H1: Contact maken
Doelen:
- je bent je bewust van je basishouding die als voorwaarde dient voor het maken
van contact
- je onderscheidt vier typen basishoudingen die van invloed zijn op het maken van
contact
- je kent de vier aspecten die van belang zijn bij het maken van contact
- je weet de technisch-functionele aspecten voor het maken van contact te
benoemen
Waardering en respect
Waardering betekent dat je om jezelf en de ander geeft. Je vindt jezelf en de ander
de moeite waard. Respect hebben voor jezelf en voor de ander houdt in dat jij en de
ander er onvoorwaardelijk mogen zijn met eigen gedachten, gevoelens en
meningen. Pas bij aanwezigheid van zelfwaardering en zelfrespect kun je
onderzoeken hoe je waardering en respect voor de ander kunt opbrengen zonder
jezelf als norm voor de ander te stellen. Als je jezelf wel als norm zou stellen, zou je
de ander meer waardering en respect hebben voor jezelf dan voor de ander.
Basishouding
Mensen ontwikkelen in hun leven een basishouding door wat ze meemaken in het
gezin, op school, in de buurt enz. In de theorie van de Transactionele Analyse lezen
we dat er een viertal basishoudingen zijn.
Ik ben oké Ik ben niet oké
Jij bent oké ++ -+
Jij bent niet oké +- +-
Inhoudelijk aspect
Bij het inhoudelijk aspect staat ‘de zaak’ centraal. We letten vooral op de feiten.
Binnen de hulpverlening zal de inhoud van de communicatie vaak te maken hebben
met de reden waarom de begeleiding wordt aangeboden of met de hulpvraag. Het
inhoudelijk aspect kan helder zijn, maar cliënt en hulpverlener kunnen ook lang
elkaar heen praten of het oneens zijn over wat de inhoud is of zou moeten zijn.
Expressieve aspect
Informatie over degene die de boodschap brengt. Aan iemands houding kun je zien
of iemand blij is en opgewekt of bang en teleurgesteld. Het draait erom dat andere
kunnen waarnemen wat van binnen leeft. Het stuurt je gedrag en geeft zo
uitdrukking aan je gemoedstoestand.
,Relationele aspect
Uit het relationele aspect bij het maken van contact blijkt hoe de een tegenover de
ander staat. Uit dit aspect blijkt hoe je elkaar ziet. Relatieomschrijvingen blijven
vaak impliciet.
Appellerend aspect
Het appellerend aspect handelt over de roep om een reactie die er in elke
communicatie zit verscholen. We willen (soms onbedoeld) iets bij de ander voor
elkaar krijgen. Allereerst gaan we ervan uit dat de ander Nederlands spreekt en
zeggen dus impliciet dat hij dat maar moet verstaan. Vervolgens vinden het
geoorloofd dat we de ander iets vragen. We gaan ervan uit dat de ander bereid is
tot antwoorden en dat hij dat ook doet – uitgebreider dan met ‘ja’.
Technisch-functionele aspecten
- een doel
- hoe stel je jezelf voor
- ijs breken
- planmatig werken
- onaangename feiten, frustraties en (ongewenste) emoties worden niet uit de weg
gegaan
- basishouding waardering naar de ander toe
Begroeting
Het is in onze cultuur een goede gewoonte om iemand als begroeting een hand te
geven. De handdruk is een teken van welkom.
Oogcontact
Door de afwisseling van wel en niet aankijken van onze gesprekspartner zetten we
als het ware de punten en komma’s in onze gesproken zin. Als je iets wilt vertellen,
kijk je degenen tegen wie je wilt spreken kort aan; je kijkt of hij je ook aankijkt en
dus bereid is om te luisteren.
, H2: Waarnemen en interpreteren
Doelen:
- je beschrijft op welke manieren waarnemen en interpreteren met elkaar verweven
zijn
- je legt verbanden tussen jouw interpretatie en je persoonlijke referentiekader
- je kent de verschillende fasen tijden het proces van waarnemen
- je kunt samenhang tussen feiten herkennen en deze vervolgens interpreteren
Waarnemen van feiten
Een feit is een gebeurtenis of omstandigheid waarvan vaststaat dat het waar is.
Meestal is het mogelijk om het met elkaar eens te worden over de feiten. We nemen
waar met vijf zintuigen.
1. Het gezichtsvermogen
2. Het gehoor
3. Het reukvermogen
4. De smaak
5. De tastzin
6. (intuïtie)
Observeren is het verzamelen van feiten waarbij je je zintuigen gebruikt. Aan
observeren is altijd een observatiedoel gekoppeld. Intuïtie stelt je in staat om snel
beslissingen te nemen, omdat je direct weet of die beslissing je verder brengt naar
een oplossing. Veel hulpverleners gaan bij het nemen van belangrijke beslissingen
zo op hun gevoel af dat zij beweren te kunnen varen op hun intuïtie. Wij willen
daarbij aanvullen dat je een ruime ervaring moet hebben in de hulpverlening om op
je intuïtie te kunnen vertrouwen. Dat betekent dat hulpverleners zorgvuldig te werk
gaan en blijven verifiëren of het goed zit met hun intuïtie. Maar met een zekere
terughoudendheid is intuïtie een belangrijk hulpverleningsinstrument. Niet alles is
rationaliseerbaar.
Fasen van waarnemingsproces
1. De waarneming
2. De vertaling van de waarneming
3. De conclusies die je daaruit trekt voor het maken van verdere plannen
Vormen van waarneming
Zien
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xSaskia21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.