CASUS 1
Gezondheidsbevordering en zelfmanagement
WHO: hoofddoel is om op internationaal niveau de gezondheid te bevorderen en daarmee
gezondheidsproblemen terug te dringen. Maar ook om gezondheidsverschillen in en tussen
landen terug te dringen.
1.1.1 Medische, monocausale visie op gezondheid
Klassieke medische (professionele) benadering. Gezondheid wordt gezien als een
afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek
Monocausale verklaringswijze: ontstaan door de ontdekkingen van micro-organismen als
ziekteveroorzakers. Het houd in dat het ontstaan van ziekte maar één oorzaak heeft. Is de
oorzaak aanwijsbaar, dan is een persoon ziek. Als een dergelijke oorzaak niet aanwijsbaar is,
is er sprake van gezondheid
Volgens de huidige verpleegkundige visie op gezondheid biedt de medische benadering
onvoldoende houvast om het begrip gezondheid te definiëren.
Biomedisch perspectief: de behoefte van de clinicus en het systeem stonden centraal in de
zorgverlening. Van physician-centred care naar patient-centred care.
1.1.2 Biologische visie op gezondheid
Biologische gezondheid is de aanpassing van het menselijk lichaam aan externe
omstandigheden.
Homeostase is het constant houden van fysiologische processen en biochemische reacties in
het menselijk lichaam.
1.1.3 Psychologische visie op gezondheid
In de psychologische visie is een persoon gezond als hij zijn doelen kan behalen in het leven
en aan zijn geestelijke behoefte kan voorzien.
De psychologische visie op gezondheid legt het accent op de geestelijke dimensie. De
benadering is heel persoonlijk en wordt daarom ook wel de individuele benadering van
gezondheid genoemd.
1.1.4 Sociale visie op gezondheid
Volgens de sociale visie op gezondheid is een persoon gezond als hij hem de toebedeelde
sociale rollen uitvoert binnen de waarden en normen die gelden in de samenleving.
Maatschappelijk functioneren staat hierbij dus centraal.
Een persoon is ziek als hij niet in staat is zich aan te passen aan de geldende normen en
waarden. Dit is een sterk sociologische inkleuring. Het accent ligt hierbij op de sociale
dimensie.
Verpleegkundigen kunnen de sociale aspecten van gezondheid van patiënten belichten door
te informeren naar hun sociale functioneren
, Samenvattingen CGO blok 1
WHO, accent op exogene factoren
Exogene factoren zijn bacteriën en parasieten. Succesvolle vaccinatie- en
immunisatieprogramma’s werden op grote schaal uitgevoerd.
WHO, verklaring van Alma-Ata
Aandacht werd gericht op het gezamenlijk inzetten voor de verbetering van de gezondheid
in 34 landen. De verbetering was gericht op: gezondheidszorgonderwijs, preventie van
gezondheidsproblemen, bevorderen van voedselvoorziening, goede moeder- en kindzorg en
goede gezondheidszorg.
WHO, primaire gezondheidszorg
Basis- en eerstelijns gezondheidszorg: aanvaardbaar niveau voor iedereen
Primaire gezondheidszorg: gezondheid beschermen en bevorderen
1.1.5 Humane, multicausale visie op gezondheid
1948 definitie van gezondheid WHO: ‘a state of complete physical, social and mental well-
being and not merely the absence of disease or infirmity. (Humane benadering).
Herformulering definitie WHO 1998: ‘a dynamic state of complete physical, mental, spiritual
and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity’.
Visie WHO: ‘het vermogen om lichamelijk, geestelijk en sociaal, naar eigen vermogen, te
functioneren in de samenleving.
WHO Ottowa charter for health promotion.
Doel WHO 1986: ‘health for all by the year 2000’. Nadruk op gezondheidsbevordering en
health promotion als ‘the process of enabling people to increase control over and to improve
their health.
Er zijn vijf aandachtsgebieden:
Ontwikkeling gezondheidsbeleid
Ontwikkeling fysieke en maatschappelijke omgeving die gezondheid bevordert
Versterken community action
Ontwikkeling gezondheidsvaardigheden
Heroriëntatie gezondheidszorgvoorzieningen
1.1.6 Dynamische visie op gezondheid
Dynamische visie: rekening gehouden met aspect veranderende gezondheid. Accent ligt op
het aanpassingsvermogen van de mens en het bereiken van een evenwicht met de omgeving
(externe milieu) zowel objectief als subjectief.
Gezondheid is hier het vermogen van de mens zich aan te passen aan psychische, sociale en
fysieke factoren.
Definitie van gezondheid bij de dynamische visie: ‘health is not simply the absence of
disease, it is something positive, a joyful attitude towards life, and a cheerful accaptance of
the responsibilities that life puts upon the individual.
, Samenvattingen CGO blok 1
Visie Huber: gezondheid is het vermogen van mensen om zich aan te passen en de eigen
regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. De
nadruk ligt op ‘the potential to be or become healthy, even in the case of illnes’. Dit is te
koppelen aan zes dimensies:
Lichamelijke gezondheid
Mentaal welbevinden
Spirituele/existentiële dimensie
Dagelijks functioneren
Sociaal maatschappelijk participeren
Kwaliteit van leven
World health report 2013
Iedereen moet toegang hebben tot de gezondheidszorg, ondanks armoede
Een goed gezondheidszorgsysteem dat prioriteit geeft aan gezondheid, zou
mensgerichte geïntegreerde zorg moeten bieden
, Samenvattingen CGO blok 1
Theoretisch kader voor de verpleegkundige beroepsuitoefening
6.1.1 Visie op gezondheid en zorg
De WHO omarmde het gezondheidsmodel van Lalonde (1974), ook wel determinantenmodel
van gezondheid genoemd. Hierin zijn naast zorg ook de volgende determinanten van
gezondheid opgenomen:
Endogene determinanten (biologische factoren)
Exogene determinanten, zoals de fysieke leefomgeving en sociale leefomgeving
Leefstijl
6.1.2 Wat is gezondheid
Definitie WHO beschrijft individueel gegeven: een dynamische toestand van volledige
lichamelijke, psychische, spirituele en sociale welbevinden en niet alleen het ontbreken van
ziekte of gebrek.
Gezondheid kan ook worden opgevat als een dynamisch proces: hoe iemand reageert op
uitdagingen in het leven en hoe hij zijn leven met of zonder beperkingen vorm geeft.
Huber: gezondheid is het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht
van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julia-stel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.51. You're not tied to anything after your purchase.