Summary
Samenvatting productie 3: print en web
- Course
- Institution
In dit document zijn alle lessen van productie 3 samengevat. Kennisclips niet inbegrepen.
[Show more]
Seller
Followellenboxstael
Reviews received
Content preview
Ellen Boxstael 2COMB2Kennisclips productie 3
1. Kennisclip: Typografie 1 (p. 39-60)
Leesbaarheid gaat over goeie typografie en goeie lay-out om ervoor te zorgen dat je lezer geboeid
blijft om te blijven lezen.
1.1. Typografie (Stanley Morison, 1929)
“Typografie zou men kunnen definiëren als de kunst drukmateriaal zodanig te schikken, dat dit in
overeenstemming is met een specifiek doel:
De letters onderling te schikken, het wit te verdelen en het zetsel te ordenen om de lezer in de
hoogst mogelijke mate behulpzaam te zijn bij het begrijpen van de tekst”.
1.2. Typografie en layout (opmaak)
Typografie gaat over het bevorderen van de leesbaarheid, om er voor te zorgen dat de lezer
uitgenodigd wordt om te blijven lezen.
Leesbaar betekend niet uitnodigen tot lezen (bv een bijsluiter is ook leesbaar maar die nodigt niet
echt uit tot lezen.)
1.3. Typografie gaat over lezen
- We lezen niet letter voor letter maar wel woord per woord.
- Na elk fixatiepunt van het oog, maakt het oog een sprong naar een ander fixatiepunt:
o De saccadensprong
- Niet alles wordt echt “gelezen”, het brein raadt/herkent ook woorden/woordgroepen.
- Hoeveel letter per “sprong”?
o Foveal acuity: netvliesscherpte
o Dus afhankelijk van leesafstand
▪ Hoe dichterbij, hoe kleiner de scherpe lettergroep
o Maar een deel van het “onscherpe” wordt ook gelezen door onze hersenen
- Het bovenste stuk van de tekst vult sneller aan dan het onderste stuk.
- Zolang de 1ste en de laatste letter van een woord op de juiste plaats staan maakt de volgorde
van de letters niet uit.
1.4. Manieren van lezen
- Verkennend lezen (vb. artikel ‘het park in’ zie pwp)
- Verdiepend (bv. roman)
- Selectief (vb. kookboek)
- Consulterend → ergens een stukje uithalen
1.5. Letter parameters: kapitaal-onderkast
- Kapitaal → drukletters
- Onderkast → gewone letters
o Leest vlotter dan kapitaal → nodigt meer uit
▪ Leesbaarheidsonderzoek (C. Wheildon)
- Gebruik kleinkapitalen waar nodig
o Voor data en jaartallen
o Voor afkortingen zoals IBM, FNAC
1
,Ellen Boxstael 2COMB2
o Voor eigennamen
- Initialen of lettrines
o Grote eerste letter van een hoofdstuk
▪ Komt uit de handgeschreven boeken van vroeger
▪ Nu ook nog in sommige teksten
▪ Trekt de aandacht
1.6. Schreefletters (schreven – serif)
- Geschreefde letter heeft streepjes (serif) → H
o Om lang aan een tekst te kunnen lezen zijn geschreefde letters goed
▪ Schreven verbinden elkaar
▪ Schreven zorgen onderaan de ladder voor optische lijn, leiden het oog
• NIET voor scherm, online publicaties en koppen!
▪ Vermijd de combinatie vet + geschreefd
- Schreefloos (sans-serif) → H
1.7. Gelijkledig – ongelijkledig
- Ongelijkledigen
o De benen van de letters hebben verschillende dikten
- Gelijkledigen
o De benen van de letters hebben dezelfde dikten
1.8. Soorten letters
- Ongelijkledige letters
o Oude boekletter (Romeinse letters)
▪ Schreef = driehoekje
o Moderne boekletter (Bodoni letters)
▪ Schreef = streepje
- Gelijkledige letters
o Schreefloze
o Geschreefde (Egyptienne)
- Scripten
o Lijken op handgeschreven
o Moeilijk leesbaar → gebruik alleen als het moet
- Fantasieletters
o Moeilijk leesbaar
- Cursieve tekst
o Leest minder vlot → niet voor lange teks
- Slanten
o Letter een klein beetje doen hellen
▪ Is niet goed!
