Boom Juridische studieboeken - Grondslagen van het recht: Hoofdlijnen
In deze samenvatting worden de belangrijkste filosofen van de rechtstheorieën besproken en enkele arresten die belangrijk zijn voor het vak. Omdat het het begin van het jaar is, is deze samenvatting gratis :) Ik maak meer samenvattingen, dus kijk vooral bij mijn andere samenvattingen als deze same...
Samenvatting Grondslagen van Recht
Rechtsgeleerdheid UU 2020-2021
WEEK 2
De fictieve casus van de grotverkenners
Truepenny (rechtspositivist)
• Gevoel moeten we uitschakelen. Als er een pardon moet komen voor de schuldigen, zal
de koning of iemand anders dat moeten doen.
• Strikte toepassing van de wet
• Gebonden aan de regels
• Een uitspraak hoeft niet rechtvaardig te zijn
• Clementie is voor het bestuur
Foster (natuurrechtdenker)
• Het recht is er om rechtvaardig te zijn. Als wij de schuldigen vooroordelen, staat dit
oordeel haaks op ons verstand. Als dat gebeurt, kunnen we het recht net zo goed in zijn
geheel afschaffen. Rechtvaardigheid is het dan namelijk niet.
• Onrechtmatig recht is geen recht waardig
• Ons recht is ontworpen voor onze maatschappij. De moord is gepleegd buiten onze
maatschappij om; het is nooit ontworpen om daarin te functioneren. Daarom sprak men
daar van hun eigen recht.
• Het is in letterlijke zin geen noodweer, maar het valt wel onder de geest van noodweer.
Het doel staat tegenover de letter van de wet.
• Noodzakelijk verband tussen recht en rechtvaardigheid.
Keen (rechtspositivist)
• Rechters hebben niets met rechtvaardigheid te maken.
• Er is geen overeenstemmende moraal: goed en kwaad zijn subjectief.
• Uit persoonlijke opvatting zouden ze vrij moeten, maar juridisch gezien niet. Om
rechtszekerheid te waarborgen moeten ze veroordeeld worden.
• De scheiding der machten, het primaat van de wetgever en de rechterlijke objectiviteit
moeten allemaal gewaarborgd worden.
Handy (rechtsrealist)
• Wat is verstandig, en hoe kunnen we dat bereiken?
• Er bestaat een verband tussen recht en beleid
• Maatschappelijke context wordt meegerekend
• Flexibiliteit en pragmatisme
Tatting (niet één rechtstheorie)
• Weet geen keuze te maken en trekt zijn handen van de zaak
1
, WEEK 3
H.L.A. Hart (beschrijvend rechtspositivisme) & The Concept of Law
• Primaire regels zijn regels die:
- Vrij gebruik van geweld beperken
- Eigendom beschermen
- Bepalen dat afspraken worden nagekomen
- Sancties opleggen
• Wanneer samenlevingen complexer worden, ontstaan er verschillende groepen met
verschillende opvattingen: de overeenstemmende moraal verdwijnt.
Met slechts primaire regels ontstaat er dan:
- Onzekerheid (wat zijn de morele en sociale regels?)
- Een statisch karakter (de groepsmoraal verandert traag mee met nieuwe
omstandigheden)
- Gebrekkige handhaving en geschilbestrijding (er zal immers veel voor eigen
rechter gespeeld worden)
• De oplossing is het gebruik van secundaire regels, ofwel regels over regels.
Dit zijn:
- Herkenningsregels (het recht staat los van de moraal, waar is deze wel terug te
vinden?)
- Veranderingsregels (hoe en volgens welke procedure worden regels gemaakt en
veranderd?)
- Rechtspraakregels (er is een rechter, er zijn officials, enz.)
• Het recht is dus niet iets wat een noodzakelijk verband heeft met de moraal, maar het is
iets wat de bevoegde autoriteiten hebben uitgevaardigd.
• “Solid gains at a certain cost”
Natuurrecht
• Cicero: wat rechtvaardig is, is universeel. Het zit niet in onze cultuur, maar in onze natuur.
De mens beschikt over een moreel besef.
• Onrechtvaardig recht is geen recht.
Gustav Radbruch (normatief rechtspositivisme)
• Ik ben aanhanger van het natuurrecht, maar ik luister niet slechts naar regels die ik
rechtvaardig vind.
• Vroege Radbruch: rechtzekerheid is een elementaire waarde; de rechter moet daar goed
naar luisteren.
• Late Radbruch, na de oorlog: in de regel geldt onrechtvaardig recht altijd, behalve
wanneer de kloof tussen recht en rechtvaardigheid ondraaglijk groot is. Als het niet de
intentie van het recht is om rechtvaardigheid na te streven, dan is het de term recht niet
eens waard.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ramonvandenhoven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
