Summary
Samenvatting Leerdoelen leerjaar 2 psychopathologie bijeenkomst 1
- Course
- Institution
leerdoelen zijn uitgewerkt volgens boek, hoorcolleges en aantekeningen
[Show more]
Seller
Follow
didorikkert
Content preview
Psychopathologie bijeenkomst 11. de verschijnselen en DSM-diagnose uitleggen en de overeenkomsten en
verschillen noemen voor de volgende persoonlijkheidsstoornissen: paranoïde,
schizo typische, schizoïde, histrionische, narcistische, afhankelijke, vermijdende
en dwangmatige persoonlijkheidsstoornis.
Cluster A persoonlijkheidsstoornissen
Patiënten met een cluster A-persoonlijkheidsstoornis gedragen zich excentriek en
zonderling; ze zijn introvert, trekken zich terug uit het sociale contact en zijn beperkt in
hun emotionele expressie. Er is nogal eens spraken van symptomen op het gebied van
waarneming of van de inhoud van het denken, die soms een psychotisch karakter
kunnen krijgen. Het sociale functioneren is door dit afwijkende gedrag aanzienlijk
sterker aangetast dan dat van patiënten uit de andere clusters.
Paranoïde persoonlijkheidsstoornis
Een pervasief wantrouwen en achterdocht tegenover andere mensen, waarbij hun
motieven worden geïnterpreteerd als kwaadwillend, beginnend op jongvolwassen
leeftijd en aanwezig in uiteenlopende contexten. De patiënten vermoedt bijvoorbeeld
zonder gegronde redenen dat anderen hem uitbuiten of schade berokkenen, is
gepreoccupeerd met onrechtvaardige twijfels over betrouwbaarheid van andere, is
onwillig om anderen in vertrouwen te nemen, zoekt verborgen kleinerende of
bedreigende betekenissen achter onschuldige opmerkingen of voorvallen, koestert
persisterende wrok, bespeurt aanvallen op zijn of haar karakter of reputatie die voor
andere niet duidelijk waarneembaar zijn.
Patiënten met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis kunnen een gespannen, angstige,
onzekere, prikkelbare of boze indruk maken. Hoewel ze emotieloos en koud lijken, zijn
ze eerder kwetsbaar, angstig en labiel van binnen, wat zich uit in vijandigheid,
koppigheid en sarcasme.
Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
Een prevasief patroon van afstandelijkheid in sociale relaties en een beperkt scala van
expressies van emoties in interpersoonlijke situaties, beginnend op jongvolwassen
leeftijd en aanwezig in uiteenlopende contexten. De patiënt heeft bijvoorbeeld, in
tegenstelling tot patiënten met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis, noch
behoefte aan, noch plezier in hechte relaties, kiest vrijwel altijd voor solitaire activiteiten,
heeft weinig of geen belangstelling voor seksuele ervaringen met een ander, beleeft
weinig of geen plezier aan activiteiten, heeft geen hechten vriendschappen, lijkt
onverschillig voor lof of kritiek en toont emotionele kilheid, gehechtheid of een
afgevlakte affectiviteit.
,patiënten met schizoïde persoonlijkheidsstoornis hebben eenzame hobby’s en werk
zoals computerprogrammeur, archivaris of laborant. Sociaal imponeren ze als onhandig,
ze begrijpen grapjes niet en houden zich het liefst op de achtergrond. ze lijkt minder
emoties te ervaren en te tonen dan de gemiddeld persoon. Ze worden maar zelden
kwaad, zelfs niet als ze uitgedaagd worden. Vaak blijven ze passief, ook bij nare
gebeurtenissen zoals het overlijden van een dierbare, een ongeluk, of een inbraak in
hun huis.
Schizo typische persoonlijkheidsstoornissen
Een prevasief patroon van sociale en interpersoonlijke deficiënties, gekenmerkt door
een direct gevoeld ongemaakt bij, en een verminderd vermogen tot het hebben van
hechte relaties, en door cognitieve of perceptuele distorsie en excentriciteit in het
gedrag, beginnend op jongvolwassen leeftijd en aanwezig in uiteenlopende contexten.
De patiënt heeft bijvoorbeeld betrekkingsideeë, eigenaardige overtuigingen of magische
denkbeelden, ongewone perceptuele ervaringen, merkwaardige wijze van denken en
spreken, achterdocht op paranoïde ideeënvorming, inadequaat of ingeperkt effect, een
zonderling of excentriek gedrag of uiterlijk, geen hechte vrienden of vertrouwelingen.
