Summary
Samenvatting landen en samenlevingen
- Course
- Institution
- Book
Ook hoorcollege stof zit hier in verwerkt.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
matshuisman
Reviews received
Content preview
Landen en Samenlevingen in het Midden-OostenHoe ontstonden de arabische opstanden in 2011, die enorm veel effect hebben gehad op de
regio.
- Centraal in opstanden stond de zelfmoord van Mohamed Bouazizi. —> Met zijn fruitkar
verkoopt hij zijn producten om zijn familie te kunnen voeden en geld te verdienen, omdat zijn
vader was overleden.
- December 2010: Mohamed Bouazizi probeerde hij z’n fruit te verkopen, maar (corrupte) politie
hielt hem en vroeg om smeergeld, omdat hij geen officiële verkoop vergunning had. Hij had
geen geld om te geven en daarom werd zijn fruitkar in beslag genomen. Hij protesteerde hier
tegen, maar hij werd neergeslagen. Bij de provinciale raad probeerde hij z’n fruitkar terug
krijgen, maar gouverneur wou hem niet spreken, en vanuit wanhoop stak hij zichzelf in brand.
Hij overlijd later aan zijn verwondingen.
Van zelfmoord tot revolutie
- Zelfmoord leidde tot golf van protesten. Deze protesten werden geleid door de jeugd. Dit was
een automatisch gevolg van de zelfemulatie van Mohamed. Jeugd voldoende zich verbonden
met de wanhoop van zijn manifestatie. Protesten werden dus geleid door jongeren en hadden
vrij apathische rol in de samenleving en vrijwel niet actief betrokken bij protesten, maar in Sid
Bousaid ontstond een keer punt. Ze gingen straat op, omdat zijn zelfmoord stond voor
meerdere thema’s
- Thema 1.
1. Armoede: armoede onder jongeren en bevolking, maar ook in buitenwijken van Tunis en
2. Corruptie (in Tunesië): gesymboliseerd door smeergeld van politie.
3. Frustratie: Gebrek aan luisterend oor, leidde tot wanhoop bij de plaatselijke bevolking.
- Thema 2.
Ongelijke regionale ontwikkeling: Hoge werkloosheid en armoede, laat zien dat plattelander ver
achtergesteld waren ten opzichte van de verstedelijkte gebieden
Thema 3.
Autoritair regime: Via sociale media/wikiLeaks werden documenten verspreidt over de corruptie in
de Arabische landen en de corrupte leider Ben Ali. Op 15 januari trad hij af en vluchtte naar Saudi-
Arabië.
Brood, Vrijheid en Sociale Rechtvaardigheid!
Protesten vonden plaats bij ministerie van binnenlandse zaken. Leger keerde zich tegen Ali. Weg
met autoritair leiderschap, Brood, Vrijheid en Sociale rechtvaardigheid! Deze thema’s sloten aan
bij soortgelijke problemen bij mensen in andere landen. Protesten in Tunesië zorgde voor een
sneeuwbal effect, effectieve protesten opzetten via sociale media werd steeds krachtiger.
Daarnaast werd er gecentreerd rond de thema’s, Armoede, Corruptie, gelijkheid en
onrechtvaardigheid.
Overzicht Arabische opstanden
18-12-2010 Tunesië —> Mohammed Bouazizi
25-01-2001 Egypte —> Na val van Ben Ali waren er hevige protesten in Cairo, Tahrir plein,
Mohammed Morsi wint verkiezingen beelden werden door Al-
Jazeera verspreidt en leidde tot een aanwakkering. Dit liet zien dat
de dictator’s die niet onaantastbaar waren, het deed het
enthousiasme verder toenemen. Grootschalige protesten leidden
een jaar later voor het aftreden van Abdullah Saleh
27-01-2011 Jemen —> Demonstraties zorgde voor grote politieke onrust in het land, nog steeds
te zien aan huidige burgeroorlog.
14-02-2011 Bahrain —> Valentijnsdag begonnen nationale protesten in Bahrain aangewakkerd
door Yemen. In tegenstelling tot andere landen, waar men opriep tot
het val van het regime, wouden ze hier politieke hervormingen en
hervorming in de monarchie. Day of Rage Deze demonstraties in
Bahrain waren niet succesvol, neergeslagen door regime en VAE.
,15-02-2011 Libië —> Muammar Al-Gadaffi langst zittende president. … NAVO besloot in te
grijpen en wist men de demonstranten te beschermen en kwam er
militaire interventie dmv jachtvliegtuigen om Al-Gaddafi te verdrijven.
