Summary
Samenvatting recht
- Course
- Institution
Algemene inleiding tot het recht, staatsrecht, gerechtelijk recht, personenrecht, familierecht, aansprakelijkheid, zakenrecht, erfrecht
[Show more]
Seller
Follow
Լիզա
Reviews received
Content preview
Deel 1: Algemene inleiding tot het recht1. Recht: begripsomschrijving
® “Recht” is een meerduidig begrip
® Vaak komen volgende elementen terug:
o Recht is een geheel van gedragsregels…
o Die afdwingbaar gesteld (= sanctioneerbaar gesteld) zijn door de overheid
1.1 Gedragsregels
® Gedragsgregels = voorschriften die worden opgesteld om ons gedrag in een bepaalde
richting te sturen
® Gedragsregels beperken de persoonlijke vrijheid: zij drukken uit “wat anders kan, maar niet
anders mag”
® Gedragsregels onderscheiden zich van de indicatieve regels = regels die beschrijven wat is (en
niet anders kan)
1.2 Afdwingbaar gesteld door de overheid
® Afdwingbaar gesteld = sactioneerbaar gesteld
® Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn rechtsregels!
(want vele gedragsregels missen juridische afdwingbaarheid om als rechtsregels bestempeld
te worden)
® Begrip afdwingbaarheid verwijst naar de afwezigheid van technieken, sancties, waarmee de
naleving van de gedragsregels wordt gewaarborgd
® Afdwingbaarheid zorgt ervoor dat men die regels niet zomaar ongestoord naast zich
neerlegt
® Alle rechtsregels zijn afdwingbare gedragsregels, maar niet alle afdwingbare gedragsregels
zijn rechtsregels! (bv. spelregels voetbal)
® Er is sprake van recht indien de naleving van de gedragsregels afgedwongen wordt door de
overheid (het staatsapparaat)
® Opmerking:
- Dat rechtsregels afgedwongen worden door de overheid wil niet zeggen dat
rechtsregels per se uitgevaardigd (= gemaakt, tot stand gebracht) moeten worden
door de overheid rechtsregels kunnen van andere instanties of van burgers
uitgaan, maar de afdwinging ervan gebeurt via het staatsapparaat
- Het begrip sanctie valt niet volledig samen met het begrip straf (sanctie ≠ straf)
- Sommige gedragsregels zijn zowel morele regels als rechtsregels
, (en dus dubbel afdwingbaar: via het geweten en via de overheid)
2. Het doel van het recht de sancties die worden opgelegd
® Rechtsregels hebben als doelde orde en rechtszekerheid te brengen in de maatschappij:
algemene term voor technieken waarmee de naleving van
als je een misdrijf hebt gepleegd
o Orde: zonder rechtsregels zou er chaos
gedragsregels zijn. Bijvoorbeeld:
gewaarborgd mensen
wordt, afgedwongen zouden zelf kiezen
kan worden
om rechts of links te rijden op de rijweg, met alle gevolgen van dien
o Rechtszekerheid: het gevoel te weten hoe de overheid zal reageren als je je op een
bepaalde manier gedraagd
Door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn, wat hen te wachten staat
als ze zich op een bepaalde manier gedragen, en hebben ze minder het gevoel aan
willekeur onderworpen te zijn
® Opmerking: Orde en rechtszekerheid betekenen niet noodzakelijk rechtvaardigheid!
Rechtsregels worden niet steeds als rechtvaardig ervaren, maar dat is ook niet het
wezenlijke doel van het recht!
3. De bronnen (= de vindplaatsen) van het recht
® In deze cursus wordt met “bronnen van het recht” bedoeld: de verschillende vormen
waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt
® In het Belgisch recht onderscheid men gewoonlijk de volgende 6 rechtsbronnen:
1) De wetgeving (in ruime zin)
2) De gewoonte
3) De algemene rechtsbeginselen
4) De rechtspraak = jurisprudentie
5) De rechtsleer
6) Sommige private regelgeving
3.1 De wetgeving (in ruime zin)
® Omschrijving
o In ons land is de belangrijkste rechtsbron de wetgeving. In de meest ruime zin gaat
het om:
- Federale wetten: wetgeving gestemd door het federale parlement
- Decreten en ordonnanties: wetgeving gestemd door de deelstaatparlementen
in ons land
- Beslissingen van de uitvoerende macht: Koninklijke Besluiten, Ministeriële
Besluiten, gemeentelijke en provinciale besluiten,…
® Waar vind je wetgeving?
o Wetgeving (met uitzondering van de gemeentelijke en provinciale besluiten) worden
gepubliceerd in het Belgisch staatsblad, dat kun je online en gratis consulteren
o Een interessante databank met geconsolideerde wetgeving is www.juridat.be
o Gemeentelijke en provinciale wetgeving wordt niet in het staatsblad gepubliceerd
- Provincies publiceren hun wetgeving in het Bestuursmemoriaal
- Gemeenten maken hun wetgeving nog steeds bekend via aanpakking en via
neerlegging op de griffie van de rechtsbank van eerste aanleg en van de
politiebank. Daarnaast plaatsen vele gemeenten hun regelgeving ook online
Wetten in ruime zin = beslissingen van de federale wetgevende macht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Լիզա. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now