1. Schouder, Bovenarm en Elleboog
Colleges:
HC.1 Introductie van het thema
HC.2 Functionele anatomie van het bewegingsapparaat
HC.3 Chirurgische anatomie van het bewegingsapparaat
HC.4 Krachtenspel in het spier- skelet systeem: biomechanica, houding en beweging
HC.5 Botaanleg, remodelling en reparatie
PD.6 De orthopedische patiënt
HC.7 Musculoskeletale radiologie NIET ONLINE
HC.8 Schouderanatomie
HC.9 Schouderaandoeningen
HC.10 Geneeskunde en innovatie voorlichting TU Delft
VO’s:
VO.1a & VO.1b - Anatomie en chirurgie schouder, bovenarm en elleboog
VO.2 - Radiologie schouder, bovenarm en elleboog
VO.3 - Biomechanica van het bewegingsapparaat
ZO’s:
ZO.1 - Bloedvaten en zenuwen van de extremiteiten
ZO.2 - Belasting van het botweefsel en collageen bindweefsel
ZO.3 - Biomechanische achtergrond van hulpmiddelen
ZO.4 - Ongunstige belasting van het bewegingsapparaat: hoe kom je er vanaf?
ZO.5 - Botaanleg, remodeling en reparatie
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
, 2
HC.1 Introductie van het thema
-
HC.2 Functionele anatomie van het bewegingsapparaat
Er zijn drie steeds terugkerende thema’s:
- Biomechanica: inwerking van krachten
- Ontwikkeling: (vrijwel) niets ontstaat spontaan
- Aanpassen: op elke ontwikkeling volgt een reactie
De ontwikkeling en aanpassing van het skelet, de gewrichten en de spieren worden in dit college
besproken.
Het skelet: embryologie
Het bewegingsapparaat ontwikkeld razendsnel. Binnen 8 weken zijn alle onderdelen van het
bewegingsapparaat aangelegd. Daarna hoeven ze alleen nog uit te groeien.
Het bewegingsapparaat vormt zich uit het mesoderm. Hiervan zijn twee types: paraxiaalmesoderm
en zijplaatmesoderm.
➢ Uit het paraxiaal mesoderm vormt zich de wervelkolom, ribben en skeletspieren.
➢ Uit het zijplaatmesoderm vormt zich:
o Visceraal: hart, bloedvaten, interne organen etc.
o Parietaal: extremiteitenskelet
het skelet: ontwikkeling op jonge leeftijd
Er zijn twee soorten botten op jonge leeftijd: ‘platte’ botten en pijpbeenderen. Deze groeien op
verschillende manieren. Platte botten ontstaan uit bindweefsel, terwijl pijpbeenderen ontstaan uit
hyaline kraakbeen.
➢ Platte botten: hard van buiten, ‘zacht’ van binnen (rood beenmerg: aanmaak van
bloedcellen).
➢ Pijpbeenderen: in zijn geheel hard, behalve aan de uiteinden (spongiasa). Dit heeft te maken
met de belasting van de pijpbeenderen. In het merg van de pijpbeenderen vindt geen
bloedcelvorming plaats (maar heeft een steunende functie).
Niet alle botten zijn tegelijkertijd ‘klaar’. Sommige pijpbeenderen zijn al vrijwel klaar bij 8 jaar, terwijl
de scapula pas klaar is rond het 20e levensjaar (dat is weer laat). De botten in de benen zijn allemaal
rond het 17e – 20e levensjaar klaar, behalve het bekken (wat eerder).
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
, 3
Pijpbeenderen groei
De ingroei van vaten wordt gevolgd door groei van het bot. Er is enchondale verbening (lengtegroei)
en desmale verbening (breedte groei) te zien.
Skeletopbouw van een negenjarige jongen
Preperaten van kinderen zijn zeer zeldzaam. In dit preperaat is te zien dat de epifysair schijven
relatief los liggen van de rest van het lichaam (zie groene box). Dit maakt ze ook kwetsbaar.
Deze groene box is de patella. Hier bindt een enorm grote spier op aan met enorme trekkracht: de
quadriceps.
Het skelet: invloed van belasting / krachten
Naarmate je ouder wordt, wordt je lichaam ook zwaarder. De botten gaan zich aanpassen aan de
nieuwe ‘situatie’. Verder hebben krachten invloed op de botten (een trap krijgen, maar ook zware
objecten tillen etc.). Krachten zijn vectoren: ze hebben grootte en richting. Deze hebben beide
invloed op het bot. In 6 tot 8 weken een bepaalde kracht verduren / dragen kan al invloed hebben op
het bot. Hoe meer belasting er is, hoe meer bot er komt. Wanneer er minder belasting is (bijv. bed
ledigen) ontstaan er botafbraak (osteoporose).
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
, 4
Bepaalde sporten zijn gerelateerd aan een toename van botmassa. Voorbeelden zijn gewichtheffen,
turnen et cetera. Zwemmen is dan weer een sport die niet echt leidt tot botmassa toename.
Turnen op hele jonge leeftijd is eigenlijk helemaal niet zo goed voor de botontwikkeling. Het lichaam
van jonge kinderen komt tijdens turnen onder grote belasting te staan, waardoor dit invloed heeft op
de botvorming.
Dus… extreme sporten op jonge leeftijd is niet goed. Echter, ‘gewoon’ sporten op jonge leeftijd heeft
wel een positief effect op een aantal dingen:
- Gunstig effect op de skeletontwikkeling (botdichtheid)
- Minder osteoporose op late leeftijd
Botbalkjes
De richting van de kracht heeft effect op de botbalkjes. Er is precies te zien aan de botbalkjes welke
kanten op de grootste krachten hebben gewerkt. Deze botbalkjes zijn namelijk dikker. Horizontale
botbalkjes ontstaan t.g.v. torsie (draaien). Oudere mensen draaien minder, omdat ze stijver worden.
Hierdoor verdwijnen de horizontale botbalkjes bij ouderen. Het is dus een dynamisch proces. Het bot
past zich CONSTANT aan.
Wet van Wolff: de botmassa en de architectuur worden dynamisch bepaald door mechanische
belasting (in de richting van de inwerkende kracht).
Dezelfde wet geldt ook voor bindweefsel: hoe meer trekkracht, des te dikker het bindweefsel. En de
richting waarin er trekkracht plaatsvindt bepaalt het vezelverloop. Ook dit is dus een dynamisch
proces (verandering binnen 6 tot 8 weken).
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller judithbus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
