Summary
Samenvatting Ethisch handelen: semester 1,
- Course
- Institution
Samenvatting ethisch handelen voor de opleiding sociaal werk.
[Show more]
Seller
Follow
HakimaT
Reviews received
Content preview
ETHISCH HANDELENLes 1: Online les 07/10/2020
INLEIDING IN DE ETHIEK
Link Sociaal werk & Ethisch handelen
Handelen verwijst naar de handelingen dat je treft als sociaal werker.
Sociaal werk = WAARDENWERK
• Technisch-instrumentele professionaliteit
- Wat moet ik doen? Bv. Mensen ontvangen, in gesprek met ze gaan, vergaderen
- Wat kan ik doen? Bv. Hoeveel tijd heb ik? Hoeveel ruimte heb ik om een
bepaalde job uit te voeren
• Normatieve professionaliteit
- Wat is wenselijk om te doen? Bv. een voorschrift / gedragsregel die past bij uw
job.
• Persoonlijke professionaliteit
- Wat wil ik doen?
- Wat zal ik doen?
‘Je werk goed doen’ vs. ‘goed werk doen’ (Het kan zijn dat je als sociaal werker
technisch gezien je werk goed doet, maar dat je ethisch gezien uw werk niet goed doet.)
Sociaal werk = COMPLEX WERK VOL MORELE DILEMMAS
Mensenwerk
- Cliënten komen met hulpvraag
- Cliënten zijn kwetsbaar
- Cliënten geven vertrouwelijke info
- Sociaal werker heeft invloed (interventie) (op het verdere leven van die persoon)
- Sociaal werker heeft macht
Maatschappijwerk
- Sociaal werker moet verantwoording afleggen (rekening houden met de richtlijnen
van hun organisatie)
1
, - Spanningsveld (dubbele gebondenheid) (tussen wat zij zelf belangrijk vinden voor
hun cliënten en wat de overheid/maatschappij/organisatie belangrijk vindt)
Maatwerk (ambachtelijkheid)
- Elk individu is uniek (vermijd rechtlijnige causaliteit)
- Context is alles
Sociaal werk = REFLECTIEF
• Sociaal werkers bepalen zelf hun morele koers
• Ethische dialoog (Kunneman): ‘Wat is het goede werk?’ teamwork?
• Ethisch meesterschap: professionaliteit van de sociaal werker
• Belang van een juiste houding: niet oordelen, wel verwonderd luisteren/onderzoeken
• De kunst van het ‘niet-weten’, twijfel en menselijkheid zorgt voor ethische
gevoeligheid
• Hulpmiddelen: geduld, empathie, luisteren, kritische vragen stellen, ...
CONCLUSIE
• Het werk goed doen én het goede werk doen
• Sociaal werk is maatwerk, er zijn geen standaardantwoorden
• Sociaal werk is complex, reflectie en overleg zijn essentieel
• Vertrouwen is de hoeksteen
VRAAG?
Op welke manier maak je als sociaal werker samen met je cliënt een ethisch juiste
keuze bij een hulpvraag?
Bv. Een persoon vraagt je op een bepaald moment om mee te helpen met de verhuis.
Als sociaal werker begeleidt je iemand hiermee. De vraag is vooral: ‘Hoe ver ga je
daarin?’ Hoe ver ga je eigenlijk in, de soms vrij onschuldige, vragen dat cliënten aan je
stellen? Ga je bv. iets vertellen over je persoonlijke leven of niet? Ga je vertellen dat je
bv. van Antwerpen bent, dat je hier woont? Ga je tegen je cliënt iets zeggen over je
vorige job? Wat mag de cliënt van je weten? Wat niet? Heeft dat invloed op hoe dat die
persoon naar jou zal kijken? Zal dat invloed hebben op hun hulpvraag? (Dit zijn allemaal
vragen die je kan stellen daarbij)
2
,Link Sociaal werk & Ethisch handelen
• Als sociaal werker vorm je een brug tussen mens & maatschappij.
