Summary
Samenvatting Henk Schouten - De Vijf Religies Van De Wereld
- Course
- Institution
Samenvatting van 23 pagina's voor het vak Sociaal Culturele Ontwikkelingen aan de HW
[Show more]
Seller
FollowRianneMijnheer
Reviews received
Content preview
De vijf religies van de wereld1. Hindoeïsme
1.1Naam en oorsprong
De naam hindoeïsme komt van de rivier de Indus, die in het huidige Pakistan
uitmondt in de zee. Buitenstaanders noemden de religie hindoeïsme, maar de
Indiërs zelf noemden het ‘sanatana dharma’, de eeuwige leer of bestemming.
Het hindoeïsme kent geen stichter, maar is meer het resultaat van een
ontwikkelingsproces. De grote verscheidenheid en soms tegenstrijdigheden
worden door de Indiër niet als probleem ervaren, want ‘alle rivieren stromen
naar dezelfde zee’, oftewel: alle religieuze wegen brengen je naar hetzelfde
doel: de verlossing.
In het hindoeïsme zijn twee lagen te onderscheiden:
1. De oeroude natuurreligie van de oorspronkelijke bewoners van India.
Allerlei natuurkrachten werden als goden of geesten gezien.
2. De religie van de Ariërs, volksstammen die na 2000 vóór gjt
langzamerhand heel India zijn gaan beheersen en hun stempel hebben
gezet op de sociale orde, uitgegroeid tot het latere kastenstelsel.
1.2Dharma – bestemming – komische orde – kaste
De uiteindelijke bestemming van de mens ligt niet in deze materiële wereld,
maar in het goddelijke, dat je door het vervolmaken van jezelf kunt bereiken. In
de wereld heerst een soort kosmische orde, die alles in evenwicht houdt. Tot
die orde behoort ook het kastenstelsel. Door geboorte kom je in een kaste of
varna (= kleur). De vier hoofdkasten zijn:
- Brahmanen (priesters, zieners en filosofen, veelal ook de hogere
beroepen)
- Ksatriya’s (de strijders: ridders, prinsen en koningen, landbestuurders en
militairen)
- Vaisya’s (boeren, kooplieden, handelaren en geschoolde arbeiders)
- Sjoedra’s of dasa’s (ongeschoolde arbeiders, slaven en bedienden)
Een deel viel buiten het systeem. Zij worden de ‘onaanraakbaren’ (dalits)
genoemd en verrichten vooral ‘onreine’ werkzaamheden. De vier kasten kennen
ook nog duizenden subkasten of jati’s (jati=geboorte). Officieel is het
kastenstelsel afgeschaft, maar in de praktijk werkt het nog sterk door.
Wil je de uiteindelijke verlossing bereiken, dan moet je je houden aan de regels
van je kaste. Anders gaat de orde van de maatschappij verloren. Je behoort ook
binnen je eigen kaste te trouwen. Via wedergeboorte kun je een hogere
bestemming bereiken. In de dharma gaat het niet alleen om de orde van de
natuur, maar ook om de morele orde van de samenleving met de leefregels en
reinheidsvoorschriften die behoren bij je kaste.
1.3De bronnen: de veda’s en de grote verhalen
1.3.1 Veda’s
De Ariërs hadden verzamelingen van gebeden, lofliederen en offerspreuken.
Tussen 1500 en 800 vóór gjt zijn deze woorden opgeschreven en ze vormen de
oudste literatuur van de Indische godsdienst: de veda’s (veda=weten). Hierin
staan vooral voorschriften voor offers, spreuken enz. De veda’s zijn geschreven in
het Sanskriet en worden gezien als goddelijke openbaring, geschouwd door de
risji’s, de wijzen. Alleen de brahmanen kunnen de veda’s lezen en uitleggen.