Vaak vallen patiënten met schizo typische persoonlijkheidsstoornis op door apart
taalgebruik, vreemde kleding, een onverzorgd uiterlijk en een gebrek aan aandacht voor
sociale conventies. Ze lijken niet of nauwelijks geïnterneerd in relaties of contact met
anderen en worden gespannen en achterdochtig als andere emotioneel dichterbij
komen. Ze voelen vak zelf dat ze anders zijn en er daarom niet bij horen. Het
onderscheid met de schizoïde persoonlijkheidsstoornis is dat bij deze laatste stoornis de
magische denkbeelden, betrekking ideeën, illusoire vervalsingen en paranormale
belevingen ontbreken.
Cluster B persoonlijkheidsstoornis
Histrionisch persoonlijkheidsstoornis
Een prevasief patroon van excessieve emotionaliteit en aandacht vragen, beginnend op
jongvolwassen leeftijd. De patiënt voelt zich bijvoorbeeld niet op zijn of haar gemak in
situaties waarin hij og zij niet in het centrum van belangstelling staat, is ongepast
seksueel verleidend, vertoont snel wisselende en oppervlakkige expressie van emoties,
maakt consistent gebruik va het eigen uiterlijk om de aandacht te trekken, heeft een stijl
van spreken die sterk door emoties is gekleurd, toont zelfdramatisering, is suggestibel
en beschouwd relaties met anderen als intiemer dan ze in werkelijkheid zijn.
Aanvankelijke sympathie met patiënten met de histrionisch persoonlijkheidsstoornis bij
de omgeving en ook bij behandelaars kan gemakkelijk omslaan in irritatie, omdat er
geen sprake is van wederkerigheid. Omdat deze patiënten veel moeite hebben om
contact te maken met hun eigen gevoelsleven, lijken ze vaak oppervlakkig. Kenmerkend
is een theatrale klachtenpresentatie met een levendige mimiek , dramatische gestiek
, een sterk modulerende spraak en een woordkeuze met veel superlatieven en een
theatraal affect. Omgekeerd kunnen ernstige klachten juist onbewogen, onbezorgd of
zelfs opgewekt worden gepresenteerd. Er is overlap met andere
persoonlijkheidsstoornissen uit cluster B en met de afhankelijke
persoonlijkheidsstoornis.
Narcistische-persoonlijkheidsstoornis
Een prevasief patroon van grandiositeit, behoefte aan bewondering en gebrek aan
empathie, beginnende op jongvolwassen leeftijd. De patiënt heeft bijvoorbeeld een
opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid is gepreoccupeerd met fantasieën over
grenzeloos succes of macht, gelooft dat hij of zij bijzonder en uniek ism heeft een
excessieve behoefte aan bewondering, heeft het gevoeld bijzondere rechten te hebben,
gebrek aan empathie.
Patiënten met een narcistische persoonlijkheidsstoornis overschatten hun talenten,
maken een opschepperige indruk, of zijn afgunstig over de prestaties van anderen.
Onder dot opgeblazen gedrag zit vaak een kwetsbaar, kenbaar persoon met weinig
eigenwaarde. Als kind werden ze vaak weinig gewaardeerd of juist overgewaardeerd.
Het kind heeft zich dan niet kunnen ontwikkelen tot wie hij zelf wilde worden,
Teleurstelling en verguizing liggen dan ook op de loer, en dit patroon herhalen deze
kinderen vaak later in relaties. Hun eigen innerlijke wereld roept vaak schaamte bij hen
op.
Cluster C persoonlijkheidsstoornissen
Vermijdende persoonlijkheidsstoornissen
Een prevasief patroon van sociale geremdheid, gevoelens van insufficiëntie en
hypersensitiviteit voor een negatieve beoordeling, beginnend op jongvolwassen leeftijd.
Dit blijkt bijvoorbeeld uit vermijding van beroepsmatige activiteiten die significante
interpersoonlijke contacten met zich meebrengen, onwil om bij mensen betrokken te
zijn, gereserveerdheid binnen relaties uit vrees voor gek gezet te worden of uit
geslachten te worden. De overtuigen dat je sociaal onbeholpen, onaantrekkelijk og
minderwaardig bent, en onwil om persoonlijke risico’s te nemen of nieuwe activiteiten te
ontplooien.
De overgevoeligheid voor afwijzing van mensen met een vermijdende
persoonlijkheidsstoornis kan grenzen aan achterdocht Als ze zich afgewezen voelen, zijn
ze extreem gekwetst. Ze overdrijven de gevaren van alledaags situaties en leiden een
heel ingeperkt leven vanuit hun behoefte aan zekerheid en voorspelbaarheid. Zo
vermijden ze vaak ook stresserende of veeleisende medische behandelingen. Doordat
deze mensen zo gespannen en angstig zijn om belachelijk gemaakt te worden. Vaak
waren mensen met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis als kind al verlegen en
bang voor vreemden er was spraken van een onveilige hechting.
Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller didorikkert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now