Psychologie de essentie
Samenvattingen per hoofdstuk
Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en wetenschap
Kernvraag 1.1: Wat is psychologie en waar liggen haar wortels?
Psychologie betekent:
Psyche: geest Ologie: gebied van studie = de studie van de geest
In de vijfde en vierde eeuw zijn de oudste beschouwingen over de aard van het bewustzijn en de
oorsprong van gekte vastgelegd door de Griekse filosofen Socrates, Plato en Aristoteles.
Wat dachten zij?
- Emoties kunnen het denken verstoren en onze waarnemingen in feite interpretaties zijn van
de ons omringende wereld.
- Zij geloofden erin dat emoties uit het hart, de lever en de milt voortvloeiden en dat
psychische stoornissen werden veroorzaakt door een teveel aan gal.
In de zeventiende eeuw kwam René Descartes en hij beweerde dat menselijke sensaties en reacties
berusten op activiteiten in het zenuwstelsel.
In 1879 werd het officiële begin van de psychologie als wetenschap gevormd door het eerste
psychologische laboratorium. Hiermee gaf hij het startschot aan het structuralisme: een stroming in
de psychologie die zich ten doel stelde de elementaire ‘structuren van de geest’ bloot te leggen. Hier
wordt mee bedoeld dat je de inhoud en structuur moet bestuderen van een psychisch proces.
Wundt gebruikte de techniek die introspectie wordt genoemd: het beschrijven van je eigen
innerlijke, bewuste ervaringen.
John Dewey had geen belangstelling voor een zoektocht naar de elementen van het bewustzijn maar
richtten zich op de vraag hoe het bewustzijn ons zou kunnen helpen om de problemen van alledag
beter te hanteren. Dit wordt ook wel het functionalisme genoemd. Hierbij was het gedrag adaptief:
aangepast aan de behoeften van het dagelijks leven.
Kernconcept: Psychologie is de wetenschap van het gedrag en de psychische
processen, die uit vele, dikwijls tegenstrijdige tradities is ontstaan.
Kernconcept: De moderne psychologie wordt gedomineerd door zeven verschillende
invalshoeken: de biologische, de evolutionaire, de cognitieve, de behavioristische, de
psychodynamische, de humanistische en de socioculturele invalshoek.
De biologische invalshoek:
De psychologen die vanuit deze invalshoek werken zoeken de oorzaken van het gedrag in erfelijkheid
en in de manier waarop het zenuwstelsel en het endocriene (hormonale) stelsel functioneren. Door
technologie weten zij veel over de werking van de hersenen.
De evolutionaire invalshoek:
Deze invalshoek gaat ervan uit dat je een aantal psychische en gedragskenmerken hebt geërfd van je
voorouders uit een heel ver verleden. Het doel hiervan is dat er een zo groot mogelijke kans is op
overleving en voortplanting.
De cognitieve invalshoek:
Hier wordt gezegd dat onze gedachten en handelingen worden bepaald door de manier waarop we
onze ervaringen interpreteren. Het gaat er dus om hoe wij zelf de informatie uit onze omgeving
verwerken.
De psychodynamische invalshoek:
Deze invalshoek gaat er vanuit dat ons gedrag grotendeels wordt bepaald door de energie van
irrationele verlangens. Deze verlangens zijn afkomstig uit de duistere kant van de menselijke natuur,
waar onze onbewuste agressieve en seksuele impulsen en onze psychische conflicten vandaan
komen. Siegmund Freud is de grondlegger van de psychoanalyse. Oorspronkelijk is het een medische
techniek om psychische stoornissen te behandelen. Het stelt de geest voor als een soort psychische
snelkookpan vol onbewuste seksuele en destructieve verlangens en herinneringen aan traumatische
gebeurtenissen, waarin de druk steeds hoger oploopt.
De humanistische invalshoek:
Vanuit deze invalshoek wordt gesteld dat jouw handelingen sterk worden beïnvloed door je zelfbeeld
en de behoefte aan persoonlijke groei en vervulling. In tegenstelling tot de psychodynamische
invalshoek, benadrukt de humanistische invalshoek de positieve kant van onze natuur: onze
mogelijkheden, groei en potenties.
, De behavioristische invalshoek:
Hierin wordt gezegd dat het leven vol beloningen en straffen zit en dat die bepalen hoe wij ons
gedragen. Er is weinig wetenschappelijk onderzoek voor gedaan. Zij zien mensen als organismen met
een vrije wil.
De socioculturele invalshoek:
Dit benadrukt de macht van de samenleving en de culturele context op individueel gedrag, gevoelens
en handelingen. Die invloed werkt vooral via sociaal leren. Cross-culturele psychologen zijn bezig
informatie over andere culturen te integreren in een vakgebied dat nog steeds door psychologen uit
Europa en de VS wordt gedomineerd.
Kernvraag 1.3: Wat doen psychologen?
Kernconcept: Psychologie is een breed terrein met vele specialisaties die in twee
categorieën uiteenvallen: experimentele psychologie en toegepaste psychologie.
Experimenteel psychologen doen onderzoek en geven vaak onderwijs. Toegepast psychologen kom
je op vele terreinen tegen. Zo kennen we:
- klinisch psychologen: werken met mensen die problemen hebben op sociaal of emotioneel
gebied en mensen die moeilijke keuzes moeten maken over bijvoorbeeld hun huwelijk,
carrière of opleiding.
- Arbeids- en organisatiepsychologen: zijn gespecialiseerd in aanpassingen aan de werkplek
die de productiviteit en de arbeidsmoraal moeten maximaliseren.
- Ergonomisch psychologen: houden zich vaak bezig met het ontwerpen van materialen als
computers en instrumentenpanelen voor vliegtuigen. Het moet veilig en betrouwbaar
worden om mee te werken.
- Schoolpsychologen: zijn deskundig op het gebied van problemen met lesgeven en leren.
- Revalidatiepsychologen: zitten meestal in een team met artsen, verpleegsters en
maatschappelijk werkers. Je kunt hier bij verschillende instellingen werken bijvoorbeeld:
ziekenhuizen, welzijnsorganisaties of revalidatiecentra.
- Economisch psychologen: werken op commerciële afdelingen van grote ondernemingen,
marketing- of reclameadviesbureaus. Zij bestuderen het economische gedrag van individuele
consument op het grensvlak van economie en psychologie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cynthiaversteeg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.