, Samenvatting met dank aan:
G. Alblas & E. Wijsman. (2018) Gedrag in organisaties. (7e druk).
Noordhoff Uitgevers B.V.
HAN Hogeschool – Aantekeningen uit lessen.
Hoofdstuk 1; Individu & organisatie
Gedrag Waarneembare handelingen van mensen
Managers zien graag productief gedrag
Gedrag van mensen wordt onderzocht in de psychologie en in
andere wetenschappen, zoals de sociologie, de antropologie, en de
politicologie.
De psychologie houdt zich bezig met wetenschappelijke studie van
gedrag van mensen en tevens van de mentale processen die aan dat
gedrag ten grondslag liggen.
Bij mentale processen gaat het om processen in de hersenen, het
denken en herinneren, het waarnemen, het voelen en zo meer.
Bij het bestuderen van gedrag gaat het niet alleen om het verklaren
van dat gedrag, maar het gaat ook om het voorspellen van gedrag
en om beïnvloeden van gedrag.
Motivatie Het totaal van beweegredenen of motieven dat op
een bepaald ogenblik werkzaam is binnen een individu.
Die motieven kunnen leiden tot de bereidheid om bepaalde
inspanningen te verrichten. Motivatie is afgeleid van het woord
“movere” (latijns) dat betekent; in beweging zetten
Motivatie wordt bepaald door drie stromingen:
o Interne krachten (behoeften)
o Externe krachten (situatie)
o Wisselwerking tussen behoeften en situatie
Motivatie door interne krachten
Interne krachten komen “van binnen uit” en zijn a.h.w. oerkrachten.
Freud, de grondlegger van de psychoanalyse, noemt die interne
krachten “driften” Deze driften zijn aangeboren, hebben een
lichamelijke oorsprong. Zij zijn de drijfveren voor het handelen.
Moderne psychologen hebben de gewoonte om interne krachten
behoeften te noemen.
Er zijn verschillende theorieën over behoeften.
o Maslow
o Alderfer
2
, o McClelland
Theorie van Maslow
Gedrag van mensen ligt ten
grondslag aan een vijftal behoeften.
1. Fysiologische behoeften
Hierbij gaat het om de behoefte
aan zaken die nodig zijn om in
leven te blijven. (Behoefte aan
voedsel en water; aan slaap en
aan een goede
lichaamstempratuur)
2. Veiligheidsbehoeften G. Alblas & E. Wijsman. (2018)
Hierbij gaat het om de behoefte aan veiligheid, zekerheid en
bescherming.
3. Sociale behoeften
Hierbij gaat het om de behoefte aan sociaal contact, aan
vriendschap, liefde en ergens bij horen.
4. Erkenningsbehoeften
Hierbij gaat het om de behoefte aan waardering en respect door
anderen, aan achting en status.
5. Zelfactualiseringsbehoefte
Hierbij gaat het om de behoefte aan kennis, waarheid en wijsheid
om tot zelfontplooiing of persoonlijke groei te komen.
Aan de theorie van Maslow liggen twee uitgangspunten ten
grondslag:
Deprivatie van behoeften leidt tot activatie: bij een
onbevredigde behoefte zal de mens in actie komen
Wanneer er sprake is van een tekort (deprivatie) een
onbevredigde behoefte, zal de mens in beweging komen
(activatie).
Hij zal maatregelen nemen die kunnen leiden tot bevrediging van
deze behoefte. De kracht van de activatie zal afhankelijk zijn van
de mate van deprivatie. Is de behoefte eenmaal bevredigd, dan
neemt het activiteitenniveau af.
Behoeften zijn hiërarchisch geordend. Maslow is van mening
dat er een vaste ordering is in behoeften. Deze ordering is bij
alle mensen hetzelfde. Eerst de meest fundamentele
(fysiologische) dan naar boven.
3
, In beweging komen vanuit een tekort (deprivatie) gaat op voor de
eerste vier behoeften, daarom worden de ook wel
deficiëntiebehoeften genoemd. Dat is niet het geval de
zelfactualiseringsbehoefte. Deze is fundamenteel van andere aard.
Mensen worden niet meer gedreven door een tekort maar door de
wens zich te ontplooien tot het meest optimale menszijn dat ze
kunnen bereiken.
Maslow is van mening dat lang niet alle mensen toekomen aan hun
volledige ontplooiing. Slecht een kleine groep mensen kan het
hoogste niveau van zelfactualisatie bereiken.
Kritiek op Maslow Behoeften zijn niet altijd in vaste volgorde.
Verschillende soorten behoeften kunnen ook tegelijkertijd aanwezig
zijn. Ook kritiek op het begrip zelfactualisatie, is vaag en moeilijk te
meten.
Theorie van Alderfer
Volgens Alderfer zijn er drie soorten behoeften. Hij heeft die
beschreven in zijn ERG-theorie. Deze drie behoeften zijn:
1. Existentiële behoeften.
Dit is de behoefte aan materiële zekerheid. De behoefte aan
goede werkomstandigheden en een vast salaris.
(Zijn vergelijkbaar met Maslows fysiologische en
veiligheidsbehoeften)
2. Relationele behoeften.
Dit is de behoefte aan goede relaties met andere mensen, en aan
liefde en vriendschap. Mensen willen graag ergens bij horen en
streven naar waardering, erkenning en status.
(zijn vergelijkbaar met Maslows sociale en erkenningsbehoeften)
3. Groeibehoeften
Dit is de behoefte aan persoonlijke groei, aan mogelijkheden
zichzelf te ontplooien.
(grotendeels vergelijkbaar met Maslows
zelfactualiseringsbehoeften. De behoefte aan zelfrespect wordt
door Alderfer wel bij groeibehoeften gerekend, bij Maslow behoort
deze tot erkenningsbehoeften)
Anders dan bij Maslow gaat Alderfer ervan uit dat verschillende
soorten behoeften tegelijkertijd aanwezig kunnen zijn. Er is geen
vaste volgorde. Daarnaast poneert hij de frustratie-regressie-
hypothese; Hoe meer de bevrediging van hogere behoeften
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isabelimmerzeelx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.80. You're not tied to anything after your purchase.
