Inhoud
Hoofdstuk 1: een kwestie van kiezen.....................................................................3
De schijf van vijf.................................................................................................... 3
Hoofdstuk 2: voedingsvoorlichting en gedragsverandering...................................5
Onbewust gedrag beïnvloeden..............................................................................5
Voorlichting geven................................................................................................. 6
Hoofdstuk 3: voedingsstoffen voor je gezondheid.................................................6
De 6 voedingstoffen............................................................................................... 6
Eiwitten.................................................................................................................. 8
Vitamines............................................................................................................... 8
Mineralen............................................................................................................. 10
Water................................................................................................................... 12
Hoofdstuk 4: behoefte aan voedingsstoffen........................................................12
Over calorieën..................................................................................................... 13
Hoofdstuk 5: vegetarische en biologische voeding..............................................14
Biologische voeding............................................................................................. 15
Hoofdstuk 6: diëten op een rijtje..........................................................................15
Hoofdstuk 7: Voeding bij over – ondergewicht.....................................................19
Overgewicht......................................................................................................... 19
Ondervoeding...................................................................................................... 20
Hoofdstuk 8: voeding bij diabetes mellitus..........................................................21
Diabetes mellitus................................................................................................. 21
Hypo en hyper..................................................................................................... 22
Hoofdstuk 9: voeding bij hart en vaatziekten......................................................23
Hartfalen.............................................................................................................. 23
Hoofdstuk 10: voeding bij aandoeningen van het spijsverteringsstelsel.............24
Voedingsadvies bij mond- en slokdarmproblemen..............................................24
Voedingsadvies bij brandend maagzuur..............................................................25
Voedingsadvies bij een maagzweer.....................................................................25
Voedingsadvies na een maagresectie en gastric bypass.....................................26
Voedingsadvies bij een prikkelbaredarmsyndroom.............................................27
Voedingsadvies bij diarree................................................................................... 27
Voedingsadvies bij de ziekte van crohn...............................................................27
Voedingsadvies bij colitis ulcerosa.......................................................................28
Voedingsadvies bij een stoma............................................................................. 28
voedingsadvies bij levercirrose............................................................................29
1
,voedingsadvies bij hepatitis................................................................................. 29
Voedingsadvies bij een alvleesklieronsteking......................................................29
Hoofdstuk 11: voeding bij nierinsufficiëntie.........................................................29
Acute en chronische nierinsuffiëntie....................................................................29
Voedingsadviezen bij nierinsufficiëntie................................................................30
Dialyse................................................................................................................. 31
Voedingsadvies bij hemodialyse..........................................................................31
Voedingsadvies bij peritoneaaldialyse.................................................................31
Voedingsadviezen na een niertransplantatie.......................................................31
Hoofdstuk 12: voeding bij kanker........................................................................31
Relatie voeding en het ontstaan van kanker.......................................................31
Tips ter voorkoming van kanker..........................................................................32
Tips bij chemotherapie........................................................................................ 33
Voeding in de palliatieve fase.............................................................................. 33
Hoofdstuk 13: pre- en postoperatieve voeding....................................................33
Preoperatieve voeding......................................................................................... 33
Postoperatieve voeding....................................................................................... 33
Hoofdstuk 14: De zwangere vrouw......................................................................34
Tijdens de zwangerschap is een goede voeding extra belangrijk. De baby is
afhankelijk van wat de moeder eet. Als een vrouw zwanger is, blijkt het meestal
makkelijker om gezond te eten – het is immers in het belang van haar kind......34
Voedingsbehoefte zwangere vrouw.....................................................................34
Foliumzuur, vitamine D, ijzer en calcium.............................................................34
Aankomen............................................................................................................ 35
Lichamelijke klachten: misselijkheid....................................................................35
Lichamelijke klachten: maagzuur........................................................................35
Lichamelijke klachten: obstipatie.........................................................................35
Lichamelijke klachten: hoge bloeddruk................................................................35
Lichamelijke klachten: zwangerschapsdiabetes..................................................36
Hoofdstuk 15 : De zuigeling.................................................................................36
Borstvoeding........................................................................................................ 36
Tips voor het op gang brengen van borstvoeding...............................................36
Aanvullende vitamines......................................................................................... 36
Kolven.................................................................................................................. 37
Problemen bij borstvoeding.................................................................................37
Kunstvoeding....................................................................................................... 37
Bijvoeding............................................................................................................ 37
2
,Rapley – methode................................................................................................ 38
Hoofdstuk 16: voeding en leeftijdsfase................................................................38
Peuter.................................................................................................................. 38
Kleuter en schoolkind 4-13 jaar...........................................................................39
Puber 13-18 jaar.................................................................................................. 39
Ouderen............................................................................................................... 40
Hoofdstuk 17 voeding en religie..........................................................................41
Christendom........................................................................................................ 41
Islam.................................................................................................................... 41
Jodendom............................................................................................................. 41
Hindoeïsme.......................................................................................................... 42
Hoofdstuk 18: maaltijdvoorziening in zorginstellingen........................................42
Grootschalige maaltijdvoorziening.......................................................................42
Hoofdstuk 19 : voeding en sport..........................................................................42
Hoofdstuk 1: een kwestie van kiezen
De schijf van vijf
Bij het inkopen en bereiden van voedsel denk je niet aan vitamines,
koolhydraten, vezels, vetten en andere voedingsstoffen., maar vooral aan wat je
lekker vindt en waar je op dat moment zin in hebt. Tegelijkertijd wil je ook
gezond blijven. Voeding speelt daar een belangrijke rol in. Met de schijf van vijf
wordt kiezen makkelijker. Als je de voedingsmiddelen uit de 5 vakken dagelijks
eet, krijg je alle voedingstoffen binnen. Een handig hulpmiddel dus!
