Contract = contract, maar wanneer is er een contract, en welke betekenis moet daaraan worden toegekend?
Beginselen van het contractenrecht
Waar staat het contractenrecht? Bronnen? Art. 3:33-35 BW – Art. 6:217 BW – Art. 6:248 lid 1 BW:
- Het contract – primaire wat je zelf sluit
- Aanvullend en dwingend recht. Als je niets afspreekt geldt het burgerlijk wetboek.
- De gewoonte (zie art. 6:248 lid 1 BW), weet je het niet meer? Kijk naar contract, dan naar aanvullend recht en anders naar
gewoonte. Gewoonte komt niet heel vaak voor. Dit houdt in: bestendighandelsgebruik. Vroeger veel meer dan nu.
- Redelijkheid en billijkheid; zegt gewoonte niks? Dan aanvullende werking van R&B. artikel 6:2 en 6:248 lid 1 en 2 BW.
Belangrijke beginselen: contractsvrijheid, pacta sunt servanda (afspraak is afspraak), vormvrij (woord tot woord), partijautonomie; waar
staat dat? Nergens, bescherming van de zwakkeren; consumentenrecht misschien?, rechtvaardigheid/billijkheid.
De vage grenzen tussen OD en contract
Het principe is helder; contractenrecht is gebaseerd op contractsvrijheid, bij OD is de wet het richtsnoer. Het contract is gebaseerd op
contractsvrijheid. Je bent pas gebonden als je dat wil. Bij OD is dat anders; ‘als ik schade toebreng aan iemand dan zegt de wet dat dit
onrechtmatig is en dat je schadevergoeding moet betalen’. Is dat een scherpe lijn? Nee dat is een vage grens. Daar gaat het artikel van
Castermans over. Waar komt OD en contracten bij elkaar?
- In een contractuele setting kan ook onrechtmatig gehandeld zijn. Is wanprestatie ook onrechtmatig?
- De wet dwingt niet tot een keuze: primair, subsidiair. Advocaat kiest bijv. vernietiging = terugwerkende kracht dus heb je meer aan dan
ontbinding dat is zonder terugwerkende kracht.
- Gemeenschappelijke leerstukken: o.m. art. 6:95 e.v. BW (schadevergoeding)
- Toenadering; het komt bij elkaar: productaansprakelijkheid, oneerlijke handelspraktijken (samenspel OD en contract),
contractuele of juist delictuele zorgplichten etc.
Opzettelijk contractbreuk plegen kan onrechtmatig zijn of als je iemand beweegt om contractbreuk te plegen kan ook onrechtmatig zijn.
Maar: wat is een contract eigenlijk?
Contract is een overeenkomst een rechtshandeling en moet verbintenisscheppend zijn, artikel 6:213 BW.
Verbintenisscheppende? Een afspraak in sociale sfeer?
- Toezegging om niet te roken is niet verbintenisscheppend.
- Gentlemen’s agreement is niet verbintenisscheppend. (Iets afspreken zonder eraan verbonden te zijn, is niet echt een
overeenkomst)
- Letter of Intent; een intent om een overeenkomst te sluiten. Dit komt meer in de buurt van een verbintenis. (Mooi scriptie
onderwerp)
- Privaat in werking: what about smart contracts? (Mooi scriptie onderwerp) Zie artikel Stam. Een soort contract in computertaal:
er wordt gebruik gemaakt van smart contracts bij annuleringen van vliegtuigen; op het moment dat een vliegtuig vertraging
heeft dan wordt dat gecheckt en voordat je geland bent heb je al geld op je rekening. Dit is de uitvoering van het contract.
Investeren in bitcoins dan heb je een overeenkomst. Dit bespaart geld want je hebt geen tussenpersonen nodig. Je hebt een
logboek nodig om te kijken of degene die het contract aangaat wel bevoegd is volledig geautomatiseerd
computerprogramma en bij block chain onveranderlijk.
o Maar is dit smart? Nee, het denkt niet zelf na.
o Is het een contract? Soms wel, soms niet want het kan ook de uitvoering zijn dat ligt aan de omstandigheden van het
geval en verbintenisrechtelijk van aard is.
o Maar stel je wil een auto lenen via CarToGo, maar voordat je het gebruikt ontploft dat ding. Normaal verbreek je een
contract, maar nu wordt het lastig.
Er is een verbintenisrechtelijke uitdaging: herroeping, bepaalbaarheid (broncodes?), geen zelfstandige interactie met de
buitenwereld, open normen, uitleg. Hier moet iets mee in de toekomst.
De basis: totstandkoming van contracten
Overeenkomsten (=contracten) komen tot stand door aanbod en aanvaarding (Art. 6:217, 3:33, 3:35 BW), maar er zijn ook complicaties
met nieuwe ontwikkelingen. Aanbod en aanvaarding werkt prima als je een boek wil kopen, maar hoe werkt het bij technologische
veranderingen?
- Wat is schriftelijk bij art. 6:221 (verval aanbod), art. 6:267 (ontbinding), bij art. 7:6a (zie art. 6:227a)?
o E-mail; inmiddels wel schriftelijk.
o WhatsApp; het is informeler, waar is de schriftelijkheidsvereiste dan voor bedoelt? Twijfelachtig.
- Hoe werkt de ontvangsttheorie bij e-mails en bij apps? Als die toegankelijk is voor de partij tot wie die is gericht, als die op de
browser staat of in de Cloud staat, art.
- Hoe werkt het als je online koopt? Bij elektronische totstandkoming contract: soms nog een escape:
o Art. 6:227b/230m BW (consument): je mag niet te snel gebonden zijn, want het gaat sneller mis dan wanneer je in de
winkel staat, dus je moet de consument heel veel informatie geven voordat diegene iets kan kopen. Als die
informatie niet is gegeven, dan kan je ontbinden.
o Art. 6:227c lid 2 BW: je moet direct een bevestiging krijgen anders ben je niet gebonden, anders geen overeenkomst.
o Art. 6:230o BW: je moet ook 14 dagen bedenktijd hebben.
