DVi: Meso Preventie: een reis door de tijd
werken aan gezondheid: vroeger, nu en later
sterke evolutie doorheen de afgelopen eeuw
1. Volksgezondheid – Public health
*19e E industrialisering met slechte arbeids- en woonomstandigheden
veel infectieziekten
Eerste helft 19e E: “Laissez-faire” = het werd onhoudbaar en te veel
DUS: *van een vooruitgang in de geneeskunde/bacteriologie
de ziekte is rechstreeks gelinkt aan leefomstandigheden en is dus vermijdbaar.
o GZH
= focus op afzezigheid van ziekte = biomedisch model
o Strategie
= collectieve overheidsmaatregelen voor ziektepreventie
o Actoren (betrokkenen)
= (para)medici, overheid
o Gevolg
= daling van infeciteziekten + langere levensduur
2. Gezondheidsvoorlichting (GVO) – Health education
*1920-1970 wereldoorlogen met hongersnood, fysieke en psychologische trauma’s
o Verandering maatschappij (sociale structuren, mobiliteit, levensbeschouwing)
o Gevolgen levensstijl (andere beleving v seksualiteit/relaties)
o Langer leven maar lijden aan chronische ziekten ten gevolge v levensstijl
(kanker, hart- en vaatziekten, soa’s)
kennis is voldoende, focussen op educatie = model: de mens als rationeel wezen
Vb: op school, affiches van SOA’s
*1970 gedragswetenschappelijke benadering komt in de kijker
evolutie van infectieziekten naar welvaartziekten
Focus op ‘behavioral risk factors’ (roken, voeding, beweging, veilige seks)
, o GZH
= toestand van volledige fysiek, psychisch en sociaal welbevinden (WHO,
1946)
o Strategie
= voorlichting, opvoeding, kennis vergroten
o Actoren
= (para)medici, onderwijs, gedragswetenschappen
o Gevolg
= daling rookgedrag, daling wiegendood, daling hartinfarcten, daling SOA’s
3. Gezondehidsbevordering – Health promotion
*1970-1990 blijvende toename welvaartziekten (obesitas)
bewustzijn rond gzhongelijkeheid en belang sociale determinanten van
gezondheid
eenzijdige aanpak is ‘dweilen met kraan open’
educatie alleen volstaat niet!
Model van Lalonde 1974
Ottawa Charter (1986)
= basisdocument voor gezondheidspromotie
= een antwoord op het probleem vd toenemende welvaartziekten
= definiering, afbakening vh werkveld en de principes v gezondheidsbevordering
“Gezondheidsbevordering is het proces waarbij individuen en gemeenschappen in
staat gesteld worden om controle te verwerven over de determinanten van
gezondheid en zo hun gezondheid te verbeteren.”
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Apachke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.