Hand-opdrachtenboek 4a Biologie voor Jou 2e Fase Vwo
Samenvatting van Biologie Voor Jou Thema 4 Evolutie. Inclusief behulpzame afbeeldingen. Belangrijke termen zijn dikgedrukt.
Handig ter voorbereiding op proefwerken, ideaal om alle stof te herhalen ter voorbereiding op de eindexamens! Zie ook mijn overige samenvattingen van de Biologie Voor Jou m...
Thema 4 Evolutie
Paragraaf 4.1 Ontwikkeling van het leven
Chemische evolutie
Aan het ontstaan van leven ging waarschijnlijk een chemische evolutie vooraf, waarin stoffen
werden gevormd waaruit de eerste eencellige kon ontstaan. De oeratmosfeer bevatte geen zuurstof,
maar was een mengsel van:
o Stikstofgas o Ammoniak
o Waterdamp o Methaan
o Koolstofmonoxide o Waterstofsulfide
, Een vergelijkbaar mengsel komt nu nog vrij bij vulkaanuitbarstingen. De stoffen kunnen door toevoer
van energie (blikseminslagen, uv-straling, meteorietbotsingen) ioniseren, waarbij koolstof, waterstof,
zuurstof en stikstof ontstaat.
In het precambrium waren er veel blikseminslagen. Het Miller-Urey-experiment bootste het
ontstaan van organische stoffen uit anorganische stoffen na. Stanley Miller stelde een mengsel dat
verglijkbaar is met de samenstelling van de oeratmosfeer bloot aan elektrische ontladingen
(blikseminslagen in het precambrium). Daarbij ontstonden o.a.
o Aminozuren
o Nucleotiden
o Sachariden
o Vetzuren
Uit deze stoffen konden organismen belangrijke organische stoffen zoals eiwitten, DNA,
koolhydraatketens en vetten vormen.
Onderwerp Anorganische stoffen Organische stoffen
Moleculen Kleine moleculen zoals CO, CO2, Grote moleculen zoals C6H12O6 (glucose),
O2, H2O en N2 zetmeel, glycogeen en cellulose
Bouw Niet ingewikkeld Ingewikkeld
Afkomst Bijna altijd afkomstig van organismen
Overig o Komen voor in de vrije natuur o Moleculen bevatten altijd C, H, en O en
o Komen voor in organismen o Eiwitmoleculen bevatten N, P of S
Tussen het siluur en devoon ontstonden waarschijnlijk de eerste landdieren. In het perm startte de
tijd van de sauriërs. In het tertiair waren nog nauwelijks sauriërs, door een meteorietinslag ontstond
er een as-laag. Hierdoor bereikte het zonlicht de aarde niet meer en begon de IJstijd. De
warmbloedige dieren overleefden de IJstijd wel.
Protobionten
Protobionten: organische moleculen die zich rangschikten in ‘druppeltjes’. Er zijn drie theorieën over
het ontstaan van protobionten.
1. De eerste organische stoffen kwamen in de oerzeeën terecht. Door verdamping uit
binnenzeeën vond indikking plaats, waardoor een organische oersoep ontstond. Hierin
verenigden kleine organische moleculen zich tot grotere moleculen. Hieruit ontstonden
protobionten.
2. Black smokers: op de bodem van de oceaan zijn vulkanische schoorstenen waar water tot
400 graden onder hoge druk uit de zeebodem spuit. Het water kleurt hierbij zwart. Hier zijn
de voorwaarden aanwezig voor een chemische evolutie.
3. Het leven is afkomstig uit de ruimte.
Domein Rijk Prokaryoot/Eukaryoot Celwand Meercellig Autotroof Heterotroof
Bacteriën Discussie Prokaryoot Ja Nee Ja Ja
Archaea Discussie Prokaryoot Ja Nee Nee Ja
Eukaryoten Schimmels Eukaryoot Ja Ja Nee Ja
Planten Eukaryoot Ja Ja Ja Nee
Dieren Eukaryoot Nee Ja Nee Ja
Een anaeroob kan het uitsluitend leven in een milieu zonder zuurstof. Een aeroob organisme kan het
uitsluitend leven in een milieu met zuurstof.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LukevdW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