, Nog geen contract: precontractuele fase (1), de rechtspraak – even opfrissen
Uitspraak Plas/Valburg
Uitspraak CBB/JPO
Mogen onderhandelingen worden afgebroken? Drie fases:
I. Contractsvrijheid en vrijheid tot afbreken staat voorop.
II. Maar soms is afbreken geoorloofd mits kosten worden vergoed.
III. Soms is afspreken naar maatstaven R&B onaanvaardbaar indien sprake is van totstandkomingsvertrouwen ten aanzien van
de overeenkomst. Ook andere factoren zijn van belang.
- Sancties: vergoeding positief of negatief contractbelang of zelfs door onderhandelen.
- Grondslag: zie artikel Tjittes: OD of R&B?
o Bij fase 2: is niet onrechtmatig als je onderhandelingen afbreekt. Andere auteurs zeggen dat het een sausje is van OD
en R&B.
o Bij fase 3: daar is de grondslag is misschien wel OD, maar dan zit je in de knoop met de vergoedingsmaatstaf. Bij OD
is negatief, en de wet zegt hier dat het positief belang moet hebben.
Precontractueel is dat er nog geen contract is. Kritiek: Tjittes. Ook aandacht voor de vraag wanneer sprake is van een rompovereenkomst
en/of louter precontractuele aansprakelijkheid.
1. Je zegt dat er geen contract is maar wel daarnaar handelen;
2. Hoe kan je precies zien wanneer je elkaar zo genaderd bent maar wel precontractueel of wel contract, deze lijn is heel dun.
Precontractuele fase (2): hoe werkt het recht en wat doet de praktijk?
Schadevergoeding uitsluiten: “Indien de onderhandelingen niet leiden tot de realisering van de beoogde samenwerking, is geen van partijen
gehouden tot enige vorm van schadevergoeding.” Maak een e-mail en zet in die e-mail over dat je aan het onderhandelen bent, maar waar
de aansprakelijkheid ligt.
Als je op een ongeoorloofde manier de onderhandelen afbreekt, kijk naar de onaanvaardbaarheid daarvan B2B gebeurt niet vaak.
Artikel van Tjittes zegt: je zegt dat je niet aansprakelijke, en er is pas een contract als er een contract ligt met handtekening:
“Subject to contract” of “subject to formal or written contract” = wil van de partijen;
“Subject to board approval” = wil van een derde. Onbevoegde persoon kan ook vertrouwen wekken.
“Subject to whatever” = andere omstandigheden, bijv. beurs verbeteren.
Letter of Intent/Memorandum of Understanding
TINLEA-clause: This Is Not Intended to be a Legally Enforceable Agreement komt heel vaak voor.
Manieren: we willen niet vage gedoe van de twee uitspraken hierboven, maar gewoon zelf regelen. Maar stel je hebt de voorwaarden
opgenomen in het contract en je gaat heel ver in het onderhandelen, kan je dan vertrouwen op de opschortende verbindende
voorwaarden. Maar als je het vertrouwen wekt dat je het contract gaat sluiten dan kan je niet meer verschuilen achter de drie
aansprakelijkheden. Afhankelijk van omstandigheden van het geval en daar kan je een gaatje in schieten.
Om te voorkomen vooral om die gederfde winst, is een blik op de omliggende landen goed. In de studiemateriaal moet je ook af en toe
naar de PECL kijken.
Precontractuele fase (3): internationaal
Als de ene uit Nederland en de ander van Italië komt en allebei gelijkwaardige onderhandelingspositie en je kiest als Nederlander voor het
Italiaanse recht, dan loop je achter als er een conflict optreedt dan ben je overgeleverd aan het Italiaanse recht en dan heb je
vertaalkosten, advocaat etc. Dan kies je voor neutraal rechtsgebied; soms Zwitserland/Engeland, of PICC (wordt vaak in arbitrage gebruikt).
Intermezzo: internationaal contractenrecht. Enige bronnen:
- Principles of European Contract Law (PECL = soft law, bindt niet) – geldt voor B2B & B2C. Doelstellingen:
o Foundation for European Legislation
o Express adoption by the parties
o A formulation of a Lex Mercatoria
o A model for development by courts of contract law
o A basis for European harmonisation
En verder: Unidroit Principles for International Commercial Contracts (PICC = soft law, bindt niet, maar omvat wel al het contractenrecht)
voor scriptie een hele mooie bron, je kan goed vergelijken; hoe doen ze het in andere landen? Weens Koopverdrag.
Deze twee bronnen houden je goed scherp.
Hoe kijken deze principles tegen precontractuele goedertrouw? Een beetje anders. Zie hieronder:
Precontractuele fase (4): de oplossing van de PECL
Art. 1:201 PECL, en art. 2:301 PECL (en ook art. 2.1.15 PICC)
1) A Party is free to negotiate and is not liable for failure to reach an agreement.
2) However, apart which had megotiated or broken off negotiations contrary to good faith and fair dealing is liable for the losses
caused to the other party.
3) It is contrary to good faith and fair dealing in particular for a party to enter in to or continute negotiations with no real intention
of reaching an agreement with the other party.
Wat zijn de verschillen met Nederlands recht?
- Geen positief contract belang; alleen kosten (negatief contract belang) Het Nederlands recht is een buitenbeentje met
positief contract belang in andere landen zie je dit niet terug. Gaat het Nederlands recht niet te ver? Of is het juist goed?
Tentamen
- De reden van afbreken is van belang.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittje117. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.