• Dit doe je door samen met de cliënt een antwoord te zoeken op zijn/haar
hulpvraag.
• Hierbij hou je rekening met de waarden en normen van de maatschappij, de cliënt
en je eigen professioneel waardenkader (dus ook de organisatie telt mee).
• Deze interventie die meestal leidt tot een (sociale) verandering doe je vanuit een
krachtgericht perspectief (empowerment) en je sluit aan op het vermogen van de
cliënt.
• Zo streef je naar autonomie, vrijheid en verantwoordelijkheid van het individu (zie
verder).
Moraal = geheel van ‘wenselijke’ gedragingen
• Belang SW: ‘Het werk goed doen, maar ook het goede werk doen’
• Morele vragen en opvattingen – bewust en onbewust
• 4 intuïtieve moralen van Verplaetse (2008): (wss een examenvraag hierover)
Hechtingsmoraal: de moraliteit die wij gaan creëren doordat wij ons op jonge
leeftijd al gehecht hebben aan een aantal belangrijke figuren. Bv. Onze ouders,
maar ook onze broers en zussen. Eigenlijk de nauwe contacten/familie waar
we ons gaan hechten. Dat doen we omwille van het feit dat we dan beter
kunnen overleven. (bv. een knuffel van je ouders)
Geweldmoraal: een soort moraliteit die ontstaat wanneer we in agressieve
situaties zitten. Dat we eigenlijk automatisch ook opkomen voor de mensen die
in onze gemeenschap leven. Bv. waar dat er een oorlogssituatie is, dan gaan
wij automatisch, eigenlijk vanuit de biologie, opkomen voor diegene die op ons
het hardste lijken.
Reinigingsmoraal: eerder een moraliteit die vroeger weleens aanwezig was. Dit
verwijst naar het feit dat we het idee hebben wanneer dat je moreel bent je dan
eigenlijk een soort van rein, zuiver persoon bent. Dit is een moraliteit die vooral
in religies aan bod komt, waar het idee ontstaat dat je besmet kan geraken
door het kwade, door immorele daden. Dat leidt ertoe dat je een (religieus)
proces moet doorgaan om uzelf te reinigen. Een bekend voorbeeld hiervan is
3
, de biecht bij de priester: als je iets fout hebt gedaan je zonden gaan
opbiechten.
Samenwerkingsmoraal: is een brede vorm van moraliteit die ontstaat wanneer
we eigenlijk moeten rekenen op anderen. We gaan er vanuit dat wanneer we
bv. naar de bakker gaan dat, dat brood ook op een manier is gemaakt dat nog
enigszins aanvaardbaar is. Dat is ook iets intuïtief.
• 5de moraal: beginselenmoraal = Ethiek = kritische studie van moraal
• Moraal is dynamisch en contextgebonden
• Micro-, meso- en macroniveau
VRAAG
Geef aan of het in de volgende situaties gaat om micro-, meso- of macroniveau:
‐ Een politieke keuze met betrekking tot bezuinigingen op de zorg = MACRO
‐ Een gesprek van een maatschappelijk werker met een cliënt = MICRO
‐ De visie van een brede welzijnsinstelling = MESO
Waarden, normen, deugden
Waarde: Ideaal dat je/een groep/de samenleving belangrijk vindt om na te streven, Vb.:
eerlijkheid
Norm: Handelingsvoorschrift/specifieke gedragsregel, Vb.: je hand opsteken
Deugd: Goede morele eigenschap van een persoon – internalisering waarden, Vb.:
zorgzaamheid
Connectie waarden en normen?
Connectie amorele (bv. een fles wijn meenemen op bezoek) en morele normen?
Connectie juridische (bv. stoppen voor het rood licht) en morele normen?
Leven we in een normerende samenleving (bv. masker opzetten in een winkelstraat,
anders wordt je beboet: dus omdat het verplicht is) of een waardesamenleving? (bv. je
vind de gezondheid/veiligheid van mensen belangrijk en daarom draag je dat masker)
Link: corona
Ethiek
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HakimaT. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now