Deze samenvatting is een onderdeel van de andere samenvattingen die ook op mijn profiel staan. Daar staan nog samenvattingen over hetzelfde onderwerp maar dan van de boeken: Verborgen talenten, Nederlands als tweede taal en Portaal. Zeker een aanrader dus om ook de rest te kopen, want je wil een vo...
Leren lezen betekent twee dingen: het ontcijferen van een schrift code en een soort taal dat wordt gebruikt op
papier. Tijdens het lezen hoeven schrijver en lezer niet op hetzelfde moment aanwezig te zijn (wat wel zo is bij
gesproken taal). In teksten is de tekst gedecontextualiseerd: sommige dingen die je in gesproken taal gewoon ziet,
moet in een tekst worden uitgelegd. Hierdoor worden sommige zinnen complexer (hang jij die jas eens op? wie is
‘jij’ en wat is ‘die jas’?)
Er zijn vier stadia van leren lezen:
- Ontluikende geletterdheid: kinderen worden bewust van geschreven taal, ze gaan borden/ tekens
herkennen, zien de letters van hun naam en ontdekken waar mensen geschreven taal voor gebruiken. Top-
down: de kinderen zijn gericht op de betekenis, het grote geheel. Kinderen die ‘voorlezen’ lezen de tekst
niet, maar maken een verhaal aan de hand van de plaatjes in een prentenboek.
- Aanvankelijk lezen: kinderen leren (ongeveer vanaf groep 3) de ‘code te kraken’ van geschreven taal. Ze
leren een relatie te leggen tussen gesproken en geschreven taal en tussen letters en klanken. De leerlingen
beginnen met hoog frequente en klankzuivere woorden. Bottom-up: van letters naar betekenis. Het lezen is
gericht op het decoderen van de taal, daarna komt de betekenis.
- Automatisering: het herkennen van een groot aantal woorden op het eerste gezicht. Dit begint vanaf eind
groep 3. Het kind leert door veel te lezen spellingspatroten (bl,st, sr) en bouwstenen (koel-kast, maak-ten)
snel te herkennen. Het wordt steeds makkelijker om de woorden te decoderen en daar een betekenis aan te
geven (van bottom-up naar top-down). Het technisch lezen wordt afgesloten en nu staat het leren van
leesstrategieën en het begrijpend lezen centraal. Ze leren woorden herkennen en de samenhang in de tekst:
verwijzingen naar ‘haar’, ‘dat’ en verbindingswoorden.
- Informatieverwerking: het lezen is geen doel op zich, het lezen is een hulpmiddel voor een nieuw doel: iets
leren door te lezen. Dit is vanaf groep 5 tot het einde van de basisschool. Kinderen leren zelf informatie op te
zoeken (voor bijvoorbeeld een spreekbeurt of werkstuk), een woordenboek te gebruiken, vragen te
beantwoorden bij een tekst. De laatste periode wordt in het basisonderwijs aangeduid als voortgezet lezen
hier staat het vlot verklanken van woorden, tekstbegrip en leesmotivatie centraal.
Gedurende de hele basisschool is het echt van belang te blijven voorlezen: het is goed voor hun taalontwikkeling, het
vergroot hun leesmotivatie, en het is belangrijk om de tekst in één stuk door te lezen. Als je om de zo veel zinnen
stopt om te vragen of het verhaal begrepen wordt, is dat een onderbreking in het verhaal. Een goede techniek van
voorlezen draagt bij aan verhaalbegrip.
Maar hoe zit dat nu met NT2-leerlingen? Hieronder wordt dat besproken:
- Ontluikende geletterdheid: kinderen die op de basisschool komen (en die in aanraking zijn geweest met taal
en taalbewust zijn) hebben al een kleine woordenschat opgebouwd. Voor NT2-leerlingen geldt dit in hun
moedertaal, zij hebben ook dingen uit hun eigen cultuur meegekregen. Het regelmatig voorlezen in de klas
heeft grote invloed op de taalontwikkeling: in prentenboeken staan plaatjes die het verhaal ondersteunen,
het taalgebruik is eenvoudig en woorden worden op verschillende manieren herhaald (redundant). Ook
gaan de prentenboeken vaak over onderwerpen die in iedere cultuur terugkomen: nieuwe schoenen krijgen
of de beste willen zijn. Voorlezen heeft invloed op de leesontwikkeling van kinderen: ze leren nieuwe
woorden, ze leren taalgebruik dat wordt gebruikt in boeken, ze horen verbindingswoorden en ze leren dat
geschreven taal ergens naar verwijst.
- Aanvankelijk lezen en automatisering: als leerkracht moet je enorm letten op de volgende dingen: leerlingen
moeten meteen weten als ze een plaatje zien wat het is en de uitspraak moet goed zijn. Chinese kinderen
hebben moeite met onderscheid tussen de r-l en Arabische kinderen met de b-p. Dit komt omdat in hun
moedertaal tussen deze letters geen onderscheid wordt gemaakt. Wanneer kinderen niet meteen de goede
uitspraak leren, lopen zij in de hogere klassen van het basisonderwijs hier tegen aan als de teksten moeilijker
worden. Ook is het van belang wanneer kinderen leren lezen, dat hun woordenschat blijft groeien. Wanneer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NienkeAnna2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
