HC Einde leven
Er gaan 130-140 duizend mensen dood. Er zijn ongeveer 180.000 geboortes per jaar. Euthanasie doet
een arts, bij hulp bij zelfdoding geef je een middel waarmee iemand zelf kan sterven. De getallen over
levensbeëindiging door patiënten zijn verzameld door artsen, waarschijnlijk zijn het dus een ernstige
onderschatting. Auto-euthanasie is hetzelfde als patiënt georganiseerde zelfdoding. Hulp bij zelfdoding
is iets waarbij de arts faciliterend werkt. Euthanasie wet is toegevoegd in 2002. Kinderen vanaf 12
mogen vragen om euthanasie. Tot 16 is er dan dubbele toestemming nodig, zowel van ouders als kind.
Zelfdoding moet iemand vaak drinken, euthanasie is injectie. Na zelfdoding duurt het een paar uur
totdat je doodgaat en het is niet zo gecontroleerd, bij euthanasie is het redelijk instantaan. Bij hulp bij
zelfdoding kiest de patiënt wel echt helemaal zelf.
Medische beslissing rond het levenseinde (MBL)= al die beslissingen van artsen die tot doel hebben het
levenseinde van de patiënt te bespoedigen, of waarbij de arts rekening houdt met de waarschijnlijkheid
dat daardoor het levenseinde wordt bespoedigd.
Verschillende soorten MBL:
Actieve levensbeëindiging: Op verzoek; euthanasie/hulp bij zelfdoding. Niet op verzoek;
Intensivering van pijn- en symptoombestrijding. Palliatieve sedatie. Ophogen dosis morfine;
Niet-behandelbeslissingen (NTD)
Moreel problematisch? Bespoedigen van het levenseinde is een vorm van doden. Leven is een goed dat
in principe beschermd dient te worden. Eventueel: sancity of life. Vanuit juridisch invalshoek recht op
leven, recht op lichamelijke integriteit.
Doden en laten sterven, moreel verschillend? Valt niet samen met handelen vs niet-handelen. Andere
positie in causale reeks? Psychologisch verschil! Te veel gewicht aan onderscheid impliceert
naturalistische drogreden/etiketteren. Geen moreel relevant verschil. Echter: meer factoren voor
morele evaluatie. Waarschijnlijk zijn er verschillen op andere moreel relevante punten. Conclusie: met
de vaststelling dat er geen sprake is van actieve levensbeëindiging is moreel gezien nog niets gezegd.
Zowel doden als laten sterven kunnen moreel problematisch zijn. Dus morele besluitvormingskaders
nodig.
Euthanasie en zelfdoding is anders: Arts heeft meer controle euthanasie; De patiënt heeft meer
vertrouwen in een arts; Mensen kunnen het fysiek niet; Indien zelfdoding, kan patiënt kiezen om het
helemaal zelf te regelen; Arts kiest liever euthanasie omdat hij/zij verantwoordelijkheid draagt. Dan
heeft de arts meer controle over het proces. Dit is de reden dat er weinig hulp bij zelfdoding voorkomt.
Er zijn twee soorten bezwaren die een arts kan geven voor het uitvoeren van euthanasie:
Gewetensbezwaar; je wil als persoon geen euthanasie verrichten, dan moet je verwijzen.
Vroeger was hierbij gevraagd om ook een behandelrelatie met iemand op te bouwen.
Zorgvuldigheidsbezwaar; je vindt dat er nog niet aan de zorgvuldigheidseisen is voldoen. Dan is
doorverwijzen niet logisch.
, Wet toetsingslevensbeëindigend handelen en hulp bij zelfdoding (WTL):
Euthanasie en Hulp bij zelfdoding (HBZ) niet strafbaar indien: een arts het doet, zich daarbij houdt aan
de zorgvuldigheidseisen; het handelen meldt bij een toetsingscommissie. Melding verloopt via
lijkschouwer (niet-natuurlijke dood!). Toetsingscommissie geeft finaal oordeel bij zorgvuldig handelen,
anders naar OM.
Vrijwillig, weloverwogen verzoek; Uitzichtloos en ondraaglijk lijden; ondragelijk slaat op de patiënt en
uitzichtloos wordt bepaald door een arts; Voorgelicht over situatie en vooruitzichten; Geen redelijk
andere oplossingen; dit wordt bepaald door de patiënt; Consult onafhankelijke artsen; geen persoonlijke
band met de arts of de patiënt; Medisch zorgvuldige uitvoering
Palliatieve sedatie
KNMG: palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste
levensfase. Hierbij zijn er een aantal criteria: Met juiste middelen. Bij refractair symptoom (dat ernstig
lijden veroorzaakt): refractair=gewone middelen werken niet. Dit kan bij: helemaal geen behandeling,
behandeling disproportioneel, effect niet snel genoeg. Levensverwachting 1-2 weken; hierbij gaat
iemand eerder dood aan de onderliggende oorzaak dan aan dehydratie en ondervoeding. Dit is alleen
heel moeilijk vast te stellen.
Ophogen morfine: 60% overledenen kreeg morfine voor dood. 64% van die gevallen rekening houden
met bespoediging levenseinde.
Ethisch relevante elementen: intentie van de arts, eisen aan medisch handelen, gevolgen in termen van
levensbekorting, overleg met pt/vertegenwoordiger. Evaluatie obv intentie: alleen mbv intentie?
Gevolg: alle casus met intentie tot levensbeëindiging zouden moreel problematisch zijn, de andere niet.
Theoretische onderbouwing: principe van dubbel effect (PDE). Een handeling met goede en kwade
effecten is moreel geoorloofd indien: (1) beoogde effect in zichzelf goed is, (2) alleen het goede effect
beoogd is, (3) goede effecten groter zijn de het kwade, (4) kwade effecten niet het middel is om goede
te bereiken. Evaluatie PDE: intenties zijn moreel relevant, vertellen iets over het karakter van degene die
handelt. Maar ze kunnen niet het volledige gewicht van een morele evaluatie dragen: te
onbetrouwbaar, je bent ook verantwoordelijk voor niet-geïntendeerde effecten. Ook andere elementen
nodig: eisen aan professioneel handelen: (1) geïndiceerd, (2) proportioneel, (3) voldoet aan
subsidiariteits-eis.
Normale symptoombestrijding. Geïndiceerd: er moet een professionele legitimatie zijn voor gebruik
morfine. Proportioneel: de hoeveelheid is afgestemd op ernst symptomen, niet meer dan nodig. Voldoet
aan subsidiariteits-eis: had niet met minder gekund.
Bezwaren tegen overdosis morfine: niet nodig (tolerantie tegen morfine ontwikkelt zich niet snel), niet
effectief (ademhalingsdepressie treedt niet snel op), ongewenst (bijwerkingen, gevolg nog meer
morfine).
Sedatie als vorm van palliatie. Je geeft geen voeding en vocht. Iemand gaat hierbij dood binnen 1-2
weken. Dit is het problematische omdat je zeker moet weten dat iemand niet langer gaat leven.
NTD: waarom besluitvorming. Oneindig doorbehandelen leidt tot schade. Dus waar red je iemand voor?
Wil de patiënt de behandeling? Hoe was kwaliteit van leven vooraf? Hoe is de kwaliteit van leven
achteraf? Weegt resultaat op tegen belasting?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Merel21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.67. You're not tied to anything after your purchase.