Economie Samenvatting
Hoofdstuk 1 tien economische principes
Schaarste wil zeggen dat de samenleving een beperkt aantal bronnen heeft en daarom niet alle
goederen en diensten kan produceren die mensen willen hebben. De schaarste bepaalt de prijs
van het product.
Economie is de studie van de manier waarop de samenleving omgaat met zijn schaarse
bronnen.
Hoe mensen beslissingen nemen:
Mensen moeten keuzes maken
Om iets te krijgen wat we willen hebben moeten we meestal iets anders opgeven wat we graag
willen hebben.
Een andere keuze is tussen efficiëntie (de samenleving haalt het maximale uit de schaarse
middelen) en rechtvaardigheid (de voordelen van de bronnen worden eerlijk verdeeld onder de
leden van de samenleving. Efficiëntie is dus de grootte van de taart en rechtvaardigheid met het
verdelen van deze taart. Als de overheid de taart in meer gelijke stukken te snijden wordt de
taart kleiner. Vb. de overheid verdeelt het inkomen van de rijke opnieuw ten gunste van de
armen, wordt de beloning voor hard werken kleiner met als gevolg dat mensen minder werken
en minder produceren.
De kosten van iets worden bepaald door datgene wat we willen opgeven om het te
krijgen
Alles wat je opgeeft om een product te krijgen noemen we alternatieve kosten van een product.
Hierbij zijn twee problemen namelijk;
Er worden factoren meegerekend die geen echte studiekosten zijn. Zoals woonruimte en
levensonderhoud, deze heb je ook als je niet studeert.
Tijd wordt vaak over het hoofd gezien. De tijd die je steekt in studeren kan je niet steken
in iets anders.
Rationele mensen denken in marge
Keuzes zijn bijna nooit zwart of wit maar hebben vaak grijstinten. Vb. tijdens de examens gaat
het niet om de keuze niks te doen of 24 uur per dag te studeren, maar om keuze om een extra
uurtje te besteden aan studie of te gaan trainen.
Marginale veranderingen zijn kleine stapsgewijze veranderingen. Marge = rand, dus
randverschijnselen.
Je kan betere beslissingen nemen door in marge te denken. Als je rationele beslissingen neemt,
onderneem je alleen actie als het marginale voordeel van de actie de marginale kosten overstijgt
zonder rekening te houden met het eventuele voordeel in de toekomst.
Mensen reageren op prikkels
Mensen nemen beslissingen door kosten en opbrengsten met elkaar te vergelijken, hun gedrag
kan dan ook veranderen als de kosten of opbrengsten veranderen. Als de prijs van een appel
stijg, nemen mensen meer peren en zullen appelkwekerijen meer mensen aannemen om meer
appels te produceren omdat het gunstig is om nu appels te verkopen.
vb. gordels maken ongelukken minder kostbaar, omdat ze de kans op verwondingen of een
dodelijke afloop verkleinen. Hierdoor worden de voordelen van langzaam en voorzichtig rijden
beperkt, mensen gaan weer sneller en minder voorzichtig rijden. Waardoor er meer ongelukken
komen. dus iets wat lijkt alsof het de veiligheid verbetert kan ook een averechts effect hebben.
Hoe mensen samenwerken:
, Handel kan in ieders belang zijn
Handel tussen twee landen kan in het belang zijn van beide partijen. Ook alle gezinnen zijn in
een economische strijd verwikkeld. Vb. een baan vinden, de goedkoopste boodschappen doen.
Toch zou je niet beter af zijn als je je zou isoleren van andere gezinnen. Je zou dan zelf voedsel
moeten verbouwen, kleding maken en huizen bouwen. Zowel landen als gezinnen profiteren van
de mogelijkheid met elkaar te handelen. Hierdoor kunnen mensen/landen zich specialiseren in
datgene waar ze het beste in zijn en profiteren van een grote verscheidenheid aan producten en
diensten.