De vijf vakken van de schijf van vijf
De schrijf van 5 bestaat uit 5 vakken. Dat de vakken
niet allemaal even groot zijn heeft een reden: van de
voedingsmiddelen uit de grote vakken, zoals dat van
groente en fruit, moet je meer gebruiken dan van de
voedingsmiddelen uit de kleine vakken.
Voedingsmiddelen die niet in de Schijf van Vijf staan,
zoals frisdrank, zoutjes, witbrood vleeswaren en snoep,
hoef je niet volledig van het menu te schrappen. Deze
producten mag je gerust hebben maar met mate.
Vak 1 groente en fruit
Als je gezond wilt eten, moet je juist veel groente en
fruit nemen. Ongeveer 250 gram groente per dag en 2
stuks fruit. Dat is nodig om genoeg vitamines en
mineralen binnen te krijgen, zoals vitamine C, foliumzuur en kalium. De
producten in dit vak bevatten ook veel voedingsvezels, waardoor ze een
verzadigd gevoel geven en goed zijn voor de darmwerking. Groente en fruit
leveren doorgaans weinig calorieën en veel voedingsstoffen. Eet je er genoeg
van, dan verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes
type 2 (suikerziekte).
3
, Waarom is vruchtensap geen alternatief voor vers fruit?
ze zitten vol opgeloste suikers. Die verhogen het risico op overgewicht en
diabetes.
Je kunt beter een sinaasappel eten dan een glas sinaasappelsap drinken.
Vak 2 brood, graanproducten en aardappelen
De producten uit dit vak vormen de basis van een maaltijd. Binnen het
Nederlandse voedingspatroon is brood het hoofdbestanddeel van het ontbijt en
de lunch. Pasta, aardappelen, rijst en peulvruchten zijn de basis van de warme
maaltijd. Ze zijn belangrijk omdat er koolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines
en mineralen inzitten. Verder wordt aangeraden dagelijks 25 gram ongezouten
noten te eten.
Welke broodsoort kies je?
Antwoord: in de supermarkt vind je vele soorten brood met allerlei benamingen:
Oer-
brood, Boerenbrood, Meergranenbrood. Dit zijn termen die niet wettelijk
beschermd zijn.
Je weet dus niet wat erin zit. Dat geldt niet voor volkoren brood. Dat woord is
wel wette-
lijk beschermd. Als dat erop staat, weet je zeker dat het van volkoren meel is
gemaakt en alle belangrijke stoffen uit de graankorrel bevat.
Vak 3: vis, peulvruchten, vlees, ei, zuivel en noten
Vlees is een belangrijke eiwitbron, maar je hoeft er niet elke dag een grote lap
van te eten om genoeg eiwitten binnen te krijgen. Meestal is 100 gram al
genoeg. Variatie is goed: de ene dag vis, de andere vlees, afgewisseld met
peulvruchten, kip of noten. Zo eet je vanzelf minder vlees. Ook eieren kun je als
vleesvervanger gebruiken. Daarnaast is zuivel belangrijk. Met een dagelijkse
portie zuivel verklein je het risico op darmkanker. Eet je yoghurt, dan heb je
minder kans op diabetes type 2 (suikerziekte). Daarnaast levert zuivel onder
andere calcium en vitamine B12.
Vak 4: dranken
Het is belangrijk om veel dranken te drinken per dag als het water, thee of koffie
zonder melk en suiker is. Maar als je de hele dag door frisdrank en
vruchtensappen drinkt, krijg je al snel te veel calorieën binnen. Voedsel levert
gemiddeld 1 liter water per dag. Om voldoende vocht binnen te krijgen moet je
daarnaast 1,5 tot 2 liter drinken. Als je te weinig drinkt, droogt je lichaam uit. Je
krijgt hoofdpijn, wordt suf en je kunt minder goed opletten.
Vak 5: smeer en bereidingsvetten
Alle vetten en oliën leveren vitamine E en belangrijke vetzuren. Halvarine,
magarine en bak – en braadproducten bevatten daarnaast ook vitamine A en D.
Uit dit vak moet je vooral producten met onverzadigde vetten kiezen. Dat zijn de
producten in kuipjes en (knijp) flessen, zoals halvarine, zachte magarine,
vloeibare bak –en braadproducten en alle soorten olie.
Is het gebruik van kokosolie zo gezond als overal gezegd wordt?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marietraaijmakers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.
