Summary
Samenvatting Historische inzichten
- Course
- Institution
Samenvatting Historische inzichten (Lessenreeks + te kennen hoofdstukken uit boek)
[Show more]
Seller
Follow
thaissedepecker22
Content preview
HOOFDSTUK 1: DE LATE MIDDELEEUWENA) SITUERING
1. VAN DE 12 E TOT MIDDEN 15 E EEUW (1101-1450)
2. DE LM BEHOREN TOT HET ANCIEN REGIME
Het Ancien Regime (AR): van de Late Middeleeuwen tot de Hedendaagse Tijd (1789)
De Late Middeleeuwen: van de 12de eeuw tot het midden van de 15e eeuw.
Moderne Tijden: van het midden van de 15de eeuw tot het midden van de 17e eeuw.
Van het midden van de 17de eeuw (1648) tot de Hedendaagse Tijd (HT) is de overgangsperiode
tussen het AR en de HT.
3. DE VERSCHILLENDE HISTORISCHE INTERPRETATIES VAN LM POSITIEF EN NEGATIEF
Negatief:
Historici zijn wetenschappers, die discussiëren over hun vak. Ze zijn het nooit 100% met elkaar eens.
Ook over de late middeleeuwen. Wat ze betekenen of hoe ze ernaar kijken. Een lange tijd waren ze
negatief. Begin was vooral een negatieve benadering tot in de 20 e. waarom? De donkere tijden, (dark
ages). Het waren voor veel mensen harde tijden, wrede tijden en met heel veel geweld. Er was veel
sprake van onmenselijkheid. Zeer typisch was dat je als individu moeilijk kon opklimmen. Je afkomst
bepaalde veel. Als je in een laag gezin werd geboren was het moeilijk om hoger op te komen. Verschil
met vandaag. Tegenwoordig kan je wel opklimmen in theorie bestaat en kan dit altijd. Aantal reden
waarom die tijd negatief werd beschouwd
Positief: moderniserende factoren:
1) De eerste universiteiten ontstonden
In Italië in het noorden ontstonden 1 van de eerste universiteiten, Parijs, Londen, Bolonia, Napels. In
de vroege moderne tijden ontstond de KU Leuven, een katholieke universiteit. Die universiteit die in
de late middeleeuwen ontstonden waren allemaal katholiek. Dat ligt aan de oorsprong van de
wetenschap. Dat leverde kennis op= vooruitgang maar ook macht! Kennis is macht! Die universiteiten
hadden een vooruitgangseffect
2) Immens belang van de rijke Europese steden.
Economisch rijk omdat er in die steden handel werd gedreven, ook artistiek rijk. Omdat er in die
steden verschillende kunsten werden bedreven, Zoals schilderkunst. De steden hielden ervan op
rijkdom de initialeren. Aantal Vlaamse steden bloeide in die tijd, Ieper, Brugge, Gent. Zoals op het
vaste land. In de 13e eeuw was Gent naast Parijs de belangrijkste stad. Die burgerlijke staat zal
vooruitgang zijn voor Europa. In de stad rijpen de vrijheidsidealen. De rijkdom van die steden was een
modernisering die stond voor vooruitgang.
3) ontstaan van bourgondische steden
Geschiedenis van de Bourgondiërs is zeer actueel door Bart van Loo, een auteur. BESTELLER de
Bourgondiërs. Aardvaders van de lage landen.
Uitleg hoe dit ontstond
In 1369 trouwt de zoon van de hertog van Bourgondië dat in Frankrijk ligt. Philip de stoute trouwt met
Margareta van Mare de dochter van de graaf van Vlaanderen. Trouwt in de kathedraal in Gent.
Doordat zij getrouwd waren ontstaat een dynastie, een koningshuis van 2 families die met elkaar
trouwen. Het Belgisch koning huis ontstaan door Saksen Coburg samen te voegen door huwelijk.
Geprobeerd om de regio’s tussen Bourgondië en Vlaanderen ligt deel de maken van het koningshuis
Hoe werden die rijken opgebouwd?
3 methodes, ofwel weer door huwelijkspolitiek. Bv de zus of broer van Margareta te laten huwen.
, Of met geweld door oorlog of dreigen met oorlog of corruptie. Wat begon als dynastie. Breide over 2
eeuwen uit naar een bourgondisch rijk. Noord-Frankrijk, Luxemburg en beiden Nederlanden. P34
Zuid: België, noord Nederland. Synoniem: de lage landen
Maakt deel uit van onze Europese tijd. Alle regio’s worden samengevoegd en krijgt 1 bestuur van
verschillende landen. Het was een verre voorloper van de Europese eenmaking. Omdat de lage landen
het centrum zijn. Dat werd gecreëerd rond de 14 e, 15e stond aan de spits de wereldeconomie. Laatste
erfgename Karel de 5, wordt keizer Karel, geboren in Gent. Dat was het einde van het bourgondische
rijk hij trouwde met een Spaanse.