15-03-2011 Syrië —> Syrische president moest aftreden, leger stortte half in, wat leidde tot
verschillende fracties en dat Assad geen controle meer had over het
land, waardoor er een verschrikkelijke burgeroorlog ontstond.
De omvergeworpen leiders in de eerste golf.
Ben Ali (Tunesië), Hosni Mubarak (Egypte), Muammar Gadaffi (Libië), Ali Abdullah Saleh (Jemen)
- laat zien wat voor belangrijke politieke omwenteling plaats vond in 2011.
De tweede golf
- tweede golf laat zien dat de regio blijvend is gaan veranderen. In 2018 is de tweede golf van
start gegaan in Soedan en Algerije, tegen autoritaire regimes, corruptie, inflatie en werkloosheid.
Deze protesten leiden tot aftreden van Algerijnse (Bouteflika) en Soedanese (Omar al-Bashir)
presidenten. Ook in Libanon ontstonden grote demonstraties plaats waarin mensen protesteerde
tegen corruptie, werkloosheid en hoge inflatie in het land.
Politieke transitie en recente onafhankelijkheid
Lastig om naar democratie te komen, om dat nationale identiteit in het MO nog niet is
uitgekristalliseerd. Meeste staten in het Midden-Oosten zijn pas ontstaan na de mandaat periode.
Meeste staten in MO zijn dus kunstmatig ontstaan. Pas de tweedewereld oorlog kregen veel
landen pas zelfbestuur daarom is de natiestaat vrij nieuw en is deze pas gaan ontstaan, na het
uiteenvallen van het ottomaanse rijk (1918)
• Uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk (1918): Frankrijk en Groot-Brittannië verdeelden
gebieden van het rijk, waardoor kolonisatie een stempel werd gedrukt in de regio. Het proces van
dekolonisatie werd pas later ingezet (1922-1971). Eerste land dat onafhankelijk werd was Egypte
in 1922. Heeft een van de meest nationale identiteiten in het MO. Pas echt vanaf 1956 kan je
spreken dat Egyptische machthebbers echt op eigen benen stonden. 1923 ontstond Turkije en SA
in 1932, Irak in 1930 en Iran in 1906, maar andere staten in MO pas onafhankelijk sinds Tweede
Wereldoorlog/einde Tweede Wereldoorlog.
Politieke transitie en identiteit (TENTAMEN)
- Meeste landen in MO hebben geen homogene bevolking, maar veel etnische, sektarische,
tribale identiteiten —> versplinterd en relatief machtig: Europeanen bevoordeelden de
minderheden door middel van een verdeel-en-heers beleid. Koerd ziet zich eerder Koerd dan
Syriër. Yemen identificeert zich sneller als lid van de Hashiet tribale confederatie dan dat men
zichzelf Jemenitisch noemt. —> Dit zorgt er voor dat deze identificaties de natiestaat en
nationaliteit ondermijnen en zorgen er voor dat sommige etnische, sektarische en tribale
groepen erg sterk zijn en dat zij ook met elkaar proberen om de staat te domineren en te
beheersen en de macht naar zich toe te trekken.
- Zwakke nationale identiteit, sterke niet nationale identificaties —> maakt het lastig om één
nationale identiteit te creëren. Irak ziet zich eerder als sjiiet als Irakees.
- Sociale compositie van de staat: Om de greep op de macht te houden besloten leiders van het
land om mensen aan te stellen binnen het regime die zich trouwden en binnen familiebanden
waren. Op basis van identiteit was het regime ingericht. VB: Assad in Syrië als Alawiet zijnde,
heel veel Alawieten aannam in ht leger, indien onrust, heeft hij een groep die aan hem
verbonden voelen vanwege hun sektarische affiliatie en een belangrijke reden hebben om het
regime in Syrië in staat te houden, ze willen namelijk niet gemarginaliseerd worden. Dit kan je
ook zien in andere landen zoals tribale stammen die hun banden hielden met Gadaffi als
voorbeeld.
- Competitie groepen over controle staat: Het machtsvacuüm dat ontstond in 2011 zorgde er ook
voor dat etnische, tribale en sektarische groepen de mogelijkheid zagen om grote verbintenis
en organisatie vermogen te gebruiken om het machtsvacuüm, door neergang van regime, op te
vullen, door bijvoorbeeld milities op te richten die geaffilieerd zijn aan hun sektarische
achtergrond of een militie die geaffilieerd. Dit zorgde ervoor dat verschillende groepen die
ontstonden in 2011 nadat de leider was verdreven allemaal hun voordeel uit de situatie te halen
en probeerden het machtsvacuüm zo in te vullen en kwamen zo tegen elkaar te staan. VB:
Yemen.
