Samenvatting Hoofdstuk 11, voeding en vertering VWO
2 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
VWO / Gymnasium
Book
Nectar 3e editie
Goede samenvatting over Biologie Hoofdstuk 11, voeding en vertering. Zeer uitgebreide samenvatting met handige afbeeldingen om het hele onderwerp goed te begrijpen.
Vertering: verteringsenzymen maken grote moleculen kleiner zodat ze de darmwandcellen kunnen
passeren. Peristaltische bewegingen duwen voedselresten door de dikke darm heen. Resorptie is het
opnemen van (verteerde) voedingsstoffen in de darmen.
Darmvlok bestaat uit: Darmepitheel, Haarvaten en lymfevaten.
Passief:
Diffusie
Transport eiwitten > hydrofiele stoffen (glucose)
Direct door celmembraan > hydrofobe stoffen (vet, O2, CO2)
Osmose (water)
Actief: Tegen een concentratiegradiënt in
Veel mineralen
Darmepitheelcellen zijn door eiwitten strak aan elkaar verbonden. Eiwitten vormen dor moleculen
een ondoordringbare laag: tight-junction is een soort grens. Stoffen aan de lumen zijde kunnen niet
zomaar in het weefselvloeistof terecht komen.
11.2
BINAS 82A & 91D2
Vitamine: organische stof die je niet zelf kunt maken en waarvan je maar weinig nodig hebt.
Taak: anti-oxidant / hormoonachtig / co-enzym
, Vitamine A:
Meerdere stoffen werken als vitamine A, zoals retinol en retinoïden.
De darmepitheelcellen stoppen het hydrofobe retinol in membraanblaasjes voor transport
naar de lever. Levercellen koppelen het retinol aan transporteiwitten voor de netvliescellen.
Tekort aan retinol→nachtblindheid
Levercellen kunnen van retinol ook retinoïden maken. Deze stof zet de cellen van het huid-
en darmepitheel aan tot deling. Dit is nodig om slijtage op te vangen.
Een tekort aan vitamine A remt de aanmaak van nieuwe epitheelcellen. Hierdoor
gaat de opname van stoffen achteruit.
In groenten en gele en oranje vruchten zit β-caroteen (twee aan elkaar gekoppelde
retinolmoleculen). Dit kan gesplitst worden, maar is moeilijk op te nemen.
Vitamine C:
Van vitamine C heb je veel nodig: 90 mg per dag. Het is nodig voor het goed functioneren van
bindweefsel en geeft steun en vorm aan de organen. Bindweefsel bestaat uit cellen met
tussencelstof en bindweefselvezels. Die vezels zijn sterk en gemaakt van het eiwit collageen.
Bindweefselcellen maken collageen uit het eiwit procollageen. Dat doen organische
reactieversnellers: enzymen. In de cellen koppelen enzymen OH-groepen aan het procollageen. Bij
elke koppeling gebruikt het enzym een molecuul vitamine C. Vitamine C werkt dus als een co-enzym.
Symptomen van een tekort aan vitamine C zijn een bleke huid, losse tanden, verzonken ogen en in
erge gevallen scheurbuik.
Mineralen zijn anorganische zouten, oplosbaar in water, nodig in kleine hoeveelheden. Je lichaam
gebruikt deze als bouwstoffen. Bv: Ca2+ Fe2+ Na+ K+ Zn2+. Van het zinkion heb je maar heel weinig
per dag nodig, maar het is wel noodzakelijk. Het speelt namelijk een rol bij het activeren van wel
meer dan 100 enzymen. Spoorelementen zijn stoffen waar je lichaam maar heel weinig nodig heeft
(minder dan 100 microgram per dag).
11.3
Voedsel bestaat uit macromoleculen, moleculen die uit duizenden atomen bestaan. Het afbreken in
het verteringsstelsel kost veel energie en gaat dus langzaam.
Enzymen verlagen de activeringsenergie.
-ose koolhydraat
-ase enzym
Sucrase breekt sucrose af tot monosagariden (glucose en
fructose) Enzymen werken substraatspecifiek, ze kunnen
slechts de reactie van 1 type substraat katalyseren. Sacharose
past dus precies op het enzym sacharase. Op de actieve
plaats van het enzym verzwakt de zuurstofbrug en vervalt
een watermolecuul in OH en H. Deze plaatsen zich op de
reactieproducten voor de afkoppeling. Dit heet hydrolyse. Het omgekeerde van deze reactie gebeurt
veel in de lever, bij het produceren van bijvoorbeeld glycogeen. Dit type reactie heet condensatie.
Enzymen worden gebruikt, niet verbruikt
substraatspecifiek: enzymen kunnen de reactie van slechts één type substraat katalyseren.
Enzymen zijn eiwitten
Activeringsenergie: energie die nodig is om een chemische reactie te laten plaats vinden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elladevries38. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.20. You're not tied to anything after your purchase.