Onderstreepte tekst leest minder vlot. Negatieve tekst leest minder vlot (wit op zwart, geel op
blauw…)
2
,Ellen Boxstael 2COMB2
Heb je toch een onweerstaanbare drang?
- Gebruik geen fantasiefonts
o Leesbaarheid is meestal heel slecht
- Gebruik geen scripts
o En zeker niet in ALL CAPITALS
- Zet tekst nooit in kapitalen
- Gebruik geen schaduwen
- Maak van je tekst geen beeld (wordart)
o Beeld nodig? Zoek dan een goed beeld
1.9. Lettergewicht
- Regular (tekst die je moet lezen op papier)
o Gewone tekst van dikte
- Semibold
o Beetje dikker
- Bold (beter voor een affiche of signalisatiebord)
o Nog wat dikker
Als er ‘sans’ bij staat is het een ‘ongeschreven’ letter.
1.10. Twee lettertypes volstaan
- Twee lettertypes volstaan voor gewone publicaties
o Brochures, folders…
- Drie lettertypes voor gecompliceerde en uitgebreide publicaties
o Kranten, tijdschriften, tabellen…
- Tip:
o Zelfde lettertype met en zonder schreven
▪ Stone, Rotis, Scala
o Duidelijk onderscheid absoluut noodzakelijk
1.11. Verander nooit de vorm van een letter
- NOOIT
- Ondanks de 40 000 bestaande lettertypes, wil men toch letters ‘bijwerken’
o Versmallen (condensing)
o Verbreden (extending)
o Verticaal rekken (stretching)
o Wordart
2. Kennisclip typografie 2 (p.61-81)
2.1. Letterhoogte
- Corps of lettergrootte
- Uitgedrukt in punten Didot
3
, Ellen Boxstael 2COMB2
- Corpswit zorgt ervoor dat wanneer er onder de letter p een d staat deze niet aan elkaar gaan
vastplakken
- Afkomstig van letters in lood Je ging het lood meten.
2.2. Optische corpsgrootte
- Als je letter combineert
o Pas de corpsgrootte aan zodat ze optisch even groot lijken
▪ want ons meetsysteem (punten) is geen optische maatstaf
o Kies duidelijk verschillende lettertypes
o Bv een 42 punt Garamond lijkt kleiner dan een 42 punt Helvetica
2.3. Enkele begrippen
- X-hoogte hoe hoog de letter x is
- Stokletters letters d & h die naar boven uitsteken
- Staartletters letters p en q die naar benden uitsteken
- X-hoogte ≠ O-hoogte (o is groter)
o Vanwege optische correctie
- Letterbreedte
o Smal- of breedlopend
- Letteroog
o Bepalend voor de leesbaarheid (witruimte in de letter e)
2.4. Letters
- Groepen
o Consulteergroep (4-8 punt) (woordenboeken, bijsluiter,…)
o Leesgroep (9-12 punt)
▪ Platte tekst = broodletters
o Titelgroep (14 tot … punt)
- Corpskeuze
o Leesafstand
o Leestempo en leesvaardigheid
o Doel
o Regellengte
▪ 55-65 tekens (om in 2 oogbogen te lezen)
▪ 35 tekens / kolom
- Te kleine teksten: niemand leest ze
o Gebruik dus voldoende grote lettercorpsen
o Tegenwoordig veel typografische anorexie
2.5. Cijfers in teksten
- Meestal gaan we tot negen
- Vanaf 10 gebruiken we cijfers
- Dat leest voor grote getallen zoals 465 veel makkelijker
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenboxstael. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now