Hoorcolleges Strafrecht 1
WEEK 1A: legaliteit en interpretatie, delictssoorten,
structuur van strafbare feit, art.350 Sv.
Arrest: Jip de kip
Een kip wordt door een dierenactiviste uit het hok gehaald, voordat de kans op slachting
plaatsvond. Is hier sprake van diefstal art.310 Sr? ‘hij die enig goed dat geheel of ten dele
aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te
eigenen.’
Arrest: Zwavelzuur
Verdachte heeft slachtoffer verminkt met zwavelzuur, wat zulke ernstige gevolgen voor het
leven van slachtoffer had, dat zij zichzelf van het leven heeft beroofd.
Officier van Justitie legt verdachte ten laste:
- Primair: dat hij… opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade het slachtoffer
van het leven heeft beroofd, door met dat opzet…, zwavelzuur op het hoofd en/of op
lichaam van slachtoffer te gooien…, ten gevolge waarvan slachtoffer is overleden
(moord/doodslag, art.289/287 Sr). wel opzettelijk? Leven beroofd van een ander?
- Subsidiair: dat hij… ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om
opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade het slachtoffer van het leven te
beroven, met dat opzet zwavelzuur op het hoofd en/of op het lichaam van
slachtoffer te gooien, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is
voltooid (poging tot moord/doodslag, art.45 jo. 289/287 Sr).
- Meer subsidiair: dat hij… aan slachtoffer, … opzettelijk en al dan niet met
voorbedachten rade, zwaar lichamelijk letsel (te weten…), heeft toegebracht, door
deze opzettelijk zwavelzuur op het hoofd (enz) van het slachtoffer te gooien, ten
gevolge waarvan het slachtoffer … is overleden (zware mishandeling, de dood ten
gevolge hebbend, art.302 lid 1 jo. lid 2 Sr).
De OvJ legt eerst primair ten laste. Als hier niet aan wordt voldaan, wordt geprobeerd het
subsidiaire veroordeeld te krijgen enzv.
Bronnen van strafrecht:
1. Wetboek van Strafrecht (=materieel)
a. Boek 1: algemene bepalingen
b. Boek 2: misdrijven
c. Boek 3: overtredingen
2. Wetboek van Strafvordering (=strafprocesrecht)
3. Bijzondere wetten: Wegenverkeerswet, Wet wapens en munitie, Opiumwet enz.
4. Lagere regelgeving: amvb’s, gemeentelijke verordeningen enz.
5. EVRM, bijv. art.6 en 7
6. EU-verdrag, EU-handvest
7. Tal van andere verdragen enz.
8. Ongeschreven recht, bijv. ‘afwezigheid van alle schuld’
,Slotbepaling art.91: ‘de bepalingen van de titels I-VIII A van dit boek zijn ook toepasselijk op
feiten waarop bij andere wetten of verordeningen straf is gesteld, tenzij de wet anders
bepaalt. (maar dus niet titel IX!).
Begrippen:
- Strafbepaling: bepaling die zegt dat zeker gedrag gestraft kan worden
- Strafbaar feit of delict: het gedrag dat strafbaar is.
- Delictsomschrijving: de omschrijving wat het strafbare gedrag is.
- Bestanddeel: delen waaruit het strafbare gedrag bestaat.
Voorbeeld ‘bijzondere wet’: Wegenverkeerswet 1994.
Art.6: het is een ieder die aan het verkeer deelneemt verboden zich zodanig te gedragen dat
een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval plaatsvindt waardoor een ander wordt gedood
of waardoor… gedragsnorm
Art.175 lid 1: overtreding van art.6 wordt gestraft met:
a. Gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde categorie,
indien het een ongeval betreft waardoor een ander wordt gedood
b. ….
Art.178 lid 1: de in de artikelen 175… strafbaar gestelde feiten zijn misdrijven
strafbepaling
LEGALITEITSBEGINSEL
Art.1 lid 1 Sr (zie ook art.16 Gw): ‘geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan
voorafgegane wettelijke strafbepaling’
Art.7 lid 1 eerste zin EVRM: ‘Niemand mag worden veroordeeld wegens een handelen of
nalaten, dat geen strafbaar feit naar nationaal of internationaal recht uitmaakte ten tijde dat
het handelen of nalaten geschiedde. …’
‘geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling’
- Wettelijke strafbepaling
- Voorafgegane strafbepaling: verbod van terugwerkende kracht
- Voldoende duidelijke strafbepaling (lex certa)
- Verbod van analogie
o extensief (en restrictief) interpreteren toegestaan via taalkundige,
wetshistorische, wetssystematische, teleologische (enz) interpretatiemethode
o analoog redeneren niet toegestaan.
Art.61a RVV: het is degene die een voertuig bestuurt verboden tijdens het rijden een mobiel
elektronisch apparaat dat gebruikt kan worden voor communicatie of informatieverwerking
vast te houden.
De Nota van toelichting vertelt wat over het doel van de bepaling en wanneer er sprake is
van ‘vasthouden van een mobiele telefoon’.
Doleuze delicten= opzetdelicten
,Culpoze delicten= schulddelicten
Dan heb je nog objectieve en subjectieve bestanddelen
Objectief= kun je vaststellen zonder je te verdiepen in de geestestoestand van de verdachte.
