5. kanker op weefselniveau
Colleges:
HC 1 Beeldvormende technieken
HC 2 Pathologische technieken
HC 3 Klinische criteria voor diagnose
HC 4 Rol cel-celcontact bij tumorigenese
HC 5 Metastasering
HC 6 Metastaseringspatronen
HC 7 tumor evolutie
HC 8 Hart
VO’s:
VO 1 Diagnose en stadiumbepaling
VO 2 Academisch redeneren
ZO’s:
ZO 1 Pathologie van het coloncarcinoom
ZO 2 Typeren, graderen en stageren
ZO 3 Coloncarcinoom: Vogelsteinmodel
ZO 4 Mammacarcinoom: E-cadherine
ZO 5 Lymfogene metastasering
ZO 6 Laboratoriumtechnieken
Bij elke techniek moet je je afvragen:
• Wat is de sensitiviteit?
• Wat is de specificiteit?
• Wat is de klinische relevantie?
Röntgenfoto
• Hierbij heb je een detector en wordt er gebruik gemaakt van röntgenstraling.
• De röntgenabsorptie verschilt per weefseltype: bot – weke delen – lucht
• Een röntgenfoto is niet heel accuraat: het is meer een screenend onderzoek
• X-thorax: metastasen zijn goed te zijn
• X-BOZ: complicaties (bijv. ileus) zijn goed te zien. Echter, géén goede methode voor
oncologische beelden te vormen.
X-thorax
Een X-thorax heeft geen hoge sensitiviteit: je mist kleine longtumoren. Ook de specificiteit is laag.
Wanneer je als arts een maligniteit vermoedt maar de X-thorax wijst niks uit; vraag een CT aan!
Check voor de CT aanvraag altijd even de nierfunctie (gebruik van jodium) en allergieën.
Echografie
• Een echo kan worden gebruikt voor het opsporen van metastasen op afstand.
Metastaseringen ontstaan (vrijwel) altijd ‘downstream’. Dit betekent dat het de
bloedcirculatie afgaat. Kanker in de nieren zorgt bijvoorbeeld voor longmetastases. Verder
kan de grootte van de lever en de milt bekeken worden.
• Bij echografie wordt er gebruik gemaakt van hoogfrequente geluidsgolven ( 5 MHz). Er
wordt dus niet gebruik gemaakt van schadelijke straling.
• Echografie wordt veel gebruikt voor abdominale klachten.
• Echografie kan zeer goed vaste (vocht gevulde) organen in beeld brengen.
• Echografie is geen goede beoordelaar voor gastro-intestinale structuren vanwege de lucht
artefacten.
• Voor dikke mensen is echografie minder sensitief.
CT
• Bij een CT scan wordt er gebruik gemaakt van röntgenstralen (ronddraaiend) en een
detector. Hierdoor krijg je dunne plakjes op beeld.
• Er kan gebruikt worden gemaakt van radioactief jodium om organen en tumoren aan te
kleuren. Echter, per kankersoort verschilt het protocol (wel of geen contrast).
• Contrast arterieel toedienen:
o 30 s wachten: bloedvaten & hypervasculaire tumoren zijn te zien.
o 80 s wachten: organen, veneuze tructuren en metastases zijn te zien.
o Excretie na een paar minuten via de urinewegen.
2
, CT: TNM classificatie
T: uitgebreidheid van de primaire tumor (afmeting, vergroeiingen etc.) → bepaalt de resectabiliteit
T0: geen primaire tumor
T1: < 3 cm
T2: 3-5 cm
T3: 5-7 cm
T4: > 7 cm
N: lymfeklier metastaseringen
N1: hilus
N2: zelfde kant van de tumor
N3: andere kan van de tumor
M: metastasering op afstand
MX: niet te beoordelen
M0: geen metastasen
M1: afstandsmetastasen
TNM bepaalt de prognose en de behandeling van de patiënt.
Follow up:
• Is er een recidief?
• Zijn er nieuwe metastases?
• Zijn er complicaties?
• Is er een punctie nodig?
Vaak wordt er een biopt genomen naderhand. Dit bepaalt o.a. of het kwaadaardig of goedaardig is.
Bij een EUS (endo-oesophagale-endoscopie) wordt er via de slokdarm een lymfeklier aangeprikt met
een holle naald, waarna er cellen onderzocht kunnen worden.
Longcarcinoom diagnostiek: PET-CT > CT thorax > X-thorax
Met een PET-CT wordt de suiker metabolisme in kaart gebracht. Hoe meer suiker wordt opgenomen,
des te actiever de tumor (energie verbruik). Dit houdt in dat met een PET-CT vooral de hersenen en
actieve tumoren oplichten.
Nadelen: een PET-CT is veel duurder dan een gewone CT en niet alles wat oplicht is ook
daadwerkelijk kanker. Een infectie kan bijvoorbeeld ook oplichten.
Coloncarcinoom diagnostiek
De primaire tumor kan worden aangetoond met een colonoscopie of met een CT-scan. Deze
methodes zijn even goed, maar het voordeel van colonoscopie is dat de MDL-arts gelijk een biopt kan
nemen. Intramurale uitbreiding van de tumor kan in beeld worden gebracht met MRI of CT.
TNM classificatie bij coloncarcinoom: T
• T1: groeit t/m/ het submucosa
• T2: groeit t/m de muscularis propria
• T3: groeit t/m het subserosa
• T4: groeit in een ander orgaan (door de serosa heen)
TNM classificatie bij coloncarcinoom: M
Darmen metastaseren met name in de lever (venae portae) en de longen. Verder metastaseren ze
ook lymfogeen in de lokale klieren. De darm zit in de buik en als een tumor(stukje) losraakt komt
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller judithbus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.