Dit is een complete samenvatting van het boekje 'goede tijden, slechte tijden' uit het boek Pincode. Ik heb deze samenvatting zelf gemaakt in vwo 6 (voor mij in het schooljaar ).
Check ook de andere samenvattingen die ik heb gemaakt van het boekje Pincode.
Samenvatting economie GTST
De trendmatige ontwikkeling is de gemiddelde groei per jaar van een bepaald economisch
verschijnsel, zoals bijvoorbeeld de productieomvang. Bij de productieomvang wordt het
verloop van de trend bepaald door de hoeveelheid en kwaliteit. Voorbeelden hiervan zijn:
Ontwikkeling in grootte van de beroepsbevolking
Scholing van beroepsbevolking
Hoogte van de arbeidskosten
Beschikbaarheid van grondstoffen
Als alle factoren goed worden ingezet, is de productieomvang in een land maximaal. Dit
noem je de productiecapaciteit.
De jaarlijkse groei verandert telkens. Dit heeft te maken met de effectieve vraag: de vraag
van gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland naar bepaalde producten en diensten. Door
schommelingen ontstaat de conjunctuurbeweging of conjunctuurgolf. De trendlijn geeft de
gemiddelde groei weer op lange termijn en is dus veel constanter dan de conjunctuurlijn.
Als de productie onder de trendlijn ligt, spreken we van laagconjunctuur. Er wordt
dan minder geproduceerd dan van tevoren was verwacht. Als deze trend langer
doorzet (meer dan twee achtereenvolgende kwartalen, is er een recessie.
Als de productie boven de trendlijn ligt, spreken we van hoogconjunctuur. De
grenzen van de productiecapaciteit worden dan bereikt. Vaak zetten bedrijven dan
extra personeel of extra machines in.
De trend tussen hoog- en laagconjunctuur wordt in principe telkens herhaald. Daartussen
zitten verschillende fasen: neergang, recessie, herstel, opleving, overspanning, crisis (again).
Door teruglopende bestedingen ontstaat laagconjunctuur. Als dit lang aanhoudt, gaan
bedrijven uiteindelijk minder produceren. Door onderbesteding (lage bestedingen voor een
langere periode) ontstaat er dan conjuncturele werkloosheid, omdat er ook minder arbeid
nodig is. Ook de bezettingsgraad neemt af: machines staan langer stil en kapitaalgoederen
worden minder benut. De rente daalt ook door de lagere vraag naar leningen.
Bij een aanhoudende toename van de bestedingen ontstaat hoogconjunctuur. De vraag naar
arbeidskrachten en de bezettingsgraad nemen toe. Als dit verschijnsel langere tijd doorzet, is
er uiteindelijk sprake van overbesteding. De productiecapaciteit wordt dan bereikt,
waardoor mensen overuren moeten maken en machines langer moeten draaien. Uiteindelijk
ontstaat zelfs een krappe arbeidsmarkt, omdat bedrijven hun werknemers meer loon
moeten gaan betalen. Daardoor verhogen bedrijven de prijzen van hun goederen. Ook
ontstaat er bestedingsinflatie: de vraag (en dus ook de rente) van leningen neemt toe.
De conjunctuur heeft ook gevolgen voor de overheid. Bij laagconjunctuur ontvangen ze
minder belastingen en premies, maar ze geven wel meer uit aan uitkeringen. Dit leidt tot het
oplopen van het overheidstekort, mede doordat de overheid probeert om de economie te
stimuleren. Zo hopen ze niet te diep in een recessie te komen, maar daardoor lopen de
tekorten wel op. Bij een hoogconjunctuur ontstaat er vaak juist een overschot. Om te
voorkomen dat de financiën teveel schommelen, maakt men een begroting. De overheid laat
zich hierbij leiden door de trendmatige ontwikkeling. Dit is een trendmatig begrotingsbeleid.
Voorbeelden (grafieken) bekijken blz. 8, 9, 10, 14
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jordiverwoert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
