Geschiedenis week 1/// 1500-1800//H1
Nederland zoals wij nu kennen ontstond rond 1839 pas. Nederlandse vlag kleuren afkomstig van
wapenkleur van Willem van oranje. Nederland bestond nog niet maar vlag is al heel erg oud.
Waar?
In 1500-1800 bestond NL nog niet
1482-1519 Hertogdom Bourgondië
Onderdeel van Frankrijk, lage landen. Ongeveer van Nederland en België.
1519-1556 Habsburg Keizerrijk
Zoon hertog Bourgondië werd keizer Habsburgse rijk. Want hertog Bourgondië trouwde met dochter
koningin Spaanse rijk → erfde beide rijken, groter rijk. In Amsterdam zie je keizerskroon uit keizerrijk
uit die tijd.
1556-1588 Spaanse Nederlanden
Karel trad af. Broer Ferdinand werd keizer Habsburgse rijk. Zoon Phillips werd keizer Spaanse rijk. →
Splitsing Habsburg rijk, Nl werd onderdeel Spaanse rijk onder koning Philips II. Boterde niet want
gewesten van NL wilden gewoon eigen ding doen. Philips was katholiek en wilde dat NL dat ook werd.
NL was namelijk Protestants geworden. Philips gebruikte geweld → NL in opstand in 1565.
1588-1795 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
NL riep onafhankelijkheid uit. NL was onafhankelijk totdat Napoleon in 1795 NL binnenviel.
1839 Nederland
België werd onafhankelijk
Wat?
Periode 1500-1600
1492: Akte van Verdrijving door Spaanse vorsten. Spanje was eerst twee delen en koning en
koningin gingen met elkaar trouwen om heel Spanje onder hun macht te brengen. Gedeelte
Spanje was bewoond door Moren. Spanje verdreef de Moren. Katholieke geloof werd enige
geloof. In 1492 moest iedereen in Spanje bekeren of werd verdreven. Er woonden veel joden
en die gingen naar de Lage landen → eerste migratiestroom waar NL mee te maken kreeg.
1515: Karel V Keizer van Habsburgse rijk
1517: Maarten Luther de monnik spijkerde 95 stellingen op Abdij van wittenberg. Was het niet eens
hoe de katholieke kerk omging van geloof. Was te veel afgeweken van de Bijbel, te
commercieel en de structuur van de paus en bisschoppen was te veel afgeweken van de
daadwerkelijke leer. → Begin reformatie. Eerst was iedereen in NL katholiek maar naar Luther
en Calvijn werden veel mensen in NL-protestant. Philips accepteerde dit niet, accepteerde
vraag naar eigen autonomie ook niet, en zo begon de 80-jarige oorlog.
1555: Philips II koning van Spaanse rijk. Nederland was Spaanse Nederlanden.
1568: Slag bij Heiligerlee. Begin opstand Nederland, (beginpunt 80-jarige onafhankelijkheidsoorlog)
1581: Plakkaat van Verlatinghe: 7 Noordelijke provincies gaven in dit plakkaat aan dat zij de
autoriteit niet erkende en zichzelf als onafhankelijke republiek zagen. Kozen stadhouder
Willem van Oranje als leider.
1572: Bartholomeusnacht. Zus van koning van Frankrijk (katholiek)trouwde met de koning van
Navarra (protestant). Franse koning vond dit een goed moment om katholiek weer meer
macht te geven. Protestanten werden die nacht vermoord, zo’n 20.000-30.000 → protestanten
vluchten naar NL i.v.m. geloofsvrijheid.
1584: Willem van Oranje vermoord op 10 juli. Philips II had hem als vogelvrijverklaard en geld
beloofd aan degene die hem zou vermoorden. Vermoord door Balthazar Gerards, Katholiek.
1585: Val van Antwerpen was eerste belangrijkste stad van NL. Spanjaarden vochten hier en
Antwerpen viel → alle mensen die in Zuidelijke NL-protestant waren vluchtte naar Noord Nl +
Spanje sloot de schelde af → Mensen konden niet meer naar centrum Antwerpen → Handel
verplaatste naar Amsterdam → NL werd rijk
,→ → In deze periode had NL zich
onafhankelijk verklaard en kwam de
republiek der Zeven verenigde Nederlanden.
Antwerpen was handelsrol kwijt, die
verplaatste naar Amsterdam
Periode 1600-1700
1602: Oprichting VOC (begin Gouden eeuw) in Amsterdam. Verzameling van scheepseigenaren om
samenhandel naar het oosten te regelen voor specerijen.
