Summary
Samenvatting BIAZ Centraal Zenuwstelsel
- Course
- Institution
- Book
Alles wat je wil weten over het onderdeel centraal zenuwstelsel van de BIAZ
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Lecture 4 -- Human Development -- Endocrine System
-
Lecture 3 -- Human Development -- Female reproductive System
-
Lecture 2 -- Human Development -- Male reproductive System
Seller
Follow
Julietteolieslagers
Reviews received
Content preview
BIAZ Centraal zenuwstelselAnatomie en fysiologie
Boek 2, Hoofdstuk12: paragraaf 12.1 t/m 12.3 (blz. 179 t/m 186)
12.1 Inleiding
De zorg op een IC-afdeling voor neurologie-/neurochirurgiepatiënten is er vooral op gericht om
secundaire complicaties te voorkomen, en als deze zich voordoen ze te onderkennen en vroegtijdige
behandeling in te stellen om daarmee de schade te beperken.
Naast de normale IC-zorg met bewaking van vitale functies, is de klinische observatie, zoals controle
van bewustzijn, pupillen, en verbale en motorische reactie van groot belang.
Veel voorkomende ziektebeelden zijn:
- Ernstig traumatisch schedelhersenletsel
- Intracerebrale bloeding
- Subarachnoïdale bloeding
- Cerebrale veneuze sinustrombose
- Postoperatieve bewaking na cerebrale operaties
- Acute traumatische dwarslaesie
- Ernstige cerebrale infecties
- Status epilepticus
- Postanoxische encefalopathie (na circulatiestilstand)
- Ademhalingsproblemen t.g.v. neuromusculaire aandoeningen (Myasthenia Gravis/Guillain Barré)
12.2 Beknopte anatomie en fysiologie
Het centrale zenuwstelsel (CZS) omvat de hersenen en het ruggenmerg. Het is het deel van het
zenuwstelsel dat een benig omhulsel heeft. Hierbij kunnen we 4 onderdelen onderscheiden:
1. Cerebrum (grote hersenen)
2. Cerebellum (kleine hersenen)
3. Hersenstam en medula oblongata (verlengde merg)
4. Ruggenmerg + cauda equina1
Het perifere zenuwstelsel (PZS) vormt de verbindingen (prikkeloverdracht) van en naar de
organen/weefsels en het centrale zenuwstelsel.
1 Tijdens de ontwikkeling van de rug groeit de wervelkolom sneller dan het ruggenmerg. Hierdoor eindigt het
eigenlijke ruggenmerg meestal ter hoogte van de eerste of tweede lendenwervel. De zenuwen die dus op de
lagere niveaus uit zullen treden lopen als een bundel in het wervelkanaal: de cauda equina.
,· Motorische zenuwcellen vervoeren impulsen van het centrale zenuwstelsel naar de uitvoerende
organen (spieren en klieren).
· Sensorische zenuwcellen vervoeren de impulsen vanaf de zintuigcellen (de sensoren) naar het
centrale zenuwstelsel, dat wil zeggen het ruggenmerg en de hersenen.
· Schakelcellen zijn neuronen die binnen het centrale zenuwstelsel liggen en alleen met andere
neuronen contact maken. Ze vormen onder andere de
verbinding tussen het perifere en het CZS. Zo kunnen
binnen het CZS sensorische en motorische informatie bij
elkaar komen.
Binnen het perifere zenuwstelsel is een onderscheid te
maken tussen bewuste, en niet-bewuste prikkeloverdracht.
Het somatische zenuwstelsel omvat alles wat we bewust
doen, en de reacties van ons lichaam op prikkels van buitenaf:
het heeft met name invloed op onze houding en beweging.
Het autonome/vegetatieve zenuwstelsel is het deel van het
perifere zenuwstelsel dat een groot aantal onbewust
plaatsvindende functies reguleert.
Dit laatste bestaat uit 2 systemen:
- Parasympathisch systeem: beïnvloedt organen zodat deze in een toestand van rust kunnen
komen (remmer)
- (ortho) Sympathisch systeem: beïnvloedt organen
zodat deze worden aangezet tot actie, en zorgt voor
de energievoorziening (stimulator)
De parasympatische aansturing gebeurt
via de Nervus Vagus (ontspringt in het
verlengde merg). Alleen voor aansturing
van de blaas en het rectum is een aparte
zenuw die via het ruggenmerg loopt.
De sympathische aansturing gebeurt via
afdalende zenuwbanen vanuit de
hypothalamus-regio naar het
ruggenmerg. Hieruit bereikt het signaal
via zenuwbanen buiten het ruggenmerg
de grensstreng, die zich vertakt in vele
perifere zenuwbanen.
, 12.2.1 Hersenvliezen
De hersenvliezen (meningen) zijn de vliezen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven. Ze
bestaan uit drie lagen: het harde hersenvlies (dura mater), het spinnenwebvlies (arachnoïdea) en het
zachte hersenvlies (pia mater). Voornamelijk de dura mater, die taai en stevig is, en de arachnoïdea
beschermen de hersenen, het ruggenmerg en de vaten die deze organen van bloed voorzien. De pia
mater is een dun maar sterk vlies dat vast zit aan de hersenen en alle windingen ervan volgt.
Binnen de schedel verdelen instulpingen van de dura mater en arachnoïdea de hersenen in
verschillende delen en zorgen ervoor dat deze in de schedel niet kunnen verschuiven.
- Falx cerebri: tussen de linker- en rechterhersenhelft
-
Tentorium cerebelli: tussen de grote en
kleine hersenen
- Falx cerebelli: soort tentdak over het de kleine hersenen
12.2.2. Cerebrum
Het cerebrum (de grote hersenen) bestaat uit twee hemisferen. Het cerebrum verwerkt impulsen
afkomstig van sensorische zenuwcellen en reguleren vrijwillige beweging. Ze zijn tevens de plek waar
de cognitieve en emotionele processen plaatsvinden.
Een van de hemisferen is dominant2, en bevat het taal-/spraakcentrum.
De grote hersenen worden gekenmerkt door hun rimpelige voorkomen. Deze geplooide 'schil' heet
de hersenschors, ook wel cortex genoemd. Twaalf paar hersenzenuwen verbinden de grote hersenen
met sensorische zenuwcellen en spieren
en klieren in hoofd, hals en
bovenlichaam.
Frontaalkwab: Motoriek,
taal/spraakcentrum van broca (in dominante
hemisfeer), persoonlijkheid, initiatief,
denkvermogen, planning, blaascontrole.
Pariëtaalkwab: Sensibiliteit, ruimtelijke
oriëntatie, rekenen, integratie zintuigelijke
informatie.
Temporaalkwab: Geheugen, concentratie,
taalbegrip (centrum van Wernicke), gehoor.
Occipitaalkwab: Visus
2 Bij rechtshandigen is de linker hemisfeer dominant, bij linkshandigen is in 50% van de gevallen de linker
hemisfeer dominant, en in 50% de rechter hemisfeer.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Julietteolieslagers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now