Probleem 1: De Gesegregeerde School
Leerdoel 1: Welke mechanismen liggen ten grondslag aan schoolsegregatie? Hoe gaat
schoolsegregatie in zijn werk?
Artikel Peters & Muskens
Zwarte en witte scholen
Etnische schoolsegregatie wordt voor een groot deel veroorzaakt door de keuzevrijheid van
ouders om zelf de best passende school te kiezen. Er worden maatregelen getroffen om de
schoolsegregatie te verminderen.
Zwarte scholen: meer dan 50% leerlingen met een migratieachtergrond. (Vooral
Turken en Marokkanen)
Witte scholen: meer dan 50% leerlingen met een inheemse achtergrond.
White flight 1990: veel witte ouders registreerden hun kinderen niet meer op zwarte
scholen in hun buurt. Zwarte scholen worden vaak gezien als zwakke scholen met lage
prestaties. Ook vond er veel migratie van witten uit zwarte buurten plaats.
Een witte of zwarte school wordt als probleem gezien wanneer deze te wit of te zwart is in
vergelijking tot de buurt waarin de school staat. Het percentage kinderen met een
migratieachtergrond en zonder migratie achtergrond op school wordt dan vergeleken met
dit percentage in de buurt van de school. Een school is te wit/zwart als er een groot verschil
tussen deze percentages is.
Onderzoek Wolfgram
Deed onderzoek naar de schoolpopulatie in vergelijking tot de buurtpopulatie.
63% van de schoolpopulatie was een goede reflectie van de buurtpopulatie.
17% van de scholen is te wit in vergelijking tot de buurtpopulatie.
20% van de scholen is te zwart in vergelijking tot de buurtpopulatie.
In de grote steden is de segregatie minimaal 40%.
Hoe witter de buurt, hoe meer de schoolpopulatie de buurtpopulatie reflecteert.
In buurten met meer mensen met migratieachtergrond is meer schoolsegregatie.
Argumenten tegen etnische schoolsegregatie
Kwaliteit: zwarten scholen zouden de leerprestaties van leerlingen ondermijnen,
omdat er een tekort is aan taalvaardigheden en inheemse klasgenoten om van te
leren. Uit onderzoek komen inconsistente uitkomsten hierover.
Integratie: gebrek aan interetnisch contact, intercultureel leren en multiculturalisme.
Zo nemen etnische vooroordelen niet af en neemt de etnische waardering niet toe.
Gemengde scholen zouden het beste zijn om kinderen met en zonder
migratieachtergrond in contact te laten komen. Uit onderzoek komen
inconsistente uitkomsten hierover.
Contacthypothese: meer contact met andere culturen zorgt voor meer waardering.
Oorzaken/mechanismen
,Er zijn verschillende mechanismen die bijdragen aan etnische schoolsegregatie.
Ruimtelijke segregatie: armen en rijken wonen erg gescheiden. Armen wonen in
goedkope wijken en rijken in dure wijken. Het aantal mensen met een
migratieachtergrond is hoog in de armen wijken in de steden.
Educatieve wetten en regels: sommige wetten en regels kunnen de schoolsegregatie
en rassendiscriminatie in stand houden. Keuzevrijheid (artikel 23), wachtlijsten,
ouderbijdrage.
Promoten: de manier waarop scholen zichzelf promoten kan ook bijdragen aan de
schoolsegregatie. Sommige scholen promoten zichzelf als erg geschikt voor kinderen
met een migratieachtergrond of juist niet.
Keuzevrijheid: keuzevrijheid is het gevolg van de verzuiling in de 20e eeuw. Sinds
1848 werd het toegestaan om scholen gebaseerd op religie te stichten. Door de
constitutionele hervorming van 1917 werd dit bijzonder onderwijs, net als gewoon
onderwijs, door de staat bekostigd. Dit leidde ertoe dat ouders de keuze hadden
tussen verschillende soorten scholen
Gevolgen van deze keuzevrijheid:
o Voor 1917 ging de ruime meerderheid van de kinderen naar publiek
onderwijs.
o Na 1917 ging de meerderheid van de kinderen naar bijzonder onderwijs dat
past bij hun religieuze achtergrond.
o De laatste tijd komt de religieuze achtergrond minder vaak overeen met de
school.
Dit zorgt ervoor dat ouders een machtspositie hebben binnen het debat over
etnische schoolsegregatie. Zij zijn dan ook erg belangrijk bij de desegregatie.
Artikel 23
In artikel 23 staat beschreven dat het bijzonder onderwijs door de staat wordt bekostigd.
Onderwijs moet beschikbaar zijn voor alle kinderen, waar of wanneer dan ook.
Regels over het aantal leerlingen en de kwaliteit van bijzonder onderwijs.
Garanderen van gelijke financiële condities voor openbaar en bijzonder onderwijs.
Door deze wet kunnen scholen niet verplicht worden om segregatie tegen te gaan, ouders
houden keuzevrijheid.
Verminderen schoolsegregatie
Investeren in kwaliteit scholen
Ouders mogen hun kind alleen naar scholen in hun postcodegebied sturen.
Nijmegen gambling machine: kinderen worden random toegewezen aan een van de
voorkeursscholen.
Primary school mozaïk: focussen op prestaties, niet op etniciteit.
Conclusie: door de keuzevrijheid van ouders, wetten en ruimtelijke segregatie wordt de
schoolsegregatie in stand gehouden.
