Summary
Samenvatting Inleiding Staatrecht (ISTA)
- Course
- Institution
Samenvatting Inleiding Staatrecht (ISTA). Vak wordt gegeven in het A-cluster. HAN.
[Show more]
Seller
Follow
Veralintsen1
Content preview
Inleiding staatsrecht: samenvattingHoofdstuk 1: De Nederlandse staat en zijn bewoners
1.1 De Nederlandse staat
Kenmerken van een staat:
- grondgebied een territorium (grenzen tussen landen). Ook het luchtruim boven het land
hoort bij het grondgebied van een staat.
- gemeenschap gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege hun
afstammelingen of die op eigen verzoek de nationaliteit van de staat hebben verkregen.
- gezag exclusieve zeggenschap op en over zijn gehele grondgebied. Voorkomen dat
burgers voor eigen rechter gaan spelen. Het gezag is in handen van de overheid.
- erkenning de staat wordt door andere staten als een staat beschouwd.
Publiekrecht = juridische verhouding tussen (rechts)personen en de overheid.
strafrecht en staatsrecht.
Privaatrecht = juridische verhouding tussen burgers onderling.
burgerlijk recht
Koninkrijk der Nederlanden:
- Nederland met overzeese BES-eilanden
- Aruba
- Curaçao
- Sint Maarten
het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden geeft de staatsrechtelijke verhouding
duidelijk zichtbaar.
Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebben een eigen bestuur (regering), wetgever en
rechterlijke macht, art. 41 lid 1 Statuut.
,Rijkswetten = wetten die van toepassing zijn in het gehele Koninkrijk.
Rechtspositie = het geheel aan rechten en plichten van vreemdelingen in Nederland.
1.3 Bronnen van staatsrecht
Staatsregels / constitutie = de rechtsregels die het staatsgezag en de organisatie van de
staat vastleggen.
- Grondwet, Statuut voor het Koninkrijk, verdragen, gewoonterecht.
Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden:
- regelt de organisatie van het Koninkrijk en de onderlinge verhoudingen en samenwerking
tussen Nederland en de overzeese delen van het Koninkrijk.
Grondwet:
- regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat, de staatsorganen en de
verdeling van de staatsmacht.
- bevat grondrechten
Organieke wetten, regelementen:
- de grondwet bepaalt dat iets (nader) geregeld moet worden in een wet in formele zin, een
wet van de regering en Staten-Generaal gezamenlijk.
provinciewet, gemeentewet, Wet op Raad van State, Wet op de rechterlijke organisatie,
Vreemdelingenwet, Rijkswet op het Nederlanderschap
Gewoonterecht:
- ongeschreven regels waarvan men vindt dat het juridisch gezien zo hoort.
vertrouwensregel
Verdragen en Europese maatregelen:
- verdragen die rechtstreeks van toepassing zijn in Nederland, en dus bronnen van het
Nederlandse staatsrecht zijn.
BUPO, Vluchtelingenverdrag
Jurisprudentie:
- ook wel genoemd het rechtersrecht. Uitspraken over een concreet geval door rechters.
Hoofdstuk 3: De organisatie van de Nederlandse staat en het Koninkrijk
3.1 Van statenbond tot gedecentraliseerde eenheidsstaat
Staten-Generaal = de Eerste en de Tweede Kamer.
Statenbond = samenwerkingsverband tussen zelfstandige staten gebaseerd op een verdrag.
Bondsstaat = staat bestaande uit grotendeels onzelfstandige federale staten met een
centraal federaal gezag.
- bondstaten staan grotendeels hun macht af aan een centraal gezag, federale regering.
, Eenheidsstaat = staat bestaande uit onzelfstandige delen onder een centraal gezag.
- staatshoofd (koning) symbool van eenheid.
- macht provincies/gemeenten ondergeschikt aan macht rijksoverheid.
- bestuurlijke beslissingen en regelgeving van lagere overheid kunnen worden vernietigd
door de centrale overheid. de regering is hier bevoegd voor (art. 132 lid 2 GW).
- rijksoverheid zorgt door wetgeving en toezicht voor eenheid.
Gedecentraliseerde eenheidsstaat = een staatsvorm waarbij de centrale overheid een deel
van haar regelgevende en bestuurlijke taken en bevoegdheden overdraagt aan lagere
overheden.
- centraal niveau regering en ministers
- decentraal niveau provincies, gemeenten en waterschappen, art. 123 GW en art. 133
GW.
3.2 Scheiding en spreiding van macht
Nachtwakerstaat = Nederland als staat zorgen voor veiligheid, rust en orde.
Sociale verzorgingsstaat = staat die alle burgers een menswaardig bestaan garandeert door
in te grijpen in het sociaaleconomisch leven.
Democratische rechtsstaat = een staat waarin als democratische beginselen gelden.
- 4 kenmerken:
- de overheid mag slechts optreden op grond van algemeen regels die democratisch tot
stand zijn gekomen. Legaliteitsbeginsel.
- de macht van de overheid is verdeeld over verschillende organen of personen in de staat.
- een onafhankelijke rechter biedt burgers bescherming tegen overheidsoptreden dat
willekeurig is of op een andere manier in strijd is met het recht.
- burgers hebben fundamentele rechten die de overheid moet eerbiedigen.
Trias politica = verdeling van overheidsmacht over verschillende organen of personen in de
staat. Ontworpen door Montesquieu.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Veralintsen1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now