Als in het moderne hindoeïsme een uitleg ‘vedisch’ wordt genoemd, dan gaat het
,meer om het gezag en het charisma van de veda dan dat de uitleg werkelijk
overeenkomt met wat in de veda’s staat.
1.3.2 Oepanisjaden
Aan het eind van de vedische periode ontstaan de geschriften van de
Oepanisjaden (= zij die zitten aan de voeten van de leermeester). Zij zoeken
naar de laatste waarheid achter het bestaan van de wereld en haar goden. Zij
zijn wat pessimistischer dan de veda’s, waarin de vergankelijkheid van het
materiële bestaan beklemtoond wordt. Dan ontstaan de ideeën over de relatie
tussen Brahman en atman. Brahman, de oergrond van al het bestaan, en atman,
de diepste essentie van mijn eigen bestaan, zijn in wezen gelijk aan elkaar. De
identiteit van Brahman en atman worden aangeduid met de beroemde woorden
‘tat twam asi’ = dat zijt gij. Deze identiteit wordt monisme genoemd.
1.3.3. De grote verhalen
Na de vedische periode ontstaan de grote religieuze verhalen. Meer dan de
veda’s vormen deze verhalen de bron van inspiratie voor het leven van alledag.
1.3.3.1 Mahabharata
De Mahabharata (het grote verhaal) is een mix van allerlei spannende verhalen
en diepzinnige gedachten. Het gaat over de strijd tussen de Pandava’s en de
Kaurava’s over de erfopvolging. De blinde koning Dhritarastra, die zijn oudere
broer Pandu is opgevolgd, wil het koningschap niet overdragen aan zijn zoon
Duryodhana, maar aan Yudisthira, de oudste zoon van zijn broer, omdat die er
eerder recht op heeft. Yudusthira wordt met zijn vier broers verjaagd. Als de vijf
broers (de Pandava’s) terugkomen, krijgen ze van Dhritarastra toch nog de
helft. Deze zaak wordt opgelost door een twaalf jaar durende ballingschap van de
Pandava’s. de Pandava’s winnen de oorlog en Yudisthira regeert nog 15 jaar in
rechtvaardigheid en vrede over het rijk.
1.3.3.2 Bhagavadgita
De Bhagavadgita (de zang van de Verhevene) is een onderdeel van de
Mahabharata. Hij bevat de dialoog tussen Arjuna, een van de vijf Pandava’s, met
izjn Kirsjna. Krisjna is een avatara (nederdaling) van de god Visjnoe. Arjuna is
overmand door twijfel of hij wel moet vechten tegen zijn neven. Kirsjna legt
Arjuna uit dat stoppen met de oorlog oneer betekent en in strijd is met zijn
dharma. Een mens kan alleen een lichaam doden, niet de kern (atman) van de
mens, die keert weer terug in een nieuw leven. In dit gesprek ontvouwt Krisjna de
drie klassieke verlossingswegen van het hindoeïsme: karmayoga, bhaktiyoga
en jnanayoga. De Bhagavadgita geldt als het hart van het hindoeïsme en heeft
een gezag dat te vergelijken is met de bijbel voor christenen. Meestal wordt de
strijd van Arjuna uitgelegd als een spirituele strijd van het goede tegen het
kwade.
1.3.3.3 Ramayana
In dit epos uit het begin van de gebruikelijke jaartelling spelen Rama en Sita de
hoofdrol. Rama is een avatara van Krisjna. Als zijn vader Dasharatha afstand wil
doen van zijn troon, weet een van de andere vrouwen het gedaan te krijgen, dat
haar zoon Bharata koning wordt. Rama, de oudste zoon van de eerste vrouw van
Dasharatha, wordt 14 jaar verbannen. Gehoorzaam vertrekt Rama met zijn vrouw
Sita en zijn broer Laskshmana. Ze beleven allerlei spannende avonturen. Ravana,
de koning van de demonen, ontvoert Sita naar het eiland Lanka en poogt haar te
verleiden. Maar Sita blijft haar man trouw. Rama weet het eiland te bereiken en
keert met Sita terug. Rama wordt na 14 jaar uiteindelijk koning van zijn vaderstad
Ayodhya. Het verhaal is één grote illustratie van hoe je volgens je dharma moet
leven: je moet je houden aan je beloftes, plichten.
