Goede samenvatting van H12, biologie voor vwo. Uitgebreide uitleg bij alle onderwerpen, vaak logischer opgeschreven dan het boek met handige afbeeldingen!
Hoofdstuk 12
12.1
Mechanische afweer: afweer aan de buitenkant van een organisme
Chemische afweer: beschermen door het maken van stoffen (Bitter, giftig, bijtend etc.)
Afweermaatregelen:
Plantencellen herkennen schadelijke schimmels en bacteriën via receptoren op de celmembraan > `
maatregelen:
- Sluiten huidmondjes
- Aanmaak H2O2 (waterstofperoxide) > celwand verdikt
- NO (Stikstofoxide) bij beschadiging. Dodelijk voor ziekteverwekker en voor plant. Plant maakt
stof die NO onschadelijke maakt
Bij beschadiging geven planten geurstoffen af > werkt als signaal voor de andere bladeren en voor
planten die dichtbij staan > afweer opschroeven.
12.2
Bacteriën:
Geen kern
Cirkelvormig DNA los in cel
Onderverdeeld op:
aeroob en anaeroob
Heterotroof en autotroof
Celvorm heel divers
Celwandverschillen
Nuttig/schadelijk
Schadelijke bacteriën hebben vaak afvalstoffen waar het menselijk lichaam heftig op reageert:
- Cholerabacterie > choleratoxine = heftige diarree, uitdroging vaak ook dood
- Blauwalg: foto-autotroof. Stoffen zijn erg giftig b.v. Micocystines (beschadigen lever) of
anatoxine-a = very fast death factor > zenuwgif > je kunt niet meer ademen.
Eerste afweerlinie: (BINAS 80B & 87A)
Het dekweefsel vormt een fysische barrière voor ziekteverwekkers en andere gevaarlijke stoffen.
(Opperhuid > hoornlaag). Dit is mechanische afweer met de huid als ondoordringbare laag en
slijmvliezen met trilhaarcellen. Ook chemische afweer: maagzuur.
Bescherming tegen zonlicht word geregeld door de melanocyten; dit zijn pigmentvormende cellen in
de kiemlaag. Pigment hoopt zich op om de kern van naburige cellen in de kiemlaag en beschermt zo
het DNA.
, 12.3
Huid & Epitheel
Hoesten – slijm,
slijmvliezen (neus,
longen, mond etc.)
Virussen (BINAS 77)
Verschillende soorten virussen:
DNA-virussen: Hier wordt het DNA ingebouwd in de gastheercel. (Herpes of Pfeiffer)
RNA-virussen: Het RNA wordt rechtstreeks vermenigvuldigd mbv RNA-polymerase. (Hepatitis
of Influenza)
Retro-virussen: RNA wordt eerst in DNA ingebouwd. (Hiv)
Als een virus in het bloed komt > tweede verdedigingslinie, niet-specifieke afweer. (BINAS 84J3)
Bloedeiwitten:
Antigenen: herkenningseiwitten op een celmembraan
Complementeiwitten: eiwitten die geïnfecteerde en vreemde cellen zo veel mogelijk opruimen. >
vormen samen het complementensysteem.
Algemene afweer:
- Macrofagen: eet alles wat lichaamsvreemd is.
- Dendritische cellen: Produceren stoffen om ziekteverwekkers uit te schakelen en activeren
specifieke afweer.
Witte bloedcellen:
Granulocyten: veelvormige niet ronde kern en gifblaasjes tegen bacteriën:
- M.b.v Cytokinen (signaalstoffen op celniveau, markeren plaats infectie)
fagocyten aantrekken en ontstekingsreactie bevorderen (boedvat verwijding ter plaatse,
extra bloed naar infectiehaard, openingen in haarvaten groter, waardoor macrofagen er
makkelijker door kunnen)
- Met enzymen lichaamsvreemde cellen doden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elladevries38. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.05. You're not tied to anything after your purchase.