1606: Oprichting Nederlandse Handelsbeurs Een van eerste handelsbeurzen ter wereld. →
Amsterdam werd handelscentrum van Europa
1621: Oprichting WIC In het westen zoals Zuid en Noord-Amerika. Hebben Nieuw-Amsterdam
opgericht, eerste NL-nederzetting in VS. Werd Nieuw York
1648: Vrede van Munster (einde 80-jarige oorlog) De Spanjaarden waren het zat en er werd vrede
gesloten in Munster. → Vanaf toen hoefde wij ons niet meer te richten op oorlog → focus op
handel
1685: Intrekking Edict van Nantes Koning van Navarra werd door sterven van verschillende Franse
troonopvolgers zelf koning. Edict: godsdienstvrijheid ook voor protestanten → Opvolgers,
Lodewijk IV, trok Edict van Nantes in. → Alle protestanten moesten weer katholiek worden →
nog een protestante migratiegolf
naar NL
1688: Willem III, stadhouder, werd
koning van Engeland In the
glorious revolution werd
katholieke koning verjaagd.
Protestante Willem was getrouwd
met Mary Stuart en werd tot
koning benoemd.
In deze periode was Amsterdam
ongekend het handelscentrum van de
hele wereld, want van Europa. NL was
belangrijkste, machtigste, rijkste land van
Europa. Bijzonder: republiek,
geloofsvrijheid en handel kon zonder
belemmering zijn gang gaan.
De Gouden Eeuw- Nederzetting en Koloniën
Op de kaart zie je dat Nederland over heel de wereld nederzettingen had
waar ze handeldreef. Later werden dit onze koloniën. In gouden eeuw
waren dit gebieden waar NL-autonomie had op de handel. Dus in het
gehele oosten maar ook in India en Zuid-Afrika. De Nederlanders hebben
in Kaapstad een handelsmissie opgericht waar schepen konden stoppen
een voorbereiden op de reis. Ook in Brazilië in westen en Noord-Amerika
hebben wij handelsverbod. Ook in Caribisch gebied hadden we handel. Het ging bij alles voornamelijk
om handel in specerijen.
Donkere kant: Nederland is groot geworden in handel in slaven. We hadden naar schatting 600.000
slaven die we vooral uit Afrika haalden. De mensen werden verscheept naar westen of oosten
gebracht om als slaven te worden verkocht. Dit deden wij omdat dit reducatieve handel was; mensen
waren van niemand. Je kon deze mensen oppakken en verkopen. De helft van de slaven ging op het
schip al dood en werden overboord gegooid. We worden tot vandaag nog steeds geconfronteerd met
, deze donkere kant. Veel afstammelingen wonen in NL. Heeft nooit schuld bekend en er word nog
steeds gediscussieerd over herstelbetalingen. Ook als je kijkt naar Zwarte Pieten discussie.
Periode 1700-1800
1685: Intrekking Edict Nantes zie vorig tijdvak
1713: Vrede van Utrecht Zuidelijke Nederlanden gingen definitief bij Spanje horen →
Duidelijke scheiding tussen noord en zuid. → Veel protestanten uit zuid gingen naar
de republiek
1740-1772 Oorlogen Nederland was steeds in oorlog met Engeland over macht Europa. Rusland
bestreed de fransen. De Pruisen oorlog met iedereen. Maria Oostenrijk ook oorlog
met iedereen. Gevolgen want Nederland was daar ook steeds bij betrokken
1776: Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaringen De Kolonie van Engeland vocht voor
eigen vrijheid en verklaarde zich als eerste onafhankelijk. Nederland was eerste land
dat met VS-handelsbetrekkingen aanging en deze staat erkende. We waren ook
Republiek en hielpen ze de oorlog te winnen.
1787: Franse revolutie Frans vorst werd verjaagd en er kwam een republiek. Werd al heel
snel overvallen door Corsicaans Napoleon. Liet zich kronen tot keizer. Grote gevolgen
voor Europa.
1795: Oprichting de Bataafse Republiek Napoleon viel Nederland binnen → officieel einde
republiek der zeven verenigde Nederlanden. Vrijheid gelijkheid en broederschap →
Joden kregen gelijke
burgerrechten → veel Joden
gingen naar Republiek want
werden vaak onderdrukt.
Wie?
1500-1648 1648-1800
Vluchtelingen uit: Vluchtelingstromen uit:
- Spanje en Portugal (joden) - Spanje en Portugal
- Zuidelijke Nederlanden (protestanten) - Zuidelijke Nederlanden
- Frankrijk (protestanten/hugenoten) - Frankrijk
- Engeland (?) - Oost-Europa
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dschild. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.