Summary
Samenvatting VWO 5 Biologie Nectar Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel
- Course
- Level
- Book
Een samenvatting met afbeeldingen over hoofdstuk 14 Zenuwstelsel van Nectar 3e editie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
faraha1
Content preview
Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel§1 Centraal zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit twee delen:
Het perifeer zenuwstelsel bestaat uit aan- en afvoerende uitlopers
van een groot aantal neuronen in het CZS. Deze uitlopers verbinden
alle delen van het lichaam met het CZS als aan- en afvoerkabels.
Het centraal zenuwstelsel. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in
het centrum van het lichaam en bestaat ui de neuronen van de
hersenen en het ruggenmerg met hun ondersteunende cellen
In de hersenen ligt de grijze stof, ontstaan door cellichamen van neuronen,
aan de buitenzijde en de witte stof, ontstaan door uitlopers van neuronen
met een extra laag myeline, aan de binnenzijde. In het ruggenmerg ligt de
witte stof aan de buitenzijde en de grijze stof aan de binnenzijde.
De grote hersenen bestaan uit twee helften die met elkaar zijn verbonden
door de hersenbalk. De hersenstam, en de kleine hersenen omvatten de
rest. Het is belangrijk dat de hersenen sterk worden doorbloed voor
constante aanvoer van glucose en zuurstof.
Het verlengde merg verbindt de hersenen met het ruggenmerg. De bloed-
hersenbarrière is een beschermlaag tegen ongewenste stoffen, gevormd
door cellen van haarvaten in de hersenen en astrocyten, steuncellen met
veel uitlopers en functies. Ze vormen een gesloten kring rond de
bloedvaten in de hersenen.
Grote hersenen
De grote hersenen vormen de zintuigcentra voor gehoor, reuk, smaak en
gevoel. Ook bevinden zich bewegingscentra in de grote hersenen van
waaruit impulsen naar skeletspieren lopen. Informatie vanuit de zintuigen
gaan dus via het perifeer zenuwstelsel, het ruggenmerg, verlengde merg
en de hersenstam naar de grote hersenen. De grote hersenen ordenen en
verwerken deze informatie. Naast waarneming hebben de grote hersenen
ook als functie: het bewustzijn, geheugen, concentratie, wil, denken en het
opwekken van impulsen o.a. in bewegingscentra.
De hersenschors
De neuronen in de hersenschors bedenken bewegingen. Dit begint in de
primaire motorische schors: kleine gebieden met neuronen die allemaal
een eigen groep spieren aansturen. De primaire schors is verbonden met
de secundaire motorische schors: deze bevat geheugen-informatie over
hoe de spieren bewegingen kunnen uitvoeren. De motorische schors van
de rechterhersenhelft bestuurt de linkerzijde van het lichaam en de
linkerhersenhelft bestuurt de rechterzijde. Binnenkomende informatie gaat
in de hersenen naar de sensorische centra in de schors die bij het zintuig
horen. De impulsen komen via het primaire gehoorcentrum van een
zintuig binnen waarna bewustwording plaatsvindt. Het koppelen van de
impuls aan geheugeninformatie in het secundaire centrum van het zintuig
maakt interpretatie mogelijk. Elk type zintuig heeft een eigen primair en
, secundair gebied in de schors van de linker- en rechterhersenhelft. Voor
zowel sensorische- als motorische centra geldt: hoe complexer de
informatiestroom, des te groter de centra.
Hersenstam
De hersenstam bestaat uit de pons, de middenhersenen en het verlengde
merg. De pons verbindt de grote- en kleine hersenen. In de
middenhersenen ligt het beloningscentrum. Het verlengde merg verbindt
de hersenen met het ruggenmerg, waarbij de zenuwbanen van de linker-
en rechterhersenhelft elkaar kruisen en daardoor informatie kunnen
uitwisselen. De hersenstam dient als geleiding van impulsen tussen het
ruggenmerg en de hersenen via de zenuwbanen. Reflexen gaan via de
hersenstam. De hersenstam heeft een aantal vitale functies: de regeling
van de ademhaling. Gevoel en bewegingen van hoofd en hals worden door
de hersenstam geregeld via de hersenzenuwen die vanuit de hersenstam
ontspringen.
Hypothalamus
De hypothalamus is betrokken bij de homeostase door het aansturen van
de hypofyse.
Thalamus
De thalamus is het deel van de hersenen dat selecteert welke impulsen
van zintuigen naar de verschillende delen van de hersenschors gaan. De
thalamus kan bepaalde impulsen remmen. Een tekort aan dopamine
afkomstig van de neuronen in het voorste deel van de hersenschors geeft
in de thalamus problemen bij het selecteren van belangrijke informatie uit
de stroom van informatie naar de hersenen. Daardoor mislukt het
concentreren op wat belangrijk is.
Ruggenmerg
Het ruggenmerg bevat de hoofdzenuwkabels van het lichaam. Het
ruggenmerg bevat cellichamen in de grijze stof aan de binnenkant en
geïsoleerde uitlopers van neuronen in de witte stof aan de buitenkant. Het
deel van de zenuw dat informatie afvoert verlaat het ruggenmerg aan de
buikzijde. Het aanvoerend deel komt aan de rugzijde binnen. Vlak voor het
ruggenmerg heeft het aanvoerend deel een verdikking: het spinale
ganglion. Hier zitten cellichamen van de aanvoerende neuronen bij elkaar.
De cellichamen van de afvoerende neuronen liggen in de grijze stof van
het ruggenmerg. De twee grote zenuwbanen buiten het ruggenmerg
stimuleren of remmen de werking van een aantal organen.
Reflex
Een reflex is een reactie op een prikkel zonder of voordat er
bewustwording optreedt. Reflexen beschermen door snelle reacties,
helpen je evenwicht te bewaren en ontlasten de hersenen door
automatisering. Reflexen gaan via het ruggenmerg of via de hersenstam.
De grote hersenen ontwikkelen motorprogramma’s die het mogelijk
maken automatisch en gecoördineerd complexe handelingen uit te
voeren. De weg die een reflex aflegt wordt een reflexboog genoemd:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller faraha1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now