa nagelaten aan haar kat. De kat erft alles
en als de kat sterft gaat de villa naar de buren, die moeten instaan voor de zorg voor de kat
zolang de kat leeft à uiteraard bestaat zoiets niet in België. X een huisdier kan geen
erfgename worden.
• Vaderschapsregel: de echtgenoot van de moeder wordt geacht de vader te zijn.
Tijdstip van verwekking: is ook belangrijk in erfrecht: als de nalatenschap openvalt
doordat een jonge man sterft en hij heeft geen kind maar zijn jonge vrouw is zwanger.
Dan kan dat kind die nog niet geborden is perfect erven van die vader maar op
voorwaarde dat het kind geborden wordt levend en levensvatbaar!
Voorbeeldje: C. Ronaldo heeft 4 kinderen van draagmoeders. Als hij plots sterft en er is een
vrouw die zegt kijk ik draag het kind van Ronaldo. Dan zal goed moeten gekeken worden
wanneer de baby verwerkt is, was het tussen de 300-380 dagen.. allemaal van groot belang.
• Commoriëntenleer: vliegtuigongevallen of auto ongevallen. Als beide ouders sterven
in een auto of vliegtuigaccident dan zijn er dus twee nalatenschappen. Dan zegt deze
leer dat ze ‘samen overleden’ zijn en erven ze niets eerst van elkaar (als moeder
5minuten langer heeft geleefd dan vader ofzo) maar tegelijk overleden.
3
, ERFRECHT
NIET ONWAARDIG ZIJN
Lector geeft hier graag de geschiedenis van de wet. à art. 727 BW
Verhaaltje van de lector: een zaak in Polen. Er was daar een koppel en die hadden geen
kinderen, ze waren gehuwd en ze woonden samen. Er was wel heel veel spanning in hun
relatie. De man vermoordde de vrouw en pleegde nadien zelfmoord en hij schreef ook een
afscheidsbrief dat zij samen het leven niet meer aankonden en had erkend dat hij zij vrouw
had vermoord.
Wie was er eerst dood? à de vrouw. Dus die man is eigenlijk eerst erfgename geweest maar
is nadien zelf ook dood, dus wie denkt u dat heel die nalatenschap erft?
= een moordenaar mag niet erven. U ziet in de wet de drie °. Art. 727 BW:
1° een moordenaar is onwaardig en kan dus niet erven. Zelfs als zou het slachtoffer een
testament gemaakt hebben van ik ben een stoute vrouw en ja mijn man dat kan dat hij mij
zou vermoorden maar ik vergeef hem hij mag alles hebben. à dat kan nooit worden
uitgevoerd zo’n testament. De dood heeft een automatische onwaardigheid tot gevolg, zeker
de veroordeling.
Maar er is een uitzondering als de dader overlijdt en dat is nieuw in de wet: dan kan de
rechtbank toch de onwaardigheid uitspreken dan kan de rechtbank dus zeggen: de persoon
die gestorven is, is toch onwaardig.
Ook andere zaken zoals een verkrachtig bijvoorbeeld die niet gepaard gaat met de dood, ook
die opzettelijke feiten kunnen leiden tot een onwaardigheid als het door de rechtbank
uitgesproken wordt. Je kunt perfect je dader die u heeft aangerand vergeven, en dan kan hij
wel erfgename worden.
Examenvraag op de VUB: Wat bij een ontzetting uit het ouderlijk gezag? De ouders waren
dus ontzet uit het ouderlijk gezag en het kind sterft.
à dan speelt art. 33 ten vijfde van de wet op Jeugdbescherming een rol en dat zegt dat bij
een ontzetting uit het ouderlijk gezag de ouders nooit of onwaardig zijn om te erven!
Dus: gevolg van de onwaardigheid à men is uitgesloten van de erfenis en dat is een
persoonlijke sanctie.
U ziet op de dia in het groen iets belangrijks: kinderen van onwaardige kunnen door
plaatsvervulling tot nalatenschap komen (art. 730, par. 1 B.W.)
Voorbeeldje van een afgeleide onwaardigheid (opzettelijke feiten zonder de dood tot gevolg):
- Stel we hebben een grootvader GV en die heeft een zoon V en een zoon O. Zoon V
heeft een kind D.
drama in de familie : de zoon V vermoord zijn vader. GV wordt dus vermoord door
zoon V.
Vraag 1 : GV wordt vermoord door zijn zoon V.
àWie erft de nalatenschap van GV?
= zoon O mag erven, zoon V niet want het is een moordenaar. MAAR à D, het kind
van de moordenaar wat daarmee ? à hij mag wel erven.
Dus antwoord : de nalatenschap wordt vererft voor de helft aan O en de helft aan
D (kind neemt plaats in van zijn vader).
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hatraa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now