Subjectief= schuldvormen waarmee de dader handelt, het zegt iets over de geestestoestand
waarmee de dader zijn gedraging verricht
Art.287 Sr, doodslag: Hij die opzettelijk een ander van het leven berooft, wordt, als schuldig
aan doodslag, …
Art.307 Sr, dood door schuld: Hij aan wiens schuld de dood van een ander te wijten is, …
Art.416 lid 1 Sr, als schuldig aan opzetheling wordt gestraft…: a. Hij die een goed verwerft, …,
terwijl hij ten tijde van de verwerving .. van het goed … wist dat het een door misdrijf
verkregen goed betrof;
Art.417bis Sr. Als schuldig aan schuldheling wordt gestraft …: a. Hij die een goed verwerft, …,
terwijl hij ten tijde van de verwerving .. van het goed … redelijkerwijs had moeten
vermoeden dat het een door misdrijf verkregen goed betrof.
Misdrijven kennen altijd een subjectief bestanddeel, maar er zijn ook delicten zonder
subjectief bestanddeel, dit geldt met name voor overtredingen.
Delicten zonder subjectief bestanddeel:
- art.2 Opiumwet: het is verboden een middel als bedoeld in de bij deze wet
behorende lijst I (bijv. cocaïne): A. binnen of buiten het grondgebied van Nederland
te brengen;
- art.10 Opiumwet: 1. Hij die handelt in strijd met: a. een in art.2, … gegeven verbod
wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste 6 maanden …
5. Hij die opzettelijk handelt in strijd met een in art.2 onder A gegeven verbod, wordt
gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twaalf jaren.
- Art.13 Opiumwet: 1. De in art.10, eerste lid, … strafbaar gestelde feiten zijn
overtredingen
Delicten met stilzwijgende bestanddelen
Art.300 lid 1 Sr: mishandeling wordt gestraft met…
HR: ‘mishandeling is het opzettelijk aan een ander toebrengen van lichamelijk letsel of pijn
zonder dat daarvoor een rechtvaardigingsgrond bestaat’.
De stilzwijgende bestanddelen zijn hier:
- Opzettelijk
- Zonder dat daarvoor een rechtvaardigingsgrond bestaat (=wederrechtelijk)
Delictssoorten: DOOR HET GEVOLG GEKWALIFICEERDE DELICTEN
Art.300 Sr. 1. Mishandeling wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of
geldboete … 3. Indien het feit de dood ten gevolge heeft, wordt hij gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of …
wat is het verschil tussen art.300 lid 1 jo.3 Sr en art.287 Sr (doodslag)?
Geobjectiveerde bestanddelen: objectieve bestanddelen waarop het subjectieve
bestanddeel niet gericht hoeft te zijn. zie ook bijv:
, - Art.282 Sr. 1. Hij die opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid berooft,
wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of… 2. Indien het feit
zwaar lichamelijk letsel ten gevolge heeft, wordt de schuldige gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste negen jaren of…
Delictssoorten: GEMEENGEVAARLIJKE DELICTEN
Art.157 Sr: Hij die opzettelijk brand sticht, …, wordt gestraft:
1. Met gevangenisstraf van ten hoogste twaalf jaren of geldboete van vijfde categorie,
indien daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is;
2. Met GS van ten hoogste vijftien jaren of geldboete van…, indien daarvan
levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is;
3. Met … gevangenisstraf … of geldboete van …, indien daarvan levensgevaar voor een
ander te duchten is en het feit iemands dood ten gevolge heeft.
overeenkomst met gekwalificeerd delict, is dat de straf omhoog gaat bij zwaardere
gevolgen en de dader hoeft geen opzet te hebben.
verschil met gekwalificeerd delict, is dat er een gronddelict is dat al strafbaar is bij
gekwalificeerd delict, terwijl de gedraging bij gemeengevaarlijke delict op zichzelf nog geen
strafbaar feit is, pas als een gevolg intreedt.
Andere delictssoorten:
- Delicten met bijkomende voorwaarde van strafbaarheid
- Krenkingsdelicten, concrete gevaarzettings- en abstracte gevaarzettingsdelicten
- Commissiedelicten en omissiedelicten (eigenlijke en oneigenlijke)
VOORWAARDEN VOOR STRAFBAARHEID: structuur van het strafbare feit en art.350 Sv.
1. Een gedraging
2. Die aan bestanddelen van delictsomschrijving uit toepasselijke en verbindende
strafbepaling beantwoordt (=invloed legaliteitsbeginsel)
3. Wederrechtelijk is (geen rechtvaardigingsgrond, is element wederrechtelijkheid)
4. En aan schuld te wijten (geen schulduitsluitingsgrond, is element
schuld/verwijtbaarheid)
Art.350 Sv: Strafprocessueel beslissingsmodel
Indien het onderzoek in art.348 bedoeld, niet leidt tot toepassing van art.349 eerste lid,
beraadslaagt de rechtbank op den grondslag der telastlegging en naar aanleiding van het
onderzoek op de terechtzitting over de vraag of (1) bewezen is dat het feit door den
verdachte is begaan, en, zoo ja, (2) welk strafbaar feit het bewezen verklaarde volgens de
wet oplevert; indien wordt aangenomen dat het feit bewezen en strafbaar is, dan
beraadslaagt de rechtbank over (3) de strafbaarheid van den verdachte en over de (4)
oplegging van straf of maatregel, bij de wet bepaald
Materiele vragen art.350 Sv
1. Tenlastegelegde feit bewezen? Zo nee: vrijspraak (art.352 lid 1). Zo ja:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkerodel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.