Artikel Karsten
Witte en zwarte vlucht: het verschijnsel dat ouders die een school moeten kiezen voor hun
kind geneigd zijn om scholen te vermijden waar naar hun gevoel te veel allochtone
,leerlingen op zitten. Witte ouders hebben hier de voorkeur voor, maar ook zwarte ouders
kunnen deze voorkeur hebben.
Onderzoeksvragen
In hoeverre spelen witte en zwarte vlucht een rol bij het ontstaan en de
instandhouding van witte en zwarte scholen?
Welke verklaringen kunnen daarvoor worden gegeven?
Welke andere factoren dragen bij aan het ontstaan en de instandhouding van witte
en zwarte scholen?
Een gesegregeerde school is een school die geen afspiegeling is van de
bevolkingssamenstelling in de buurt. De laatste tijd neemt segregatie toe. Het aantal zwarte
scholen in Nederland neemt toe. Dubbel patroon: groei van leerlingen met een
migratieachtergrond gaat samen met de afname van leerlingen zonder migratieachtergrond.
Snel zwarte school.
De segregatie is niet alleen etnisch, maar ook in sociaaleconomisch opzicht zijn scholen
gesegregeerd.
Onderzoek: op witte en zwarte scholen werden schoolleiders geïnterviewd over schoolkeuze
processen en ouders over schoolkeuzemotieven.
Invloeden witte en zwarte scholen
Er zijn verschillende factoren van belang voor het ontstaan en de instandhouding van zwarte
en witte scholen.
Demografische factoren: demografische factoren hebben invloed op het ontstaan
van zwarte scholen. Mensen met een migratieachtergrond vestigen zich vaak in
goedkope, oude wijken. Mensen die dit economisch kunnen zullen juist vertrekken
uit deze goedkope wijken.
Verhuisbewegingen dragen bij aan het ontstaan van zwarte scholen. Veel mensen
met een migratieachtergrond vestigen zich in en goedkope wijk, en mensen zonder
migratieachtergrond trekken weg.
Er zullen daardoor zwarte scholen ontstaan: een groeiend aantal leerlingen met
een migratieachtergrond gaat gepaard met een dalend aantal leerlingen zonder
migratieachtergrond.
o Oorzaken stijgend aantal leerlingen met migratieachtergrond.
Groei aantal gezinnen met een migratieachtergrond in de omgeving.
Daling aantal ouders zonder migratieachtergrond in de omgeving.
Aantrekkelijkheid van de school voor ouders met een
migratieachtergrond.
Ouders zonder migratieachtergrond kiezen de school niet meer.
o Oorzaken dalend aantal leerlingen met migratieachtergrond.
Daling aantal personen met een migratieachtergrond in de buurt.
Aantrekkelijkheid van de school voor ouders zonder
migratieachtergrond.
o Vooral bij zwarte scholen doen zich push en pull factoren voor.
, Push: wanneer er veel leerlingen met een migratieachtergrond op een
school zitten zullen ouders zonder migratieachtergrond minder snel
voor deze school kiezen, of hun kind van deze school halen.
Pull: wanneer er veel leerlingen met een migratieachtergrond op een
school zitten zullen ouders met een migratieachtergrond deze school
eerder kiezen.
Witte scholen lijken ongevoeliger voor demografische factoren.
Aantrekkelijkheid van de school is hier belangrijker. Meer moeite.
Conclusie: Demografische factoren hebben invloed op schoolsegregatie. Het gaat
hier om een combinatie van elkaar versterkende factoren. Bevolkingskenmerken en
schoolkeuzegedrag ouders.
Schoolkeuzemotieven van ouders: schoolkeuzemotieven van ouders hebben invloed
op het ontstaan van zwarte en witte scholen.
o Keuzemotieven van ouders volgens schoolleiders
Positieve keuzemotieven zwarte scholen
Afstand tussen school en huis
Vriendjes van het kind op school
Aandacht van de school voor kinderen met leerachterstanden
Minder belangrijk: kwaliteit, religie, leerling populatie
Negatieve keuzemotieven zwarte scholen
Leerling populatie (zowel voor ouders met als zonder
migratieachtergrond)
Negatieve keuzemotieven witte school
Identiteit school
Strengheid
o Keuzemotieven ouders
Aandacht voor kinderen met leerachterstanden
Afstand tussen school en thuis
Vriendjes van het kind op school
o Keuzemotieven ouders zonder migratieachtergrond
De mate van overeenstemming tussen school en thuis. (Sfeer,
opvattingen, levensbeschouwing, opvoeding, kinderen van zelfde
achtergrond)
Social matching: de neiging van ouders om scholen te kiezen waar
leerlingen op zitten die hetzelfde zijn als zij qua etniciteit en sociale
klasse.
o Keuzemotieven ouders met migratieachtergrond
Niveau
Differentiatie: is er veel aandacht voor kinderen met achterstanden
o Keuzemotieven opleidingsniveau ouders
Laag: afstand, niveau, differentiatie
Hoog: overeenstemming school en thuis
Conclusie: de etnische samenstelling van een school is een belangrijkere reden voor
ouders zonder migratieachtergrond om een school als ongeschikt te zien dan voor
ouders zonder migratieachtergrond. Zwarte scholen worden door beide als
ongeschikter gezien.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunaerasmus2020. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.