HC1 – Probleemstelling
4 typen probleemstellingen
- Beschrijvend, inventariserend
o ‘wat is’-vraag, gericht op kenmerk van verschijnsel
o Geen oorzaak, geen interpretatie
- Verklarend
o ‘hoe komt het’-vraag
o Gericht op oorzaken of verklarende factoren
- Voorspellend
o ‘wat is bepalend voor..’ (op termijn)
o Tijdsafhankelijke oorzaak-gevolg relatie
- Ontwerpvraag, evaluatie
o ‘wat is er aan te doen’ ‘wat is beter, dit of dit’
o Interventie, hoe kan het beter, verandering
o Twee verschillende producten, vergelijken met elkaar, meestal prospectief?
Type probleemstelling helpt bij bepalen methode/design, om te bepalen wat eindproduct wordt.
Goede vraagstelling/probleemstelling
- Domein
- Te meten variabelen, ‘uitkomstmaten’ of eigenschappen
- Zakelijk en concreet
Goede vraagstelling is basis voor onderzoeksdesign, voorkomt ruis, weten wat je wilt en waar je
naartoe moet. Stimuleert gericht werken, voorkomt ronddwalen.
PICO (I/O komen niet altijd voor)
- P (Patient/Problem): wat is de populatie of patientengroep
- I (intervention/index test): wat is de experimentele interventie
- C (comparison): wat is de controle-interventie of vergelijkingsgroep
- O (outcome): vergelijking in termen van welke uitkomst maat/maten
Gezonde leefstijl – kans dementie
Ouderen
P – ouderen – 35.000 is design, hoeft niet in vraag
I – gezonde leefstijl – meest afgebakend: een praktijkondersteuner die iedere 4 maanden de
bloeddruk en cholesterol van de ouderen controleerde, hen aanspoorde om te bewegen, idettips gaf
en hulp bood bij het stoppen met roken
C – standaard zorg door huisarts
O – ontwikkelen van dementie – kans op dementie
,Inleiding M&T HC 2
Probleemstelling bepaalt of kwalitatief of kwantitatief onderzoek nodig is.
Kwalitatief (gaat over beschrijvingen, data wordt geobserveerd, niet gemeten)
- Inzicht verkrijgen/begrijpen
- Open, explorerende vraagstellingen
- Open interview, participatie, observatie, documenten
- Argumentatief analysemethode
- Rol onderzoeker is instrument, betrokken, intensief
- Laag, vaak moeilijk generaliseerbaarheid
Kwantitatief (gaat over getallen, wordt
gemeten)
- Theorieën toetsen, patronen,
voorspellingen doen
- Gesloten vraag, hypothesen
- Hypothese opstelling
- Enquêtes, survey
- Statistische analyse methoden
- Rol onderzoeker is neutraal
- Generaliseerbaarheid is hoog
5 typen kwantitatief onderzoek
Wat bepaalt type design:
- Probleemstelling (HC1)
- Conceptueel model (HC4)
- Praktische omstandigheden
, o Geld, tijd, organisatorische mogelijkheden
- Bijna nooit voorkeur van onderzoeker, bijna altijd één design superieur
Experimenteel onderzoek
- Minimaal 1 experimentele interventie vergelijken met minimaal 1 controle interventie
- Participanten worden toegewezen aan experimentele groep óf controlegroep. Onderzoeker
legt iets op aan participant.
o RCT (toewijzing gebeurt per toeval/random)
o Quasi-experimenteel (toewijzing is niet willekeurig, not at random)
Randomised Controlled Trial (RCT)
Steekproef
- Beperkte groep die representatief is voor de
achtergrondpopulatie
o Representatief dus de uitkomsten
gelden ook voor de achtergrond-
populatie (generaliseerbaarheid,
externe validiteit)
o Inclusiecriteria: alle eisen waaraan
alle participanten moeten voldoen
o Exclusiecriteria: als aan een of
meerdere exclusiecriteria is voldaan,
wordt de beoogde participant uitgesloten.
