Hand-opdrachtenboek 4a Biologie voor Jou 2e Fase Vwo
Samenvatting van Biologie Voor Jou Thema 1 Inleiding in de biologie. Inclusief behulpzame afbeeldingen. Belangrijke termen zijn dikgedrukt.
Handig ter voorbereiding op proefwerken, ideaal om alle stof te herhalen ter voorbereiding op de eindexamens! Zie ook mijn overige samenvattingen van de Bio...
Thema 1 Inleiding in de biologie
Paragraaf 1.1 Wat is biologie?
Biologie is een natuurwetenschap waarbij je organismen bestudeert.
Organismen zijn levende wezens (planten, dieren, schimmels en bacteriën) die levensverschijnselen
vertonen: (Als Vader Uitgaat Wordt Vader Bezopen)
Stofwisseling: ademhalen, voeden en uitscheiden alle chemische reacties in een organisme
Enzymen katalyseren (versnellen) de stofwisseling
Dood: een organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoont
Levenloos: dingen in de natuur die nooit hebben geleefd
Levensloop van een organisme (individu): altijd uniek, start na het ontstaan en eindigt met de dood,
te verdelen in verschillende fasen of stadia
Soort: individuen die zich onderling kunnen voortplanten (met vruchtbare nakomelingen) en
dezelfde fasen in de levensloop doormaken
Levenscyclus van een soort: hoewel de individuen van een soort sterven, blijft de soort bestaan
Biologische eenheden en organisatieniveaus
1. Moleculen: bouwstenen van stoffen, b.v. DNA
2. Cel: organismen bestaan uit een of meerdere cellen
3. Orgaan: deel van een organisme met een specifieke bouw en functie, opgebouwd uit weefsels
4. Organisme: eencellig of meercellig
5. Populatie: groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied dat zich onderling
voortplant
6. Ecosysteem: een min of meer begrensd gebied bestaande uit levende en niet-levende natuur
(b.v. temperatuur, zonlicht)
7. Biosfeer (systeem aarde): het geheel aan ecosystemen op aarde
Emergente eigenschap: een eigenschap die op een lager organisatieniveau niet bestaat
Paragraaf 1.2 Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsel: een aantal organen dat samen een bepaalde functie uitoefent.
Weefsel: groep cellen met dezelfde vorm en functie. Er zijn verschillende soorten weefsels:
1. Zenuwweefsel: in zenuwstelsel, geven informatie door en bezitten daarvoor lange uitlopers
2. Spierweefsel: langgerekte cellen die kunnen samentrekken
3. Bindweefsel: geeft steun en vorm, verbind lichaamsdelen en vult ruimtes op. Cellen liggen in het
bindweefsel verder uit elkaar en daartussen liggen vezels en tussencelstof. Dichtheid en
elasticiteit van de vezel en de tussencelstof bepalen de functie van het bindweefsel
4. Dekweefsel of epitheel: bekleed en beschermt inwendige en uitwendige lichaamsoppervlakten
(b.v. het slijmvlies in je longen of darmkanaal). De cellen zijn vaak rechthoekig en liggen dicht op
elkaar
Tussencelstof: functie is meestal verstevigen
In het been zit in het bindweefsel (beenweefsel) veel kalkzouten en weinig collageenvezels (eiwitten
met een elastische vezelige structuur), en is heel hard.
Kraakbeenweefsel heeft minder kalkzouten en veel collageenvezels is daardoor stevig maar ook
buigzaam
Verband tussen vorm en functie
Langwerpige holle botten bij de mens: licht maar toch heel stevig
Beenbalkjes in de kop van een dijbeen: licht en zorgen voor stevigheid
Gewelfde vorm van de botten in de voet: gewicht dragend en vangt schokken op
Gestroomlijnde lichaamsvorm bij diersoorten in het water: weinig weerstand
Paragraaf 1.3 Plantaardige en dierlijke cellen
Organel: elk deel van een cel met een eigen functie.
Organel Dierlijk Plantaardig
Celmembraan X X
Celwand X
Cytoplasma X X
Celkern X X
Intercellulaire ruimte X
Kernmembraan X X
Vacuole X
Kernplasma X X
Plastiden X
Vacuolemembraan X
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LukevdW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
