100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
Previously searched by you
Samenvattingen voor Anatomie en fysiologie, een inleiding: 6e editie van Frederic H. Martini deel 2 ( Artevelde: Verpleegkundig redeneren en handelen 3)$12.41
Samenvattingen voor Anatomie en fysiologie, een inleiding: 6e editie van Frederic H. Martini deel 2 ( Artevelde: Verpleegkundig redeneren en handelen 3)
10 views 2 purchases
Course
Verpleegkundig Redeneren En Handelen Inleidend 3
Institution
Arteveldehogeschool (Artevelde)
Verpleegkundig redeneren en handelen 3: ANATOMIE en FYSIOLOGIE
Anatomie en Fysiologie VRHi3
HOOFDSTUK 6: BEENDERSTELSEL/OSTEOLOGIE
6.0. Inleiding
Osteologie= studie vh beenderstelsel en de gewrichten.
Beenderstelsel/botstelsel maakt deel uit van de tractus locomotorius = musculosketaal systeem
Musculosketaal systeem is opgebouwd uit:
- Botten (206)
- Kraakbeen/cartilago
- Ligamenten
- Skeletspieren = dwarse spieren
Botten: structuur is zo sterken en stevig maar wel veel lichter door de botopbouw zelf er is een holle ruimte
binnenin gevuld met beenmerg, her-modellering: passen zich aan aan de veranderende metabole
behoeften en aan de veranderende fysieke activiteitsniveaus.
Botmetabolisme: bot is zeer levendig, hoog metabolisme met hoge turn-over en continue remodelling
6.1 Functies botten
1. Ondersteuning
= belangerijkste functie, stevigheid en vorm geven aan lichaam.
2. Opslag
= van Calcium en Fosfaat-> de bloedconcentraties hiervan wordt gereguleerd vanuit botreserves
= energieopslag onder vorm van vetcellen of adipocyten
3. Aanmaak v bloedcellen (=hematopoiese) in rode beenmerg door pluripotente stamcellen (=
stamcellen die tot alles in staat zijn)
- RBC
- WBC (granulocyten, lymfocyten, monocyten)
- BP
4. Bescherming vd vitale organen (hart en longen)
5. Beweging en hefboomwerking
= aanhechting skeletspieren locomotoriek en grootte en richting vd
krachten die spieren uitoefenen mee helpen veranderen.
, Van buiten naar binnen:
- Periost - Compact bot: osteonen met een Havers systeem - Spongieus bot: Trabekels
- Endost - Mergholte met merg
6.2.2. Macroscopische bouw
206 botten in het hele lichaam:
Vijf types:
1. Pijpbeenderen/lange beenderen
= pijpvormige slanke botten met dun middendeel (diafyse= vnl compact bot) en met brede uiteinden
(epifysen= vnl spngieus bot)
Soorten:
▪ Arm en hand
Humerus, Ulna, Radius, Ossa metacarpi, Ossa digitorum manus
▪ Been en voet
Femur, Tibia, Fibula, Ossa metatarsi, Ossa digitorum pedis
Functies: vaak en vooral hebfoomfunctie
2. Platte beenderen
= grote botten in breedte en in lengte, voornamelijk opgebouwd uit compact bot met dun laagje
spongieus bot erin.
Soorten: Ossa cranii, Scapulae, Ossa coxae, Costae, Sternum
Functie: aanhechten van spieren en beschermen vd onderliggende organen
3. Korte beenderen
= klein in omvang, bestaan voornamelijk uit een dun laagje compact bot en binnenin een dun laagje
spongieus bot.
Soorten: Ossa carpi, Ossa tarsi
Functies: krachten verdelen bij mechanische belasting
4. Onregelmatige beenderen
= botten die qua vorm en functie vrij uiteenlopend zijn, dun laagje compact bot en spongieus bot erin
Soorten: schedelbasisbeenderen, Maxilla, Mandibula, Gebitselementen, Vertebrae, Os Hyoideum
5. Sesam – beenderen
= botten die in pees/ligament liggen
Soorten: botjes in de voetpezen vd voetzool naar de grote teen, Os pisiforme vd ossa carpi, Patella
Functie: beschermen vd onderliggende structuren en hefboomfunctie
2
,6.3. Microscopische bouw bot
Van buiten naar binnen:
• Peristoneum= buitenste botvlies/periost
= taai, sterk en dubbellagig bindweefselvlies opgebouwd uit:
Buitenste vlies: bindweefsellaag
Binnenste vlies: vnl osteoblasten en esteoclasten
=> doorheen dit vlies lopen bloedvaten en zenuwvaten via Volkmann-kanalen het bot in.
=> periost zit met het collageen vh bot verweven en is dus erg stevig
Functie: - aanhechtingsplaats voor pezen, gewrichtskapsels en spieren
- isolatie bot
- belangerijke rol in groei en herstel v botten: levert nieuwe botcellen aan
Havers kanaal
Volkmann-kanaal
• Compact bot: Osteonen met een Havers systeeem en concentrische lamellen
= hard botweefsel: vrij compact en massief, zonder holten erin, tolereren zware belasting maar wel uit
beperkte richting
Buitenkant: bestaat uit concentrische lamellen v collageenvezels als matrix met hydroxy-apatiet als
grondstof rond een kanaal.
Binnenkant: bestaat uit osteonen=haverse kanalen: centrale kanalen met bloedvaten erin.
Tussen: de concentrische lamellen bevinden zich lacunes waarin zich de botcellen bevinden.
Volkmann-kanalen: lopen dwars op de Haverse kanalen: verbindingen van periost naar centrale
mergholte brengen bloedvaten naar merg.
3
, • Spongieus bot: Trabekels
= sponsachtig botweefsel bestaande uit 1 grote holte die ahw gedragen w en gesteund w door
botbalken/trabekels
Trabekels= netwerk v evenwijdige lamellen v bot
Tussen de trabekels bevinden zich lacunels met botcellen erin met ruimte voor merg
Belasting: eerder beperkt qua draagkracht, maar kan uit alle richtingen komen.
• Endosteum= binnenste botvlies/endost
= bevat esteoblasten en esteoclasten
Functie: botgroei en helpt telkenmale bij remodelling-herstel
• Mergholte met merg
- Rood beenmerg in de epifysen v lange botten en in platte beenderen: aanmaak v bloedcellen
- Geel beenmerg in diafysen: aanmaak witte vetcellen -> energie-opslag
6.4. Histologische bouw bot
6.4.1. Histologische bouw bot
Bot maakt dus deel uit van bind/steunweefsel:
2% cellen:
Osteocyten, Osteoblasten (botaanmaak/osteogenese), Osteoclasten (botafbraak/osteolyse)
98% extracellulaire matrix:
1/3e EC vezels: Collageen
2/3e Grondsubstantie: Calciumfosfaat
Aanvankelijk: alle bot primair = plexiform bot
= kort bestaan, gaat steeds lamelair/secundair bot vooraf, zowel aanleg van nieuw bot als herstel van
bot na fractuur,
Structuur: uniforme verdeling vd osteocyten met eveneens een uniforme verdeling v collageen -> te
vergelijken met bot dat nog niet mooi georganiseerd is.
Daarna: alle bot secundair = lamelair bot
= georganiseerd bot met georganiseerde structuur, lagen/lamellen waarin collageenvezels parallel
gerangschikt zijn:
- In spongieus bot: evenwijdig zoals trabeculae
- In compact bot: concentrisch zoals in osteonen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Apachke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.41. You're not tied to anything after your purchase.
