Hoofdstuk 2 – Cellen
Celtheorie = alle organismen zijn opgebouwd uit cellen
2.1 Celonderzoek met de microscoop
Ongewapend oog → lichtmicroscoop → elektronenmicroscoop
o Van groot naar klein
2.1.1. Lichtmicroscoop
2 ideeën op het celtheorie
o Celwanden van plantencellen zijn de afscheidingsproducten van de
eigenlijke levende cellen
o Planten en dieren bestaan uit levende cellen
2.1.2. Elektronenmicroscoop
Transmissie-elektronenmicroscoop (TEM)
o Elektronenbundel door een voorwerp geschoten
o Er ontstaat een elektronenschaduw van het voorwerp
o Nadeel: voorwerp mag niet levend zijn & zwart-wit beeld
Scanning elektronenmicroscoop (SEM)
o Elektronen onder vacuüm op voorwerp gericht
o Cellen of onderdelen ervan zullen de elektronenbundel door laten
o Elektronen weerkaatst komen op elektronensensor
2.2. Celstructuren en hun functie
Organellen = alle celstructuren die door een membraan omgeven zijn
2.2.1. De celkern
Celkern = bevat erfelijke info van een organisme in de vorm van genen
o Genen bestaat uit DNA
o Bestuurt celprocessen die moeten plaatsvinden
o DNA zit ook in mitochondriën & bladgroenkorrel
In kernmembraan → kernporiën = openingen
o Stoffen kunnen de kern binnendringen en verlaten
DNA + histonen = chromatine
Celkern delen → chromatine zichtbaar als draadvormige structuren:
chromosomen
Mens heeft 46 chromosomen, dus 23 paren
Kernlichaampje (nucleolus): hier liggen genen voor aanmaak van ribosomen
2.2.2. Celmembranen
Celmembraan bestaan uit fosfolipiden = 2 lagen van vetmoleculen waaraan
fosforgroepen zijn gebonden
o Vetgroepen naar binnen gekeerd & waterafstotend (hydrofoob)
o Fosforgroepen naar buiten & waterminnend (hydrofiel)
, In de dubbele fosfolipidenlaag: cholesterolmoleculen en eiwitmoleculen
o Membraanporiën of porie-eiwitten: stoffentransport in en uit cel
o Andere eiwitmoleculen: receptoren voor bepaalde stoffen
Op het oppervlak: koolhydraten
o Gebonden aan eiwitten en vetten en steken buiten het oppervlak uit
o Glycocalyx
o Als cellen contact maken met glycocalyx → contactinhibitie
2.2.3. Mitochondriën
In alle cellen mitochondriën = energieleverancier in een cel
Hoe actiever een cel, hoe meer mitochondriën
Bevatten een dubbelmembraan, waarvan de binnenste sterk naar binnen is
gestuipt = cristae
Ruimte tussen de twee membranen in = intermembraanruimte
Ruimte binnen binnenmembraan = matrix
Bij verbranding → energie gevormd en vastgelegd in energiemoleculen: ATP
o Hoe meer ATP, hoe actiever de cel
o Eindproducten: energie, koolstofdioxide & water
Mitochondriaal DNA: bevat info om 13 eiwitten te vormen, die betrokken zijn
bij verbranding
2.2.4. Endoplasmatisch reticulum en ribosomen
Endoplasmatisch reticulum (ER) = uitgebreid netwerk van membranen
Ruwe ER = veel ribosomen & eiwittransportfunctie
Gladde ER = weinig ribosomen & speelt een rol bij aanmaak van
koolhydraten en vetten of ontgifting van de cel
Ribosoom bestaat uit eiwitten & RNA-moleculen (geen organel)
o Cellen produceren veel eiwitten → veel ribosomen
o Regelen eiwitsynthese
o Geproduceerde eiwitten veel functies: structuureiwitten, enzymen, etc.
o Kleine groepen liggen vrij in celplasma → soms polysomen groepen
2.2.5. Golgi-systeem
Golgi-systeem (golgi-apparaat) = een membraansysteem
Blaasjes uit ER worden hier opgenomen en verder verwerkt
o Er ontstaan nieuwe blaasjes
Sommige bevatten enzymen → lysosomen
Andere blaasjes bevatten stoffen die uit de cel moeten worden gebracht
o Gaan naar celmembraan → inhoud buiten cel gebracht (secretie)
Golgi-systeem kan gezien worden als fabriekje waar allerlei producten worden
aangevoerd om na bewerking weer worden afgevoerd
Kliercellen hebben goed ontwikkelde golgi-systeem
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Forcer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.