Non-participanten
- Voldoen aan ten minste één exclusiecriteria
- Wijzen deelname van experiment af na voorlichting (no informed consent)
- Selectieve (non-)participatie: ondermijnt principe van representatieve steekproef, dus
externe validiteit (HC5)
Randomisatie: participanten worden toegewezen aan (niet-)experimentele groep obv toeval (at
random), eisen randomisatie:
1. Randomisatie ‘eerlijk’, zonder fraude
2. Voldoende participanten
3. Degene die randomiseert mag geen kennis hebben over de precieze
randomisatiemethode
o Anders kun je bewust of onbewust sturen, bias. Als onderzoeker infiltreer je in het
onderzoek, terwijl de onderzoeker zo neutraal mogelijk moet zijn.
- Controle randomisatie: zijn kenmerken van participanten direct na randomisatie min of meer
gelijk over beide groepen? Ja? → randomisatie geslaagd.
Soorten randomisatie
1. Simpele randomisatie: 1:1 (muntje opgooien)
2. Gestratificeerde randomisatie: toewijzing 50/50, rekening houdend met een belangrijke
factor (stratum) die de uitkomst beïnvloedt, bijvoorbeeld geslacht
3. Gewogen randomisatie: gewogen toewijzing 1:2, interventiegroep tweemaal zo groot omdat
je nog meer wilt beantwoorden dan alleen de onderzoeksvraag
4. Blokrandomisatie: (gelijke verdeling over E en C), binnen blok steeds 1:1 – ECCE-CCEE-ECEC
5. Balancing/minimiation scheme: wanneer meer E dan C, krijgt de eerstvolgende participant
iets hogere kans op C
, Waarom controlegroep?
- Vergelijking onder dezelfde omstandigheden, sluit andere oorzaken/effecten uit.
Soorten controle-interventies
- Een gebruikelijke strategie tot dan toe
- Beste strategie tot dan toe
- Doing nothing (geen actieve strategie)
- Watchful waiting (geen actieve strategie, actief volgen)
- Placebo of ‘sham’-behandeling
Uitkomst
- Vaak meerdere afhankelijke variabelen (uitkomstmaten); complexe vergelijkingen
(effectiviteit, complicaties, kwaliteit van leven, tevredenheid, kosten)
- Doorgaans hierarchie van uitkomstmaten
o Centrale uitkomst: primaire uitkomstmaat
o Neven-uitkomsten: secundaire uitkomstmaat
- Keuze primaire/secundaire uitkomstmaat alleen bepaald door exacte probleemstelling (we
meten effectiviteit (primair), tegelijkertijd kun je ook kwaliteit van leven meten (secundair))
- Meten van uitkomsten
o Nauwkeurig, valide instrumenten
o Meting niet laten beïnvloeden door toegewezen strategie (‘blinde’ beoordeling)
Effect van behandeling
- Specifiek voor behandeling (alleen dit onderzoek je)
- Spontaan
- Niet specifiek
o Hawthorne: aandacht geeft al effect.
o Placebo
Hoe meet je effect
- Zo veel mogelijk ‘aan de bron’, primaire dataverzameling, vragenlijsten
- Zo veel mogelijk prospectief (volgen in de tijd) ipv retrospectief (achteraf observeren,
registreren, reconstrueren of via secundaire
- Herhaalde meting (follow up)
o Uitkomstmaten 2x of vaker over tijd gemeten
Dubbel blinde meting
- Participant en beoordelaar weten niet of participant in experimentele of controlegroep zit
o Voordeel: extra objectief
o Kan soms wel (medicijnen, 2 soorten vergelijkbare operaties), maar vaak niet,
(medicatie vs operatie, klinisch vs poliklinisch)
Analyse (statistische bewerking van uitkomsten)
- Van tevoren gedetailleerd analyseplan:
o Wat ga je vergelijken, welke statistische methode gebruik je, hoe lang is de follow up
periode, wat doen als participanten uitvallen (missing data)
o Interim analyse: tussentijdse analyse om te kijken of experimentele interventie niet
onverwacht goed (=antwoord op probleemstelling) of slecht (=veiligheid) gaat
Rapportage
- Belangrijkste bevindingen openbaar publiceren, ongeacht de uitkomst, negatieve boodschap
net zo goed als positieve.
Implementatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tsamz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.