B) DE GROTE AANWEZIGHEID VAN GEWELD
1. CRIMINEEL GEWELD
Meer crimineel geweld dan vandaag
Redenen, belangrijkste was dat mensen het recht in eigen handen namen. Ze gingen zelf over naar het
plegen van geweld. Het deed zich vrij vaak voor in de steden van de late middeleeuwen, je had vaak
familieklas, e raakten in een twist met elkaar. Dat ging gepaard met het vermoorden van leden van die
familie. Je kan het vergelijken met de maffia vandaag. Ze moorden elkaar uit. Ze namen het recht in
eigen handen. Het is vandaag de dag verboden. Verband het monopolie van geweld bij de staat het
ligt bij de staat. Zij kiezen het geweld doorheen politie, militairen. Wij als familie mogen dat niet. Er
waren verschillende oorzaken. De staat was niet goed ontwikkelt als vandaag, geen politiedienst enz.
Ze beschikten niet tot het monopolie van geweld. Het strafrecht was onvoldoende ontwikkelt, het is
gebaseerd op strafboeken. Naar aanleiding van een gepleegd feit krijg je een bepaalde straf. Gebrek
aan wetten. Die 2 redenen, leidde ertoe dat de mensen het recht in handen namen. In zo een
maatschappij gelde wettenloosheid. Synoniem: anarchie. Dat leidt automatisch naar chaos. In een
maatschappij waar anarchie heerst dan leef je in een hel.
Vb. landen
Oost-Congo, in het oosten hebben ze geen monopolie van geweld. Er leeft kwaadaardige bendes die
strijden onder elkaar. Moorden, verkrachtingen, brand.
LIBIE ook
Anarchie=hel. Je leven staat constant op spel
2. FOLTERINGEN EN ONMENSELIJKE STRAFFEN
Voorbeeld: na enkele pintjes. Zeg je luid dat je geen katholiek bent en dergelijke. In dat café zit er een
spion die veel kritiek kende, die persoon werd aangehouden en werd je gefolterd. Vandaag mag dat
niet meer.
Onmenselijke straffen: ze hingen mensen op aan de schandpaal en iedereen mocht komen kijken.
Schadelijk gegeven. De verdrinkingsdood bestond ook nog. Vrouwen werden verdacht als heks en
werd met stenen aan de voeten in de Leie gegooid. Als je niet boven kwam was je geen heks en als je
boven kwam was je wel een heks. Vrouwen die verdacht werden van diefstel werden levend
begraven. Ongelovigen levend verbrand. Om naar de hel te gaan want je ziel werd verbrand.
Actueel verbrand: de onthoofdingen, verbranden van de IS. Journalist van Jordanië als ongelovigen.
3. HET RELIGIEUZE GEWELD
, Vaak in samenspraak van de gelovigen met de katholieke kerk. Ze konden beroep doen op de leden
van de vorst. Religieus geweld had vandaag en toen te maken met politieke aspecten. De religieus
intituut werd gesteund bij dat geweld door politieke statuten. Tegenover wie werd geweld gebruikt?
2 groepen
1e: ketters, ze waren christenen maar die christenen hadden openlijke kritiek op de werking van de
kerk. Bovendien ook openlijke kritiek op geloofspraktijk: wijze waarop de kerk het geloof
interpreteert. Die Katharen leefden in het zuiden- westen in groep van Frankrijk. Ze werden tijdens de
tocht uitgenomen en uitgeroeid.
2e: de heidenen= ongelovigen. Ten opzichte van de moslims. De katholieke kerk heeft de eerste
optocht tegen de moslims georganiseerd in 1600. Het was een strijd tussen katholieken en moslims,
meerder malen in de geschiedenis. Katholieken beschouwden hun als heidenen.
Wast dit terecht? Neen, waarom? Eigen god wordt beschouwd als enigste god en die verklaard de
absolute waarheid. Dit noemt men het Monotheïsme. Vandaag wordt dit niet meer verkondigd. Op
dat momenten denken ze natuurlijk radicaal/fundamentalistische manier
Actueel verband: de radicale moslim van IS. In propaganda zijn de anderen ongelovig en dus
bestreden worden.
Joden: late middeleeuwen katholieke kerk ten opzichte van de joden.
Vraag: Is er een affiniteit (= in dezelfde God geloven) tussen katholieken tussen joden en christenen?
Ja jezus was joods, de bijbel is gebaseerd op het oude testament zowel voor joden als christenen. Ze
geloven in dezelfde god.
Het verschil: de christenen baseren zich ook op het nieuwe testament. Gebaseerd op apostelen die de
boodschap van jezus doorgeven.
De christenen en de kerk hebben van de middeleeuwen tot 1960 hebben ze stellig beweert dat ze
jezus hebben vermoord. Vandaar dat de katholieke kerk de joden beschouwden als godsmoordenaars.