,Politieke transitie en de rol van de Islam
Naast etnische tribale verschillen is ook de rol van de islam belangrijk punt wat later ook voor veel
politieke strijd heeft gevoerd.
• Staten overwegend seculier (op Iran na) —> Religious establishment (Ulama) speelt geen directe
rol in het Midden-Oosten. Met uitzondering van SA is de shari’a ook niet de belangrijkste vorm
van wetgeving in het MO.
• Sterke islamitische bewegingen: na jaren ’60 propageerde islamitische bewegingen voor
maatschappij gebaseerd op islamitische normen en een ideologie die conflicteert met seculiere
staten die zijn gecreëerd door de Europese machten na WO1. 1 van deze islamtische
bewegingen die veel invloed kreeg, vooral op maatschappelijk niveau: Moslim Broederschap in
1928 opgericht en in meerdere landen actief. (Opgericht door Hassan al-Banna) Het is een
Soennitische islamitische beweging, het heeft een zeer groot potentieel bereik door dat het
overgrote deel in het Midden-Oosten soennitisch is. Beweging kon dus belangrijke invloed
hebben en heeft een belangrijk potentieel om ontwikkelingen in de regio te beïnvloeden.
• Sji’itisch islamisme: Iran, specifieke interpretatie van het islamisme. Ze zijn een minderheid in
het Midden-Oosten slechts 10% is Sjiitisch. Alleen in Bahrain en Irak is er een Sjiitische
meerderheid, maar daar zijn ook meer politieke bewegingen die geïnspireerd zijn op revolutie
van 1979 (Iran), er zijn ook sjiitische minderheden in Libanon Koeweit en SA. Deze gebieden zijn
ook bewegingen zijn ontstaan, door ideologie van Iran en hun interpretatie van de islam de
politieke vorming heeft beïnvloedt, Hezbollah in Libanon en Houthi’s in Jemen als voorbeeld.
• Islamitische bewegingen gezien als een bedreiging door seculieren & minderheden, maar ook
feministen in het Midden-Oosten.
Politieke transitie en de regionale context
- Naast de scheidslijnen die er zijn binnen de samenleving mbt de rol van islam binnen de
samenleving is een belangrijk aspect mbt tot ontwikkelingen van 2011 in het Midden-Oosten.
Conflicten in Libanon, Yemen etc spelen zich af in regionale context. Golfstaten hebben een
grote invloed vanwege hun grote financiële kapitale door verkoop van olie. Deze financiële
midden gebruikte ze ook om hun invloed te vergroten door militia’s te steunen, maar ook om
bepaalde banden aan te houden. De belangrijkste satelliet kanalen zijn Al-Jazeera (Qatar), Al-
Arabiya (SA), Sky-Arabiye (VAE) zitten over hele regio en kunnen goede berichtgeving doen
over hele MO. Deze geven berichtgeving over de hele regio en kunnen grote invloed uitoefenen
op de berichtgeving in het Midden-Oosten.
- Als je kijkt naar deze golfstaten hebben SA en VAE zich opgeworpen als leiders van een soort
tegen revolutie en tegen verdere democratisering. Deze leiders van golfmonarchieën zijn bang
voor groter leiderschap van de Moslimbroederschap. Ze zijn bang dat als de
moslimbroederschap aan de macht komt in landen als Egypte en Tunesië, ze hun
machtspositie zullen gebruiken om meer macht te krijgen in SA en VAE, om zo de monarchie
om ver te werpen. Ze hebben daarom besloten om een oppositie te creëeren en hebben ze
besloten om tegenstanders van de moslimbroederschap te ondersteunen en speelden de VAE
en SA een belangrijke rol in de coupe die in Egypte plaats vond in 2013 waarin de gekozen
president Mossi (lid moslimbroederschap) afzette. Golfstaten spelen ook belangrijke rol aan
financiële steun aan vrienden regimes die ook weinig ophebben met de moslimbroederschap.
VB: Jordanië en Egypte.
- Angst voor (transnationale) islamitische bewegingen die legitimatie regime kunnen bedreigen.
