Kennisclip week 1:
Bronnen van internationaal recht: (art. 38 SIGH)
Verdragen
Besluiten van internationale organisaties
Gewoonterecht
Algemene rechtsbeginselen
Rechterlijke beslissingen
Zienswijzen van de meest bevoegde auteurs.
Verdragen:
- Schriftelijk
- Tussen staten
- Bevat rechten en plichten
Een verdrag tussen twee staten is een bilateraal verdrag.
Een verdrag tussen meer dan twee staten is een multilateraal verdrag.
Gewoonterecht:
- Statenpraktijk
- Opinio juris
Werkcollege 1:
Internationaal recht:
Omvat:
o Internationaal publiekrecht
o Internationaal privaatrecht
Bronnen van internationaal recht geen wetgeving!!
Bronnen:
Primair:
1. Gewoonterecht
2. Verdragen
3. Besluiten van internationale organisaties
4. Algemene rechtsbeginselen te vinden in Statuut Internationaal Gerechtshof (SIGH)
Secundair:
Beslissingen van rechterlijke tribunalen
- Formeel geen bron van internationaal recht
- Uitspraken slechts bindend voor de partijen die bij het geschil betrokken zijn waarover de
rechter een uitspraak doet (art. 59 SIGH)
- Statuur Internationaal Gerechtshof
Tribunalen:
- Internationaal Gerechtshof
- Internationaal Strafhof
- Hof van Justitie van de EU
- Rwanda tribunaal
, - Joegoslavië tribunaal
Gewoonterecht:
Ontstaat uit een opeenvolging van elkaar ondersteunende gedragingen die, door actief aan
de praktijk deel te nemen dan wel deze te dulden, deze praktijk zodanig aanvaarden dat erop
mag worden vertrouwd dat zij zich ook in de toekomst volgens die praktijk zullen gedragen
Algemene praktijk
Rechtsovertuiging = opinio iuris
Verdragen:
Verdragen zijn onderdeel van internationaal recht
In een verdrag staan afspraken over internationale onderwerpen zoals mensenrechten en
milieu.
Kenmerken van een verdrag:
o Het is een schriftelijke overeenkomst
o Het is een overeenkomst tussen staten
o De overeenkomst tussen staten is bindend
o De bedoeling van de partijen is belangrijk voor de overeenkomst
o Art. 2, eerste lid, sub a Weens Verdragenverdrag
o Art. 26 Weens Verdragenverdrag: pacta sunt servanda
Soorten verdragen:
o Multilateraal verdrag: verdrag tussen verschillende partijen
o Bilateraal verdrag: verdrag met een andere partij (2 staten)
Werking van verdragen:
o Monisme of dualisme
o In Nederland zijn verdragen binden: monisme
o Nationale wetten mogen niet in tegenspraak zijn met internationale verdragen; art.
93 en 94 GW.
Algemene rechtsbeginselen:
De door staten erkende algemene rechtsbeginselen.
Staten:
Staten zijn de belangrijkste rechtssubjecten in de internationale rechtsorde.
Wat verstaat het internationaal recht onder het begrip ‘staat’?
1. Permanente populatie
2. Gedefinieerd territorium
3. Regering
4. Capaciteit om relaties aan te gaan met andere staten
5. Onafhankelijkheid
(Het 4e kenmerk staat niet op zichzelf, maar vloeit voort uit de andere 3 kenmerken)
De soevereine staat heeft een drietal onderdelen:
1. Gezagsstructuur:
o Het geheel van instellingen die publiek gezag uitoefenen.
2. Grondgebied:
o Omvat in juridische in het grondgebied op land, binnenwateren en de lucht boven
het gebied.
3. Bevolking:
o De bevolking is in beginsel verbonden met het grondgebied en is een van de
fundamenten van de territoriale gedefinieerde staat.
