Samenvatting marktvormen en marktfalen (katern 3) economie vwo
20 views 1 purchase
Course
Economie
Level
VWO / Gymnasium
Book
Pincode 4/5/6 vwo Leerwerkboek
Dit is een complete samenvatting van het boekje 'marktvormen en marktfalen' uit het boek Pincode. Ik heb deze samenvatting zelf gemaakt in vwo 4 (voor mij in het schooljaar ).
Check ook de andere samenvattingen die ik heb gemaakt van het boekje Pincode.
Samenvatting economie marktvormen & -falen
Als je een eigen onderneming wilt starten, moet je eerst onderzoek doen naar de markt.
Eerst kijk je naar het aantal aanbieders dat op de markt opereert. Als er weinig aanbieders
zijn, is het aantrekkelijker om in die markt te starten. Ook het soort product is belangrijk. Bij
een homogeen product heeft elke aanbieder hetzelfde product in handen. Een heterogeen
product is een verschillend soort product per onderneming. Ook de marktomvang en
winstgevendheid zijn belangrijk: in een klein dorpje verkoop je minder dan in een grote stad.
De toetredingsdrempels hebben betrekking op het binnentreden van de markt. Soms heb je
veel vergunningen nodig en moet je letten op voorschriften m.b.t. gezondheid.
Uiteindelijk kun je de marktvorm gaan bepalen. Soms ontstaat er ook een monopolie: er is
dan maar één aanbieder (zoals bijv. paspoorten). Als er weinig grote aanbieders zijn, spreken
we van een oligopolie. Er is volkomen concurrentie bij een homogeen product. Hierbij kun
je niet zelf de prijs bepalen, omdat je jezelf dan uit de markt prijst. Het enige wat je kan
aanpassen is de hoeveelheid: je bent dan een hoeveelheidsaanpasser. Bij een heterogeen
product noemen we het bij veel afzet de monopolistische concurrentie. Er zijn veel
aanbieders, maar elk bedrijf heeft wel zijn eigen uitstraling. Er zijn dus vier marktvormen.
De prijs op een markt wordt bepaald door vraag en aanbod. Als de graanoogst mislukt, gaat
het aanbod naar beneden en daarbij de prijs omhoog. Een aanbieder kan zijn winst
maximaliseren door zo veel mogelijk te produceren tot aan zijn productiecapaciteit. Hierbij
geldt altijd dat de marginale opbrengst boven de marginale kosten liggen. De gemiddelde
opbrengst wordt daarbij ook altijd hoger vergeleken met de gemiddelde totale kosten. De
maximale winst wordt berekend door het snijpunt van MO en MK. Het verschil tussen GO en
GTK geeft de winst per product aan. Vervolgens kun je dit in het figuur tekenen.
Er zijn een aantal monopolies. De staat heeft bijvoorbeeld een monopolie op het uitgeven
van paspoorten en de centrale bank op het uitgeven van geld. Er zijn verschillende soorten:
Natuurlijk monopolie: ontstaat doordat de productie op zo’n grote schaal gebeurt
dat één producent de productie voor zijn rekening neemt;
Staatsmonopolie: is in handen van de staat (zoals paspoorten of geld);
Technisch monopolie: bedrijven die door een octrooi het alleenrecht hebben;
Feitelijk monopolie: ontstaat als een bedrijf door economische macht (zoals een
fusie of overname) de hele markt beheerst.
Een monopolist is een prijszetter: hij kan zelf zijn prijzen bepalen. Hij kan daarbij
verschillende doelstellingen hebben, zoals de winst of de omzet maximaliseren. De
vraagcurve geeft daarbij aan hoeveel hij bij iedere prijs kan afzetten (want consumenten
blijven niet oneindig betalen). De MO-lijn daalt altijd twee keer zo snel als de GO-lijn.
Niet alle vragers willen echter hetzelfde betalen. Als een ondernemer de groep vragers met
een hoge betalingsbereidheid scheidt van de mensen met lage betalingsbereidheid, kan hij
zijn winst verhogen. De praktijk waarbij een bedrijf hetzelfde product tegen verschillende
prijzen verkoopt, noem je prijsdiscriminatie. Dit kan alleen als een bedrijf voldoende
marktmacht heeft. Luchtvaartmaatschappijen doen dit bijvoorbeeld met diverse vluchten.
Door prijsdiscriminatie toe te passen kun je ook het consumentensurplus afromen. Het
consumentensurplus wordt dan kleiner. De onderneming probeert om voor de ene groep
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jordiverwoert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