Naast de contra revoluties die worden aangemoedigd door SA en VAE, om democratisering te
voorkomen en bewegingen zoals moslimbroederschap hier hun voordeel uit halen is er
daarnaast ook een regionale context die wordt beheerst door Iran en en SA door de
machtsstrijd in de regio. De opstanden in 2011 vonden plaats in een regio waarin Iran en SA in
een koude oorlog met elkaar zijn geraakt. Ze gebruiken vrienden staten en proxy groepen om
competitie met elkaar te hebben. Terwijl Iran wel banden heeft met Assad in Syrië en Irak
(sjiitische milities), Hezbollah in Libanon. SA heeft allianties met leiders in Egypte en Jordanië en
Golfstaten op Qatar na. In deze machtsstrijd tussen Iran en SA wil men in de regio behouden en
zelfs uitbreiden. VB’en: steun van SA aan Assad en Yemen zie je een andere ontwikkeling, daar
zie je vooral ideologische steun, maar ook steun aan de Houthi’s door ze te trainen.
, Conclusie
• Interdisciplinaire focus essentieel om Arabische Opstanden te begrijpen
• Invloed van zwakke nationale identiteit, islamisme en regionale context om verschillende
trajecten van landen te verklaren.
• Verandering zal een constante in de regio blijven —> Sneeuwbal effect veroorzaakt die blijvend
is, regio’s blijven in beweging en verandering, dus de zelfmoord heeft een kettingreactie in
werking gebracht waarin leiders moesten aftreden. Goed voorbeeld dus van een sociale
verandering. Niet meer vrezen voor repressie maar actief de straat op en sociale media
gebruikte om zich te organiseren. Laat zien dat er duidelijke verandering plaats vind vanaf 2011
en dat de grote moederlijkheid van bevolking niet meer apathisch toekijkt en de stabiliteit van de
regio verder zal beïnvloeden.
Egypte - Sociale ontwikkelingen
- gezien als een van de belangrijkste landen van het Midden-Oosten
(Handig om terug te lezen over tahrir plein en Egypte in laatste hoorcollege)
- Val van Mubarak werd in het Midden-Oosten met argusogen bekeken in de Arabische
hoofdsteden van andere landen in het MO. Met name autoritaire leiders en sympathisanten.
Net als un Tunesië werd Mubarak door het leger gedwongen om af te treden.
Egypte’s relevantie in het Midden-Oosten
• Egypte heeft de grootste bevolkingspopulatie in het Midden-Oosten. (100 miljoen)
• Vanuit Egypte zijn ook veel ideeën en ideologieën verspreidt, zoals de Moslimbroederschap in
1928 door de Egyptenaar Hassan al-Banna. Het is veruit de belangrijkste soennitische
islamitsiche beweging in de regio.
• Egypte is daarnaast ook de grootste voortrekker van het panarabisme en speelt dus een
belangrijke rol in het vorm geven van de regio. Met name de ideologie van het Pan-Arabisme
tegen de imperiale machten in het MO (FR en VK), door middel van coupes en moest er een
ware onafhankelijkheid plaatsvinden.
• Egypte probeerde daarnaast ook een voortrekkersrol te spelen m.b.t. te samenwerking en de
eenheid (vanwege het Pan-Arabisme). Hierdoor is het hoofd van de Arabische Liga ook
gevestigd in Caïro.
• Qua Cultuur en religie speelt Egypte ook een belangrijke rol:
- Religie: Al-Azhar moskee/universiteit waar de belangrijkste soennitische religieuze leiders
binnen het MO met hele aanstootgevende opinie’s wat betreft de interpretatie de
soennitische vorm van islam.
- Cultuur: Vb Umm Kulthum, zangeres die in jaren 50-60 opkwam en de meest
aanstootgevende zangeressen is in het Midden-Oosten.
Vrije Officieren Revolutie (1952)
Egypte speelde ook een belangrijke rol in het uitdragen van ideologieën. Met name dus het Pan-
Arabisme. Dit Pan-Arabisme waarin gestreden wordt naar arabische eenheid, samenwerking en
weg met invloed van westerse imperiale machten. Werd belangrijk kernpunt van Egypte in 1952
en toen vond ook de zogenaamde Vrije Officieren Revolutie plaats waarmee een einde werd
gemaakt aan de monarchie en duidelijke boodschap was ook om een einde te maken aan de
koloniale macht in het land. Deze coupe werd geleid door officieren en zorgde ervoor dat
Egyptische leger een belangrijke rol gingen spelen in het land. (Ze maakten o.a ook einde aan het
parlement). Officieren hadden brede alliantie waar o.a ook moslimbroederschap één van was.
In 1954 kwam er steeds meer frictie tussen leger en moslimbroederschap, kwam door aanslag op
Gamal Abdel Nasser (werd gezien als belangrijkste man onder vrije officieren). Hij probeerde
macht te consolideren, aanslag mislukte en moslimbroederschap werd hierdoor verboden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller matshuisman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83430 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now