1.4Wegen naar verlossing – karma en reïncarnatie
1.4.1 Karma en reïncarnatie
, Het hindoeïsme gaat ervan uit, dat er achter de zichtbare materiële wereld een
bovennatuurlijke werkelijkheid schuilgaat. Het Brahman staat voor het eeuwig
goddelijke, de onwankelbare orde van rust en harmonie. Het Brahman is geen
persoon of schepper zoals God. Uit Brahman komt alles voort en in Brahman
keert alles weer terug. Maar hoe alles ontstaan is, is voor de hindoe niet van
belang.
In ieder mens huist de goddelijke essentie die atman genoemd wordt. Deze
essentie verhuist van bestaansvorm naar bestaansvorm. Deze reïncarnatie
omvat niet alleen het menselijk bestaan, maar al het bestaan. Deze cirkelgang
van leven en dood (samsara) betreft heel de wereld. Hoe je wordt
wedergeboren, wordt bepaald door je karma. Oorspronkelijk ging het alleen om
de rituele handelingen die gevolgen hadden. Later is die uitgebreid tot alles wat
je doet en nalaat. De vruchten van je handelingen (karmaphala) bepalen hoe je
leven in een volgend leven zal zijn.
1.4.2. Moksja
De hindoe is op zoek naar een werkelijkheid die de gewone werkelijkheid
overstijgt. De spirituele werkelijkheid wordt beschouwd als de ware werkelijkheid.
De materiële wereld is een maya, de illusie van de zintuigen. Je kan alleen
ontsnappen aan de samsara als je geen goed en geen slecht karma vormt. Daar
ligt de ware verlossing.
1.4.2 Verlossingswegen
Er zijn drie klassieke verlossingswegen. Ze worden meestal marga’s genoemd
(marga=weg) maar soms ook yoga.
1. Karma-marga – de weg van het handelen
Op deze weg houd je je volledig aan je dharma. Je doet wat je moet doen. Dit
alles zonder enig eigenbelan. Je atman keert bij je dood terug in de oceaan van
Brahman.
2. Bhakti-marga - de weg van de liefdevolle overgave
Op deze weg richt je je helemaal op de godheid van je keuze. In de liefdevolle
overgave aan je godheid van j e keuze ervaar je de mystieke vereniging van je
ziel met God. Het gaat om pure liefde.
3. Jnana-marga – de weg van het inzicht
Op deze weg wil men door studie en meditatie komen tot een dieper verstaan
van de eenheid van Brahman en atman. Wie in deze ervaring opgaat wordt niet
meer wedergeboren.
1.5 De godenwereld
Het hindoeïsme kent een oneindig aantal goden doordat het hindoeïsme in feite
een verzameling is van diverse Indische tradities. Dit noemt men polytheïsme.
In de verering van de goden spelen afbeeldingen een grote rol, omdat in de
afbeelding de essentie van de godheid aanwezig is. behalve door gebeden en
rituelen worden de goden ook geëerd door hun eten en drinken voor te zetten. Na
dit offer (puja) kunnen de hindoes dit zelf opdrinken of eten. De belangrijkste
goden uit de tijd van de veda’s – Indra, Roedra, Agni en Varuna – komen alleen
nog maar in de rituele teksten voor. De belangrijkste goden van dit moment zijn:
- Visjnoe is de vriendelijke welwillende godheid, die het goed voorheeft met
de mensen. Hij is bekend vanwege zijn afdalingen (avatara’s) in deze
wereld om de mensheid te redden van gevaar. De bekendste avatara’s zijn
Krisjna en Rama.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RianneMijnheer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now