Er ruste een vloek op de joden. Dit volgde tot het religieus antisemitisme= joden haat, vanuit
religieuze feiten. Dit leidde tot discriminatie en geweld.
a) tijdens de lm: de discriminerende maatregelen en de gevolgen daarvan
De katholieke kerk heeft discriminerende maatregelen genomen tegen Joden in het Concilie
van lateralen in 1205.
Concilie = Een bijeenkomst van kerkelijke leiders, meestal in Rome, die betreffen de paus
zelf, en bisschoppen over de hele wereld. Kan dagen tot weken aanspelen, want er wordt
heftig gediscussieerd over twee dingen. 1) de geloofspraktijk (hoe zetten we katholiek geloof
om in de praktijk, hoe zetten we bijbel om in katholieke leer. 2) Men legt kerkelijke
regels/wetten vast. Kerkelijk recht = canoniek recht.
(Bekendste concilie = 2e Vaticaanse concilie 1960., toen werden de misvieringen niet langer
in het Latijn gegeven, men nodigde voor het eerst ook niet-religieuzen uit zoals professoren)
Bekende professor canoniek recht = Rik Torfs
Concilie van lateralen, hier nam men 4 discriminerende maatregelen tegen de Joden:
1) Het werd verboden om als Jood aan een katholieke universiteit te studeren.
2) Het werd hun verboden om openbare functies (overheidsfuncties, ambtenaar, rechter,
…) te beoefenen. Dit wijst duidelijk op dat alle staten in Europa katholieke staten waren
, want ze hadden katholieke vorsten, ze volgeden de wil van de katholiek kerk. (Uiting van
samenwerking tussen kerk en staat))
3) Het werd hen verplicht om in afzonderlijke wijken te wonen.
4) Vaak werden ze verplicht om specifieke kenmerken te dragen, zoals de davidster.
Met deze maatregelen hoopten ze dat de Joden zich zouden bekeren tot hun eigen
cultuur of geloof.
Gevolg van die discriminerende maatregelen = Men zal de Joden beginnen haten omdat
we hen nu zien als vreemden want ze hebben niet dezelfde rechten, en ze zijn
minderwaardig. Men zorgt er ook opzettelijk voor dat ze worden uitgesloten in de
maatschappij en ze geraakten helemaal onbekend. Dit alles leidt tot haatgevoelens.
Toenemende haatgevoelens kan misschien leiden tot geweld. (Kunnen, niet zullen!!!!)
De samenzweringstheorieën of de complottheorieën tegen de joden
Complot of samenzweringstheorie = Een groep zal valse informatie verspreiden over een
bevolkingsgroep die een bepaald feit zou gepleegd hebben.
(Vb. In de 14e eeuw brak de pest uit. Dit ontstond door handel met het Midden-Oosten en
landen uit Azië, die handel verliep over zee en land en er was tijdens dat transport
ongedierte meegereisd en dat ongedierte droeg een virus met hen mee. Men had de
middelen niet om de verspreiding van de pest tegen te houden. Iedereen was verdrietig en
ze zochten dus een zondebok, de Joden. De Joden hadden zogezegd de Melaatsen
omgekocht om het bronwater te vervuilen. Dit creëerde een grote hoeveelheid
haatgevoelens en geweld tegen de Joodse gemeenschap. Katholieken in de kerk zaaiden haat
tegenover de Joden.)
b) Tijdens de Moderne Tijden: de Reconquista en de vluchtelingenstroom.
Spanje in de 15e eeuw
Katholieke vorsten hadden het Noorden in handen, maar niet het Zuiden. Ze wouden Spanje
volledig 1 maken en alles in handen krijgen. Tegelijkertijd wouden ze het Zuiden ook volledig
katholiek maken.
In die streek van Andalusië bovendien zich multiculturele en rijke steden. (Granada, …) Je had
dus een actieve Joodse gemeenschap, Mohammedaanse gemeenschap, en katholieken!!! Die
dreven handel en maakten ook samen kunstvoorwerpen, ze leefden in harmonie, dat maakte
die steden ook heel rijk.
De katholieken stelden hen voor een keuze, of je bekeert je of we gaan je vermoorden. Velen
zijn vermoord en gevlucht.
De mohammedaanse mensen zijn zich gevestigd in Turkije, Marokko, … Ook een paar Joden
zijn mee gevlucht, maar ze vluchtten vooral naar Europese steden (Frankfurt, Londen,
Amsterdam, Antwerpen, …)
De Joden die naar Europa vluchten waren Sefardische Joden, ze waren ontwikkeld,
intelligent, betere klasse. Ze waren heel bedreven in de commerciële sector. Dit kwam omdat
er geen plaats was in de overheidssector. Ze waren zeer sterk gespecialiseerd in handel van
verplaatsbare producten, omdat ze vaak moesten vluchten. (Vb. diamanten, banksector,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thaissedepecker22. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66475 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now