Markten zijn vaak een goede manier om economische activiteit te organiseren
Markteconomie worden beslissingen niet door een centrale planner genomen maar door
miljoenen bedrijven en huishoudens. Een economie waarin de middelen worden verdeeld door
de gedecentraliseerde besluiten van een groot aantal bedrijven en huishoudens die
samenwerken in markten voor producten en diensten. Ondanks gedecentraliseerde
besluitvorming en mensen die in hun eigen belang beslissingen nemen zijn markteconomieën
toch in staat gebleken algeheel economisch welzijn te bereiken.
Onzichtbare hand; prijzen drukken niet alleen de waarde van een product voor de samenleving
uit, maar ook de kosten voor de samenleving om het product te maken. Huishoudens en
bedrijven kijken naar de prijzen voordat ze besluiten te kopen of te verkopen en zonder dat ze
het weten ook naar de sociale voordelen en kosten van hun acties. Daardoor brengen prijzen
deze afzonderlijke beslissers tot resultaten die in veel gevallen de welvaart van de maatschappij
als geheel optimaal houden. Het vermogen van deze onzichtbare hand heeft een belangrijk
gevolg; als de overheid het niet toelaat dat prijzen zich op een natuurlijke manier aanpassen aan
vraag en aanbod, kan de hand de miljoenen huishoudens niet coördineren. Daarom hebben
belastingen een negatieve invloed op de beslissingen van huishoudens en bedrijven.
Overheden kunnen de resultaten van de markt soms verbeteren
De onzichtbare hand heeft de overheid nodig om haar te beschermen. Markten werken alleen
als is vastgesteld wie waar recht op heeft. Een boer kan geen voedsel verbouwen als continu
moet opletten dat er niets wordt gestolen. Redenen waarom een overheid zou ingrijpen in de
economie:
Om efficiëntie te bereiken
Om rechtvaardigheid te bereiken
Overheidsingrijpen zijn erop gericht om de economische taart te vergroten of om de verdeling
van die taart aan te passen.
Marktfalen een situatie waarin de markt zonder inmenging van buitenaf, er niet in slaagt om de
beschikbare middelen efficiënt te verdelen. Mogelijke reden van een slechte werking van de
markt:
Extern effect het ongecompenseerde gevolg van de handelingen van iemand op het
welzijn van een ander.
Marktmacht, de mogelijkheid die een economische speler heeft om een aanzienlijke
invloed uit te oefenen op de marktprijzen.
Een doel van de economie is proberen te beoordelen wanneer het beleid van een overheid te
rechtvaardigen is om efficiëntie of rechtvaardigheid te bereiken en wanneer niet.
Hoe de economie als geheel werkt:
De levensstandaard van een land hangt af van de mate waarin het land producten
en diensten kan produceren
Grote verschillen in het gemiddelde inkomen vinden we terug in de kwaliteit van het leven.
Mensen die in landen wonen met een hoog inkomen hebben meer dan mensen met een laag
inkomen. Bijna alle verschillen in de levensstandaard zijn toe te schrijven aan verschillen in de
productiviteit van verschillende landen. Productiviteit is de hoeveelheid producten en diensten
, die iedere arbeider per uur kan leveren. In landen met een hoge productiviteit geld een hoge
levensstandaard. Als ze de levensstandaard een duw in de rug willen geven, moeten
beleidsmakers de productiviteit verhogen door te zorgen dat werknemers goed zijn opgeleid,
beschikken over de hulpmiddelen om producten en diensten te maken en toegang hebben tot
de beste technologie die beschikbaar is.
Prijzen stijgen als de overheid teveel geld drukt
Inflatie een stijging van het totale prijsniveau in de economie. Waardoor inflatie? Een toename
van de hoeveelheid geld. Wanneer een overheid teveel geld produceert, daalt de waarde van
het geld.
De samenleving staat voor een kortetermijnafweging tussen inflatie en
werkloosheid
Als de overheid de hoeveel geld verhoogt heb je inflatie maar ook een lager
werkeloosheidscijfer. Philips-curve een curve die de korte termijnrelatie tussen inflatie en
werkloosheid weergeeft. De inflatie en de werkeloosheid beïnvloeden elkaar in tegengestelde
richting. Conjunctuurcyclus de bewegingen in de economische bedrijvigheid, zoals
werkgelegenheid en productie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayll8. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.