,Rechtssubjectiviteit:
Rechtssubject heeft:
Juridische bekwaamheid om binnen internationale rechtsorde deel te nemen aan het
rechtsverkeer
Internationale rechtshandelingen
Internationale rechten
Mogelijkheid om toekomende rechten op internationaal niveau af te dwingen
Kan worden onderworpen aan internationale verplichtingen
Kan op internationaal niveau worden aangesproken en aansprakelijk worden gesteld voor
schending van de op hem berustende verplichtingen.
Doorwerking internationaal recht:
De verwerking van internationaal recht is in belangrijke mate afhankelijk van de nationale
rangorde.
Nederland heeft een deels monistisch systeem:
- Automatische interne werking voor regels die voorvloeien uit de rechtsbronnen.
o Verdrag!
- Rechter kan rechtstreeks toepassen
- Het gehele internationaal recht is onderdeel van de nationale rangorde
- Voorrang: Bij botsing met een regel van nationaal recht gaat internationaal recht voor
o Interpretatie
Internationale organisaties:
Een internationale organisatie is een samenwerkingsverband van twee of meer staten of
andere internationale organisaties met een eigen rechtspersoonlijkheid.
Van groot belang in de organisatie van het internationaal publiekrecht. Zij kunnen
gemeenschappelijke belangen behartigen.
We onderscheiden drie typen organen:
1. Organen die leden vertegenwoordigen
2. Organen die parlementen of bevolkingen van de leden vertegenwoordigen
3. Onafhankelijke organen
Voor Nederland de meest belangrijke organisaties:
Verenigde naties
Algemene vergadering
Veiligheidsraad
Economische en sociale raad
Secretaris-Generaal + Deputy Secretaris-Generaal
Trustschapsraad
Internationaal Gerechtshof
Uitgebreid netwerk van gespecialiseerde organisaties
Europese Unie
Raad van Europa
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO)
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
Benelux
Geschiedenis internationaal recht:
Volkenrecht is ius gentium
, Internationaal recht heeft een lange geschiedenis
Het ontstaan van het moderne internationaal publiekrecht wordt veelal verbonden met het
ontstaan van de onafhankelijke staat in Europa.
Er zijn veel historische voorlopers
Het ontstaan van de onafhankelijke staat heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling
van internationaal publiekrecht.
Werkcollege 2:
De Europese Unie als internationale organisatie:
De Europese Unie is een (bijzondere) internationale organisatie
De EU is opgericht op basis van verdragen:
o Art. 1 Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU)
o Art. 1 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)
De EU is een regionale organisatie
o Art. 49 VWEU
EU heeft 27 lidstaten
De EU is ontwikkeld van een organisatie die economische samenwerking ontplooit naar een
samenwerking voor andere doeleinden.
Uitbreidingen van bevoegdheden en doelen van de EU zijn gebaseerd op VEU/VWEU
Bevoegdheidstoedeling:
o Art. 5 VEU
o Art. 2 t/m 6 VWEU
De taken, samenstelling en werkwijze van EU-instellingen staan in art. 13 t/m 19 VEU
De samenwerking tussen lidstaten van de EU gaat verder dan bij andere internationale
organisaties
Voorbeeld: EU-instellingen (Europese Commissie, Raad van Ministers en het Europees
Parlement) hebben een wetgevende taak.
Verhouding tussen VEU en VWEU:
VEU geeft de kaders van de EU
VWEU geeft gedetailleerde bepalingen over de bevoegdheden van de EU en de uitwerking
daarvan.
Eigen rechtsorde van de EU:
Het Hof van Justitie van de EU heeft de taak om verdragen uit te leggen
Het HvJ speelt ook een rol bij vragen over de bevoegdheid van de EU om wetgeving aan te
nemen.
Het HvJ speelt daarnaast een rol bij vragen of lidstaten zich houden aan het Europees Recht.
De EU heeft een supranationaal karakter:
Lidstaten hebben hun bevoegdheden overgedragen op bepaalde terreinen aan de EU
Lidstaten zijn gebonden aan regels waarmee zij niet hebben ingestemd
Exclusieve bevoegdheid van de EU; art. 3 VEU
o Lidstaten mogen op deze terreinen geen nationale regels of acties ondernemen
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunaconinx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.25. You're not tied to anything after your purchase.